შირლი ჰორნი

შირლი ჰორნი
შირლი ჰორნი
	;
ბიოგრაფია
დაბ. თარიღი	1 მაისი, 1934
დაბ. ადგილი	ვაშინგტონი, აშშ
გარდ. თარიღი	20 ოქტომბერი, 2005
გარდ. ადგილი	ვაშინგტონი
ეროვნება	აფრო-ამერიკელები
ჟანრ(ებ)ი	Jazz, blues
საქმიანობა	მომღერალი
აქტიური	1959–2004
ლეიბლ(ებ)ი	Stere-o-craft (1960); Mercury (1963); ABC-Paramount (1965); Perception (1972); SteepleChase (1978-81); CBS (1985); Verve (1987-2005)
	შირლი ჰორნი ვიკისაწყობში

შირლი ვალერი ჰორნი (ინგლ. Shirley Valerie Horn; დ. 1 მაისი, 1934 წელი, ვაშინგტონი, აშშ - გ. 20 ოქტომბერი, 2005 წელი^[2]) - ამერიკელი ჯაზის მომღერალი და პიანისტი. იგი თანამშრომლობდა ჯაზის დიდ მოღვაწეებთან, მათ შორის მაილს დევისთან, დიზი გილესპითან, ტოტს ტილემანსთან, რონ კარტერთან, კარმენ მაკრეისთან, უინტონ მარსალისთან და სხვებთან. იგი ყველაზე მეტად გამოირჩეოდა თავისი სიმღერის დროს პიანინოზე თითქმის შეუდარებელი შესრულებით რასაც ჯონი მანდელმა უწოდა "ორი თავის ქონა".

ადრეული ცხოვრება რედაქტირება

შირლი ჰორნი დაიბადა და გაიზარდა ვაშინგტონში. ბებიამ, სამოყვარულო ორგანისტმა წაახალისა, რითაც ჰორნმა ფორტეპიანოს გაკვეთილები ოთხი წლის ასაკში დაიწყო. 12 წლის ასაკში ის სწავლობდა ფორტეპიანოსა და კომპოზიციას ჰოვარდის უნივერსიტეტში, შემდეგ დაამთავრა იქ კლასიკური მუსიკა. ჰორნს შესთავაზეს ადგილი ჯულიარდის სკოლაში, მაგრამ მის ოჯახს არ შეეძლო მისი გაგზავნა იქ. ჰორნმა შექმნა პირველი ჯაზის საფორტეპიანო ტრიო, როდესაც ის 20 წლის იყო. ჰორნზე ადრეული გავლენა მოახდინა ეროლ გარნერმა, ოსკარ პეტერსონმა და აჰმად ჯამალმა.

