უპოლუ (ინგლ. Upolu) — ვულკანური წარმოშობის კუნძული წყნარი ოკეანის სამხრეთ ნაწილში, შედის სამოას შემადგენლობაში.

უპოლუ
მშობ. სახელი: ინგლ. Upolu

სამოას რუკა
გეოგრაფია
მდებარეობა წყნარი ოკეანე
კოორდინატები 13°55′ ს. გ. 171°45′ დ. გ. / 13.917° ს. გ. 171.750° დ. გ. / -13.917; -171.750
ფართობი 1118,7 კმ²
სიგრძე 75 კმ
სიგანე 24 კმ
უმაღლესი წერტილი 1158 მ
დემოგრაფია
მოსახლეობა 136 674 (2006)
სიმჭიდროვე 122,172 /კმ²

გეოგრაფია რედაქტირება

კუნძულის სიგრძეა — 75 კმ, სიგანე — 24 კმ. კუნძულის ფართობია — 1118,7 კმ² (უპოლუს გარშემო მდებარე რვა მომცრო კუნძულის ჩათვლით — 1125 კმ²[1]). კუნძულის დასავლეთით მდებარეობს ფალეოლოს საერთაშორისო აეროპორტი, ჩრდილოეთით — სამოას დედაქალაქი — აპია. კუნძულზე არ მომხდარა ისტორიულად დადოკუმენტირებული ამოფრქვევები.

კუნძულზე არსებობს ობობების ყველაზე პატარა სახეობა, რომელიც გინესის რეკორდების წიგნშია შეტანილი.

ისტორია რედაქტირება

სამოას მითოლოგიაში უპოლუ იყო პირველი ქალი კუნძულზე. XVIII საუკუნის ბოლოს და XIX საუკუნის დასაწყისში კუნძულს ზოგჯერ ასევე ეძახდნენ ოიალავას ან ოიოლოვას. XIX საუკუნის ბოლოს რობერტ ლუის სტივენსონი კუნძულზე ფლობდა პლანტაციას ფართით 1,6 კმ² და აქვე გარდაიცვალა 1894 წელს.

ადმინისტრაციული მოწყობა რედაქტირება

 
სამოას ოლქები

სამოას 11 ოლქიდან კუნძულ უპოლუზე მდებარეობს 5:


რუკაზე
ოლქი ადმინისტრაციული ცენტრი ოლქის ფართობი,
კმ²
ოლქის მოსახლეობა,
ად. (2006)
სიმჭიდროვე,
ად./კმ²
კუნძული უპოლუ
1 ტუამასაგა აფეგა 479 85 112 177,69
2 აანა ლეულუმოეგა 193 20 769 107,61
3 აიგა-ი-ლე-ტაი¹ მულიფანუა 27 4 857 179,89
4 ატუა² ლუფილუფი 413 21 826 52,85
5 ვაა-ო-ფონოტი სამამეა 38 1 624 42,74
სულ 1118,7 136 674 122,17

¹ მანონოს, აპოლიმას და ნუულოპას კუნძულების ჩათვლით
² ალეიპატას კუნძულების და კუნძულ ნუუსაფეეს ჩათვლით

მოსახლეობა რედაქტირება

2006 წელს კუნძულის მოსახლეობის რაოდენობა შედგებოდა 136 674 ადამიანისაგან, სამოას არქიპელაგში ყველაზე დასახლებული კუნძულია.

სქოლიო რედაქტირება