ტარასი კვარაცხელია
ტარასი კვარაცხელია (დ. 10 მარტი, 1889, ნაკიფუ, ახლანდელი წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი — გ. 27 აგვისტო, 1951 თბილისი) — ქართველი აგრონომი. სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა დოქტორი (1936), პროფესორი (1946). საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი (1941). საქართველოს მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე (1946).[1] ლენინის სახელობის სასოფლო-სამეურნეო საკავშირო აკადემიის წევრი.[2]
| ტარასი კვარაცხელია | |
|---|---|
 | |
| დაბ. თარიღი | 10 მარტი, 1889 |
| დაბ. ადგილი | ნაკიფუ, ქუთაისის გუბერნია, რუსეთის იმპერია |
| გარდ. თარიღი | 27 აგვისტო, 1951 (62 წლის) |
| გარდ. ადგილი | თბილისი |
| მოქალაქეობა |
რუსეთის იმპერია.svg){kind=small} საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა.svg){kind=small} სსრკ |
| საქმიანობა | აგრონომი |
| ალმა-მატერი | თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი |
| სამეცნიერო ხარისხი | სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა დოქტორი |
| ჯილდოები | ლენინის ორდენი, შრომის წითელი დროშის ორდენი, შინამეურნეობის მიღწევების გამოფენის ოქროს მედალი და საქართველოს სსრ-ის მეცნიერებათა დამსახურებული მოღვაწე |
დაამთავრა უმანის მიწათმოქმედებისა და მებაღეობის სასწავლებელი 1911 წელს. იმავე წელს შედის სანქტ-პეტერბურგის სასოფლო-სამეურნეო უმაღლეს კურსებზე. 1914-1916 წლებში ხელმძღვანელობს სოხუმის სასოფლო-სამეურნეო საზოგადოების ილორის საცდელ-საჩვენებელ სადგურს. 1925 წელს დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აგრონომიის ფაკულტეტი. 1925 წელს ნიშნავენ აფხაზეთის მიწსახკომის სასოფლო-სამეურნეო განყოფილების გამგედ. სოხუმის საცდელ სადგურში მუშაობის დროს აქვეყნებს დიდი თეორიული და პრაქტიკული მნიშვნელობის შრომებს. 1930 წლიდან გადაიყვანეს ოზურგეთში ჩაის მეურნეობის საკავშირო სამეცნიერო-საკვლევი ინსტიტუტის შესაქმნელად დაბა ანასეულში. 1932 წელს იგი მიავლინეს შორეულ აღმოსავლეთში. 1936 წელს ისევ სოხუმში გადაჰყავთ, ხოლო 1937 წლიდან იგი დანიშნეს სუბტროპიკული მეხილეობის კათედრის გამგედ საქართველოს სასოფლო-სამეურნეო ინსტიტუტში, სადაც მუშაობდა სიცოცხლის ბოლომდე.[2]
იკვლევდა სუბტროპიკული კულტურების დიფერენცირებული აგროტექნიკის, ნიადაგის ეროზიის და მის წინააღმდეგ ბრძოლის საკითხებს. შეისწავლა და გამოავლინა სუბტროპიკული კულტურების ახალი რაიონები; დაადგინა, რომ კონტინენტური სრულასაკოვანი ხეხილის ფესვთა სისტემა იკავებს რიგთშორისების მთელ ფართობს, სიღრმეში კი აქტიური ფესვების უმეტესი ნაწილი საშუალოდ 30 სმ-ზე ღრმად არ ვრცელდება. ამ გამოკვლევების საფუძველზე დამუშავდა ბაღის გაშენებისა და მოვლის აგროტექნიკა. 1912 წელს კვარაცხელია გვთავაზობს ატმის გამრავლების ახალ ხერხს — კურკით, საყოველთაოდ მიღებული კალმით მყნობის მაგივრად. აქვე იძლევა ატმის თესლით გამრავლების აგროტექნიკას და სამეგრელოში გავრცელებული ატმის საწარმოო ჯიშების აღწერას. აქვს რამდენიმე სახელმძღვანელო. სულ გამოქვეყნებული აქვს 80-ზე მეტი შრომა. მისი თანაავტორობით არის გამოცემული შრომა „მეჩაიეობა“ (1950), რომელიც თარგმნილია რუსულ და ჩინურ ენებზე.[1]
დაჯილდოებულია ლენინის ორდენით, 3 შრომის წითელი დროშის ორდენით და მედლებით. მეცნიერული კვლევის გარდა იგი 25 წლის მანძილზე ნაყოფიერ პედაგოგიურ და საზოგადოებრივ მუშაობას ეწეოდა. მონაწილეობდა დიდი საბჭოთა ენციკლოპედიის შედგენაში და სხვა ცნობარული ხასიათის გამოცემებში.[3]
პ. კრასილნიკოვი აღნიშნავდა:[3]
|
„ტ. ყ. კვარაცხელია — დიდი სპეციალისტია რიზოლოგიის დარგში, რომელიც 40 წელზე მეტია რაც მუშაობს ხეხილი მცენარეების ფესვთა სისტემის შესწავლაზე...“
|
იხილეთ აგრეთვე
რედაქტირებათხზულებები
რედაქტირება- მანდარინის ბაღის მოვლა, ტფ., 1925;
- ნიადაგის გადარეცხვა და წალეკვა ჩაის პლანტაციებზე, ტფ., 1933;
- ჩაის ბუჩქი და მისი თანამგზავრი კულტურები, ტფ., 1936.
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ 1.0 1.1 თოდუა გ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 5, თბ., 1980. — გვ. 489.
- ↑ 2.0 2.1 ტარასი კვარაცხელია — ქართველი ავტორები
- ↑ 3.0 3.1 ტარასი კვარაცხელია. ბიობიბლიოგრაფია, შემდგენლები ნ. ბაღათურია, ი. დუდუჩავა, თბილისი, 1980.