ტაონი (ნაწილაკი)

ტაონი, τ-ლეპტონი — ლეპტონების ჯგუფის არასტაბილური ელემენტარული ნაწილაკი, რომლებიც არ მონაწილეობს ელემენტარული ნაწილაკების ძლიერ ურთიერთქმედებაში. მისი მასა $m_{\tau }=1776.86$ მეგევ (რაც ~3477-ჯერ მეტია ელექტრონის მასაზე), სპინი – 1/2, სიცოცხლის ხანგრძლივობა – 6987290000000000000♠2.9×10⁻¹³ წმ. ისე როგორც სხვა ლეპტონებს, ელექტრონსა და მიუონს, ტაონსაც აქვს თავისი ნეიტრინო, ე. წ. ტაონური ნეიტრინო ($\nu _{\tau }$). ყველა სუსტი ურთიერთქმედების პროცესში ტაონი ($\tau$) და ტაონური ნეიტრინო ($\nu _{\tau }$) ერთად მონაწილეობენ. ამ ურთიერთქმედების მეშვეობით ტაონი იშლება სხვადასხვა ლეპტონად და ჰადრონად.

ტაონი

ინგლ. Tau lepton
შემადგენლობა	ფუნდამენტური ელემენტარული ნაწილაკი
ოჯახი	ფერმიონი
ჯგუფი	ლეპტონი
თაობა	მესამე
მონაწილეობს ურთიერთქმედებებში	სუსტი, ელექტრომაგნიტური, გრავიტაციული
სიმბოლო	τ-
ანტინაწილაკი	ანტიტაონი (τ+)
აღმოჩენილია	მარტინ ლევის პერლი და სხვ. (1975)
მასა	6973316754000000000♠3.16754(21)×10−27 კგ 7003177686000000000♠1776.86(12) მევ/c²
დაშლის პერიოდი	6987290300000000000♠2.903(5)×10−13 წამ
მუხტი	$-1e$
მუხტის ფერადობა	არ გააჩნია
სპინი	${\frac {1}{2}}\hbar$
სუსტი იზოსპინი	LH: $-{\frac {1}{2}}$, RH: 0
სუსტი ჰიპერმუხტი	LH: $-1$, RH: $-2$

ტაონი აღმოჩენილ იქნა 1975 წელს SPEAR ელექტრონ-პოზიტრონის კოლაიდერში SLAC ეროვნულ ამაჩქარებლის ლაბორატორიაში (სტენფორდი, აშშ) მ. პერლისა და თანამშრომლების მიერ. ტაონები წარმოიქმნა სწრაფი ელექტრონებისა და პოზიტრონების შეჯახების შედეგად:

$e^{+}+e^{-}\to \tau ^{+}+\tau ^{-}$

1995 წელს ტაონის აღმოჩენისათვის მარტინ პერლმა მიიღო ნობელის პრემია ფიზიკის დარგში.