ვიკიპედია

უილა ქეთერი

უილა საიბერტ ქეთერი, (ინგლ. Willa Sibert Cather) [18] (დ. 1873, 7 დეკემბერი [19], უინჩესტერი, ვირჯინია, აშშ — გ. 1947, 24 აპრილი, ნიუ-იორკი) [20] — ამერიკელი მწერალი ქალი, რომელმაც აღიარება მოიპოვა რომანების წერით. მისი ყველაზე ცნობილი რომანებია: „ო, პიონერებო!“, „ტოროლას გალობა“ და „ჩემი ანტონია“. 1923 წელს მიიღო პულიცერის პრემია რომანის, „ერთ-ერთი ჩვენგანის“ (1922) დაწერისთვის, რომელიც პირველი მსოფლიო ომის ვითარებას აღწერდა.

უილა ქეთერი
ინგლ. Willa Cather
დაბადების თარიღი 7 დეკემბერი, 1873(1873-12-07)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11]
დაბადების ადგილი Gore[12] [13]
გარდაცვალების თარიღი 24 აპრილი, 1947(1947-04-24)[1] [2] [3] [4] [5] [14] [6] [7] [8] [9] [10] [11] (73 წლის)
გარდაცვალების ადგილი მანჰეტენი[15]
დასაფლავებულია Old Burying Ground
საქმიანობა რომანისტი[12]
ენა ინგლისური ენა
მოქალაქეობა აშშ
ალმა-მატერი ნებრასკა-ლინკოლნის უნივერსიტეტი
Magnum opus Alexander's Bridge, O Pioneers!, The Song of the Lark, My Ántonia, One of Ours, A Lost Lady, The Professor's House, My Mortal Enemy, სიკვდილი არქიეპისკოპოსსაც აკითხავს, Shadows on the Rock, Lucy Gayheart, Sapphira and the Slave Girl, April Twilights, The Troll Garden, Youth and the Bright Medusa, Obscure Destinies, The Old Beauty and Others და Five Stories
ჯილდოები ქალების ეროვნული დიდების დარბაზი[16] , Pulitzer Prize for Novels[17] , National Cowgirl Museum and Hall of Fame, ამერიკის ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემიის წევრი და უილიამ დინ ჰოუელზის მედალი
ხელმოწერა

ბიოგრაფია რედაქტირება

 
უილა ქეთერის სახლი, ნებრასკა

უილა საიბერტ ქეთერი დაიბადა 1873 წელს დედის მხრიდან ბებიის ფერმაში, უინჩესტერთან ახლოს, ვირჯინიის შტატში. მისი მამა იყო ჩარლზ ფექტიგ ქეთერი. ქეთერების ოჯახი ამ მიწაზე ექვსი თაობის განმავლობაში ცხოვრობდა. ქეთერის წინაპრები ამერიკაში უელსიდან ჩავიდნენ. მათი გვარი წარმოიშვა უელსის ერთ-ერთი მთის დასახელებისგან, რომელიც გუინედის ოლქში მდებარეობს. უილა ქეთერის დედა იყო მერი ვირჯინია ბოუკი, ყოფილი სკოლის პედაგოგი. უილას ექვსი და-ძმა ჰყავდა.

კარიერა რედაქტირება

1896 წელს ქეთერი გადასახლა პიტსბურგში, სადაც ხელი მოაწერა კონტრაქტს „Home Monthly“-სთან, ქალების ჟურნალთან [21], რომელიც შეიქმნა „Ladie's Home Journal“-ის საფუძველზე. ერთი წლის შემდეგ ის გახდა „Pittsburgh Leader“-ის რედაქტორი და კრიტიკოსი. ამავდროულად აქვეყნებდა ლექსებსა და მოკლე მოთხრობებს ადგილობრივ გამომცემლობაში „The Library“ [22]. ასევე ქეთერი ერთი წლის განმავლობაში მუშაობდა ცენტრალურ სკოლაში, ლათინურის, ალგებრის და ზოგად ლიტერატურულ კომპოზიციების მასწავლებლად, ხოლო შემდგომ გადავიდა ალეგეინის სკოლაში, სადაც დააფუძნა ინგლისური ენის განყოფილება და ასწავლიდა ლათინურსა და ინგლისურს.

