ქოქოსის კუნძულები

ქოქოსის კუნძულები (კილინგი (Keeling), ინგლ. Territory of the Cocos (Keeling) Islands) — მარჯნის მცირე ზომის კუნძულთა ჯგუფი (27 კუნძული) ინდოეთის ოკეანეში (სამხრეთის განედი 12°05' და აღმოსავლეთის გრძედი 96°53'), ეკუთვნის ავსტრალიას. ფართობი დაახლოებით 14 კმ², მოსახლეობა — 544 კაცი[1] (2016). მათ შორის დაახლოებით 80 % მალაელია. ადმინისტრაციული ცენტრია — სოფელი ვესტ-აილენდი, რომელიც მდებარეობს დასავლეთ კუნძულზე (West Island). ოფიციალური ენაა — ინგლისური. 80 პროცენტი მოსახლეობისა მუსულმანია.

ქოქოსის კუნძულები
ინგლ. Territory of the Cocos (Keeling) Islands
ქოქოსის კუნძულები
ქოქოსის კუნძულების
დევიზი: Maju Pulau Kita (მალაი)
ჰიმნი: Advance Australia Fair!
ქოქოსის კუნძულების მდებარეობა
დედაქალაქივესტ-აილენდი
12°04′ ს. გ. 96°50′ ა. გ. / 12.067° ს. გ. 96.833° ა. გ. / -12.067; 96.833
უდიდესი ქალაქი ბანტამი
ოფიციალური ენა ინგლისური
მთავრობა კონსტიტუციური მონარქია ავსტრალიის საგარეო ტერიტორია
 -  მეფე ჩარლზ III
 -  პრემიერი ეინდილ მინკომი
ფართობი
 -  სულ 14 კმ2 
მოსახლეობა
 -  2016 აღწერა 544 
 -  სიმჭიდროვე 38,86 კაცი/კმ2 
ვალუტა ავსტრალიური დოლარი (AUD)
დროის სარტყელი UTC+06:30
Internet TLD .cc
სატელეფონო კოდი +61 891

გეოგრაფია რედაქტირება

 
ქოქოსის კუნძულების რუკა

მარჯნის წარმოშობის არქიპელაგი. შედგება სამხრეთი ნაწილისა და ცალკე ჩრდილოეთით მდებარე 25 კმ-ით დაშორებულ ერთადერთ დაუსახლებელ კუნძულ ჩრდილოეთ კილინგისაგან. ყველაზე მაქსიმალური წერტილია — 5 მ.

კლიმატი ნესტიანი ტროპიკული, ციკლონების სეზონია ოქტომბრიდან აპრილამდე.

სასმელი წყლის რესურსები ცოტაა, წვიმის წყალი გროვდება ბუნებრივ მიწისქვეშა რეზერვუარებში.

ჩრდილოეთ კილინგის ფართობია — დაახლოებით 1,2 კმ², ლაგუნის — დაახლოებით 0,5 კმ². ატოლი პრაქტიკულად მთლიანად კეტავს ლაგუნას ოკეანისაგან.

სამხრეთ კილინგის კუნძულები შედგება 26 პატარა კუნძულებისაგან, რომელთაგანაც მუდმივად დასახლებულია მხოლოდ ორი კუნძული — ვესტ-აილენდი და ჰოუმი. სამხრეთ კილინგის კუნძულების საერთო ფართობია — 13,1 კმ².