კარიერა რედაქტირება

ჯაზის ჟურნალისტის, ჯეიმზ გევინის თქმით, ვაშინგტონში პატარა ნიუ – იორკის სარეკორდო ფირმა Stere-O-Craft– მა აღმოაჩინა ჰორნი და მიიყვანა იგი ნიუ – იორკში თავისი პირველი ალბომის, 1960 – იანი წლების Embers and Ashes ჩასაწერად. ჰორნმა მევიოლინე სტუფ სმიტთან ერთად ჩაწერა ვაშინგტონში, 1959 წელს, რიტმის ერთ ნაწილში. ჰორნის სამწუხაროდ, Verve Records– მა არ მოიყვანა მისი სახელი ალბომში, მუსიკალური მუსიკის სიაში და გამოცდილებამ არ აამაღლა მისი პროფესიონალური პროფილი (მოგვიანებით Stuff Smith- ის Verve ჩანაწერების Mosaic Records- ზე ხელახალი გამოცემა დაადასტურა ჰორნის მონაწილეობა და მოიცავდა ჯორჯ გერშვინის სიმღერების ჰორნის სამ ვოკალურ შესრულებას, რომლებიც ალბომში დარჩა.) ჰორნის Embers and Ashes- ის ჩანაწერმა მიიპყრო ჯაზის მუსიკოსის მაილს დევისის ყურადღება, რომელმაც საჯაროდ შეაქო ჰორნი და სოფელ ავანგარდში გამოსვლების დროს მოუწოდა მას შუალედური სეტებისთვის ეთამაშა. დევისის დიდებას განსაკუთრებული რეზონანსი ჰქონდა ორი თვალსაზრისით: იმიტომ, რომ მას როგორც მუსიკოსს დიდ პატივს სცემდნენ და იმ დროს იშვიათად სთავაზობდა საზოგადოებრივ დიდებას თანამოაზრე მუსიკოსებისთვის. საბოლოოდ, 1961 წელს სენტ-ლუისის გასილისტ სკვერის რაიონში ჩაწერილი ცოცხალი შესრულება გამოვიდა LP- ზე სათაურით "Live" სოფელ ავანგარდში. (მოგვიანებით ამ მასალის CD– ის ხელახალი გამოცემა გამოიცა სათაურით „Gaslight Square 1961“). 1962 წლისთვის ჰორნმა მიიპყრო მერკური რეკორდის ვიცე-პრეზიდენტის (და ჯაზის არანჟირების) ქვინსი ჯონსის ყურადღება, რომელმაც ხელი მოაწერა ჰორნს მერკურისთვის. მის ორ მერკურის LP– ზე, ჰორნი მოათავსეს ტრადიციულ პოპ – გარემოში საშუალო ზომის ჯაზის ორკესტრთან ერთად და არცერთ ალბომში არ დაუკრია პიანინოზე. ჯაზის ჟურნალისტის, ჯეიმზ გევინის თქმით, მესამე მერკურის LP ჩაიწერა, მაგრამ არასდროს გამოვიდა და 1993 წლის მონაცემებით, ამ ალბომის ფირები დაიკარგა. 1960-იანი წლების ჰორნის საბოლოო LP იყო 1965 წლის Travelin 'Light, ჩაწერილი ABC-Paramount- ისთვის. იგი პოპულარული იყო ჯაზის კრიტიკოსებში, მაგრამ მნიშვნელოვან პოპულარულ წარმატებას ვერ მიაღწია.^[3] 1960-იანი წლების ბოლოდან 1980-იანი წლების დასაწყისამდე იგი ნახევრად პენსიაზე გავიდა მუსიკისგან, დარჩა ვაშინგტონში ქალიშვილის რეინის ქმართან შეპარდ დერინგთან (რომელზეც მან 1955 წელს იქორწინა) გასაზრდელად და მუსიკის შეზღუდვით ადგილობრივი წარმოდგენები. მან 1972 წელს შექმნა ერთი ალბომი Perception Records– ისთვის, მაგრამ ჩანაწერს მცირე ყურადღება მიაქციეს და ჰორნს არ მოუცია გასტროლები მისი პოპულარიზაციისთვის. ჰორნი იყო ნომინირებული ცხრა გრემის ჯილდოზე თავისი კარიერის განმავლობაში, მოიგო გრემის ჯილდო საუკეთესო ჯაზის ვოკალური შესრულებისთვის 41-ე გრემის ჯილდოზე მე მახსოვს მაილსი^[4], მისი პატივისცემა მისი მეგობრისა და მენტორისთვის (ალბომის ყდა, რომელზეც გამოსახულია მაილს დევისის ორივე ნახაზი) იგი ოფიციალურად აღიარებულ იქნა აშშ-ს 109-ე კონგრესის მიერ "მრავალი მიღწევისა და ჯაზის სამყაროსა და ამერიკულ კულტურაში შეტანილი წვლილისთვის". 2002 წელს ჰორნს მიენიჭა მუსიკის საპატიო დოქტორის ხარისხი ბერკლის მუსიკალური კოლეჯიდან. მას მიენიჭა National Endowment for Arts Jazz Masters Award 2005 წელს (უმაღლესი ჯილდოები, რომლებიც შეერთებულმა შტატებმა ჯაზ მუსიკოსებს მიანიჭა).