1906 წელს ქეთერი გადავიდა საცხოვრელად ნიუ-იორკში, სადაც დაინიშნა რედაქტორის თანამდებობაზე „McClure’s Magazine“-ში. ეს ჟურნალი იყო დაკავშირებული იმ გამომცემლობასთან, რომელიც „ტროლების ბაღს“ აქვეყნებდა.

McClure's-მა რამდენიმე ნაწილის სახით გამოუშვა ქეთერის პირველი რომანი, „ალექსანდრეს ხიდი“ (1912). კრიტიკოსების უმეტესობამ დადებითად მიიღო ეს ნაწარმოები. „The New York Times“-მა მოიწონა „დრამატული სიტუაციები და გონივრული დიალოგები“, ხოლო The Atlantic-მა ინოვაციურად და ნიჭიერად შეაფასა ნამუშევარი [23].

პირველი რომანის შემდეგ დაიწერა ნოველის ტრილოგია: „ო, პიონერებო!“ (1913), „ტოროლას გალობა“ (1915) და „ჩემი ანტონია“ (1918). ეს ნაწარმოებიც საკმაოდ პოპულარული გახდა მკითხველებში და კრიტიკოსებსაც მოსწონდათ. ნაწარმოების უბრალო, ხალხისთვის გასაგები ლექსიკით დაწერილი ტექსტისთვის ქეთერმა ჰენრი მენკენის დადებითი შეფასება. სინკლერ ლუისი პატივს სცემდა მის შემოქმედებას, რადგან, მისი აზრით, უილა საუკეთესოდ აცნობდა ხალხს ინფორმაციას ნებრასკას შესახებ [24].

პირადი ცხოვრება რედაქტირება

1890-იანი წლების დასაწყისში, ნებრასკის უნივერსიტეტში სტუდენტობის პერიოდში, ქეთერი ზოგჯერ იყენებდა მამაკაცურ მეტსახელს „უილიამს“ და ატარებდა მამაკაცურ ტანსაცმელს. [25] ნებრასკის უნივერსიტეტის არქივში განთავსებულ ფოტოსურათზე გამოსახულია ახალგაზრდა მამაკაცის ტანსაცმელში გამოწყობილი ქეთერი, მოკლედ შეჭრილი თმებით მაშინ, როცა იმ დროს ქალების უმეტესობა გრძელ თმას ატარებდა.

 
უილა ქეთერი, 1915

ქეთერს თავისი ზრდასრული ცხოვრების განმავლობაში, ყველაზე დიდი მეგობრობა ქალებთან ჰქონდა. მათ სიაში შედიან: კოლეჯის მეგობარი ლუიზა პუნდი; იზაბელა მაკკუნგი პიტსბურგიდან, რომელთან ერთადაც ქეთერი მოგზაურობდა ევროპაში და რომლის სახლშიც, ტორონტოში, იმყოფებოდა გახანგრძლივებული ვიზიტებით; [26] ოპერის მომღერალი ოლივია ფრემშტადი; პიანისტი იალტა მენჰინი; [27] განსაკუთრებით კი აღსანიშნავია რედაქტორი ედიტ ლუისი, რომელთანაც ქეთერი ცხოვრობდა თავისი ცხოვრების ბოლო 39 წლის განმავლობაში.

 
იზაბელა მაკლანგი, უცნობი მამაკაცი და უილა ქეთერი გემზე, 1902 წელი

ქეთერის ურთიერთობა ლუისთან დაიწყო 1900-იანი წლების დასაწყისში. ისინი ერთად ცხოვრობდნენ ნიუ–იორკში 1908 წლიდან, მწერლის გარდაცვალებამდე 1947 წელს.