დასახელება
ქართულად
დასახელება
მალაიურად
დასახელება
ინგლისურად
ფართობი,
კმ²
1 ჰორსბურგი Pulau Luar Horsburgh Island 1,04
2 დირექშენი Pulau Tikus Direction Island 0,34
3 უორქჰაუსი Pulau Pasir Workhouse Island <0,01
4 პრისონი Pulau Beras Prison Island 0,02
5 უეპლასის კუნძულები Pulau Gangsa Woeplace Islets <0,01
6 ჰოუმი Pulau Selma Home Island 0,95
7 სკაევოლა Pulau Ampang Kechil Scaevola Islet <0,01
8 კანუი Pulau Ampang Canui Island 0,06
9 ამპანგ-მინორი Pulau Wa-idas Ampang Minor 0,02
10 გოლდუოტერი Pulau Blekok Goldwater Island 0,03
11 ტორნი Pulau Kembang Thorn Island 0,04
12 გუსბერი Pulau Cheplok Gooseberry Island <0,01
13 მაისერი Pulau Pandan Misery Island 0,24
14 გოატი Pulau Siput Goat Island 0,10
15 მიდლ-მისიონი Pulau Jambatan Middle Mission Isle <0,01
16 სამხრეთ გოატი Pulau Labu South Goat Island 0,04
17 სამხრეთი კუნძული Pulau Atas South Island 3,63
18 ჩრდილოეთ გოატი Pulau Kelapa Satu North Goat Island 0,02
19 ისტ-კეი Pulau Blan East Cay 0,03
20 ბურიალი Pulau Blan Madar Burial Island 0,03
21 ვესტ-კეი Pulau Maria West Cay 0,01
22 კილინგჰემ-ჰორნი Pulau Kambling Keelingham Horn Island <0,01
23 ვესტ-აილენდი Pulau Panjang West Island 6,23
24 ტარტლი Pulau Wak Bangka Turtle Island 0,22
სულ 13,1

ისტორია რედაქტირება

კუნძულები აღმოაჩინა ინგლისელმა კაპიტანმა უილიამ კილინგმა 1609 წელს.

1825 წლის 6 დეკემბერს კუნძულებზე იმყოფებოდა ბრიტანელი კაპიტანი ჯონ კლუნიზ-როსი. 1827 წლის 27 თებერვალს მან სამხრეთ კუნძულზე დააარსა დასახლება, ხოლო 1831 წელს — იგი დაეუფლა ყველა კუნძულს, გამოაცხადა რა ისინი კლუნიზ-როსის ოჯახის ფეოდალურ საკუთრებად. 1857 წელს დიდმა ბრიტანეთმა მოახდინა მათი ანექსირება, ხოლო 1878 წელს გადასცა ცეილონის გუბერნატორს მმართველობაში. 1886 წლის 7 ივლისს დედოფალმა ვიქტორიამ კუნძულები გადასცა კლუნიზ-როსის ოჯახს უვადო მფლობელობაში. 1886 წელს მიაკუთვნეს კოლონია სტრეიტს სეტლმენტსს, რომელსაც შემდგომში მიუერთეს შობის კუნძულიც. სტრეიტს სეტლმენტსზე დაქვემდებარება იყო ფორმალური, ფაქტობრივად კლუნიზ-როსის ოჯახი მართავდა კუნძულებს თავისი შეხედულებისამებრ და 1887 წლიდან 1978 წლამდე გამოსცემდა საკუთარ ვალუტას — ქოქოსის კუნძულების რუპიას.

1955 წლის 23 ნოემბერს მმართველობაში გადაეცა ავსტრალიას. 1978 წლის 1 სექტემბერს ავსტრალიის მთავრობამ გამოისყიდა კლუნიზ-როსის ოჯახის შთამომავლისაგან პრაქტიკულად ყველა მიწა, ხოლო დანარჩენი გამოსყიდულ იქნა 1986 წელს. 1984 წლის 6 აპრილს ჩატარდა რეფერენდუმი კუნძულების თვითგამორკვევის შესახებ. მონაწილეთა უმრავლესობამ მხარი დაუჭირა ავსტრალიასთან კავშირის შენარჩუნებას[2].

ეკონომიკა რედაქტირება

ყველაზე დიდ კუნძულზე — ვესტ-აილენდზე — მდებარეობს აეროპორტი (ემსახურება ტრასას ავსტრალია — ევროპა) და ცხოვრობს მოსახლეობის უმრავლესობა. მოსახლეობის ძირითადი საქმიანობაა — აეროპორტის მომსახურება, ქოქოსის პალმის მოპოვება და კოპრის წარმოება. ბოლო დროს ვითარდება ტურიზმი.

სქოლიო რედაქტირება

ლიტერატურა რედაქტირება

  • ქსე, ტ. 10, გვ. 552, თბ., 1986