ქეთერი უაღრესად ჩაკეტილი ხასიათის მქონე პიროვნება იყო. იგი წლების განმავლობაში ძველ წიგნებს და წერილებს. თუმცა, მეცნიერები მაინც ახერხებენ მისი ციტატების მოყვანას, რადგან 2013 წლის აპრილში გამოქვეყნდა მისი იმ რჩეული წერილების 566 ნაწილიანი კრებული, რომელიც ქეთერმა მეგობრებს, ოჯახს და იმ ლიტერატურულ ნაცნობებს დაწერა, როგორებიც არიან: ტორნტონ უაილდერი და ფ. სკოტ ფიცჯერალდი.

გარდაცვალება რედაქტირება

1947 წლის 24 აპრილს ქეთერი გარდაიცვალა თავის ტვინის სისხლდენის შედეგად 73 წლის ასაკში, საკუთარ სახლში, მანჰეტენში. დაკრძალეს ნიუ-ჰემფშირში. [28]

სქოლიო რედაქტირება

  1. ↑ 1.0 1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  2. ↑ 2.0 2.1 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3.0 3.1 SNAC — 2010.
  4. ↑ 4.0 4.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  5. ↑ 5.0 5.1 Discogs — 2000.
  6. ↑ 6.0 6.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  7. ↑ 7.0 7.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
  8. ↑ 8.0 8.1 GeneaStar
  9. ↑ 9.0 9.1 Babelio — 2007.
  10. ↑ 10.0 10.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
  11. ↑ 11.0 11.1 The Fine Art Archive — 2003.
  12. ↑ 12.0 12.1 Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English: Women Writers from the Middle Ages to the Present — 1990. — P. 188.
  13. ↑ http://americanprofile.com/articles/author-willa-cather/
  14. ↑ FemBio database
  15. ↑ http://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/1207.html
  16. ↑ https://www.womenofthehall.org/inductee/willa-cather/
  17. ↑ http://www.pulitzer.org/prize-winners-by-year/1923
  18. ↑ "Willa Cather" in The American Heritage Dictionary. Truman Capote, however, a personal acquaintance, pronounced her surname so as to rhyme with "bather".
  19. ↑ Woodress, James (1987). Willa Cather: A Literary Life. Lincoln: University of Nebraska Press, გვ. 516. ISBN 0803247346.  Cather's birth date is confirmed by a birth certificate and a January 22, 1874, letter of her father's referring to her. While working at McClure's Magazine, Cather claimed to be born in 1875. After 1920, she claimed 1876 as her birth year. That is the date carved into her gravestone at Jaffrey, New Hampshire.
  20. ↑ "Willa Cather's Biography." Willa Cather Foundation website. Retrieved March 11, 2015.
  21. ↑ Lowry, Patricia (December 8, 2008). „Places: In search of Willa Cather's East End haunts“. Pittsburgh Post-Gazette. ციტირების თარიღი: July 20, 2010.
  22. ↑ And Death Comes for Willa Cather, Famous Author დაარქივებული December 10, 2015, საიტზე Wayback Machine. , Pittsburgh Sun-Telegraph, 25 April 1947
  23. ↑ The Atlantic. November 1912, p. 683.
  24. ↑ Omaha World-Herald, April 9, 1921.
  25. ↑ O'Brien, Sharon. Willa Cather: The Emerging Voice. New York: Oxford, 1987. pp. 96–113.
  26. ↑ Gatenby, Greg (1993) The Wild is Always There: Canada through the eyes of foreign writers. Toronto: Alfred A. Knopf Canada, გვ. 214. ISBN 0-394-28023-7. 
  27. ↑ Rolfe, Lionel. (2004). The Uncommon Friendship of Yaltah Menuhin & Willa Cather. American Legends/California Classics Books, 168 pp. ISBN 1-879395-46-0.
  28. ↑ Wilson, Scott. Resting Places: The Burial Sites of More Than 14,000 Famous Persons, 3d ed.: 2 (Kindle Location 7776). McFarland & Company, Inc., Publishers. Kindle Edition.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=უილა_ქეთერი&oldid=4551617“-დან