ტანომ კიტიკაჩონი

ტანომ კიტიკაჩონი (ტაი. ถนอม กิตติ ขจร, დ. 11 აგვისტო, 1911, ტაკი, სიამი — გ. 16 ივნისი, 2004, ბანგკოკი, ტაილანდი) — ტაილანდის სამხედრო და პოლიტიკური მოღვაწე, ქვეყნის პრემიერ-მინისტრი 1958 წელს და 1963-1973 წლებში.

ტანომ კიტიკაჩონი
ტაილანდის პრემიერ-მინისტრი
თანამდებობაზე ყოფნის დრო
1 იანვარი, 1958 – 20 ოქტომბერი, 1958
მონარქი	რამა IX
წინამორბედი	პოტ სარასინი
მემკვიდრე	სარიტ ტანარატი
თანამდებობაზე ყოფნის დრო
9 დეკემბერი, 1963 – 14 ოქტომბერი, 1973
წინამორბედი	სარიტ ტანარატი
მემკვიდრე	სანია თხამასაკი
დაბადებული	11 აგვისტო, 1911 ტაკი, სიამი
გარდაცვლილი	16 ივნისი, 2004 ბანგკოკი, ტაილანდი
პროფესია	სამხედრო
რელიგია	ბუდიზმი

ბიოგრაფია

დაიბადა 1911 წლის 11 აგვისტოს ტაკის პროვინციაში, დაამთავრა მუნიციპალური სკოლა, შემდეგ კი კადეტთა კორპუსი, რომლის დასრულების შემდეგაც მსახურობდა ჩიანგმაის ქვეითთა პოლკში. მოგვიანებით დაასრულა ეროვნული სამხედრო კოლეჯი. მეორე მსოფლიო ომის დროს მსახურობდა ბირმაში. 1947 წელს პოდპოლკოვნიკის წოდებით მონაწილეობდა სატიტ ტანარატის მიერ ორგანიზებულ სამხედრო გადატრიალებაში. 1951 წელს დანიშნეს პარლამენტის წევრად, ხოლო ამავე წელს მიანიჭეს გენერალ-მაიორის წოდება.

1953 წლის თებერვალში ჩაახშო აჯანყება პიბუნსონგრამის ხელისუფლების წინააღმდეგ მიმართული აჯანყება და მიიღო გენერალ-ლეიტენანტის წოდება. წარმოადგენდა ტაილანდს კორეის ომის დასრულების ცერემონიაზე 1953 წელს. 1957 წელს მხარი დაუჭირა სარიტ ტანარატის პიბუნსონგრამის წინააღმდეგ გადატრიალების ორგანიზებაში, რის შემდეგაც დაინიშნა თავდაცვის მინისტრად პოტ სარასინის მთავრობაში. პოტ სარასინის გადადგომის შემდეგ ტანომი გენერლის სტატუსამდე აამაღლეს და 1958 წლის 1 იანვარს პრემიერ-მინისტრის, თავდაცვის მინისტრისა და ჯარის მთავარსარდლის თანამდებობი დაიკავა. 9 თვის შემდეგ სარიტ ტანარატმა ტანომ კიტიკაჩონი ვიცე-პრემიერად, თავდაცვის მინისტრისა და მთავარსარდლის მოადგილედ დანიშნა. აღნიშნული თანამდებობები ეკავა ტანარატის გარდაცვალებამდე. გარდაცვლებიდან მეორე დღსვე 1963 წლის 9 დეკემბერს ტანომ კიტიკაჩონი დაუბრუნდა პრემიერის თანამდებობას. ერთი წლის შემდეგ ტანომმა საკუთარ თავს ერთდროულად მიანიჭა ფელდმარშლის, ფლოტის ადმირალისა და ტაილანდის სამეფო საჰაერო ძალების მარშალის წოდება. საგარეო პოლიტიკაში თავისი წინამორბედის მსგავსად ატარებდა პროამერიკულ და ანტიკომუნისტურ კურსს. მისი რეჟიმის პერიოდში ყვაოდა კორუფცია. 1968 წელს კიტიკაჩონმა დააარსა და ხელმძღვანელობდა ტაილანდის გაერთიანებულ სახლახო პარტიას.

1969 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ ტანომ კიტიკაჩონი კვლავ პრემიერ-მინისტრის თანამდებობაზე რჩება. 1971 წელს მოაწყო სახელმწიფო გადატრიალება საკუთარი მთავრობის წინააღმდეგ იმ მოტივით, რომ საჭირო იყო კომუნისტებისაგან თავდაცვა. დაითხოვა პარლამენტი და საკუთარი თავი დანიშნა ეროვნული აღმასრულებელი საბჭოს თავმჯდომარედ, რომელიც დროებითი მთავრობის სტატუსით მოღვაწეობდა ერთი წლის განმავლობაში. 1972 წლის დეკემბერში უბრუნდება პრემიერ-მინისტრისა და ამავე დროს თავდაცვის მინისტრისა და საგარეო საქმეთა მინისტრის თანამდებობას. ტანომ კიტიკაჩონმა, მისმა შვილმა, პოლკოვნიკმა ნარონგმა და ნარონგის სიმამრმა, შინაგან საქმეთა მინისტრმა პრაპატ ჩარუსატხიანმა მოსახლეობაში დაიმსახურეს „სამი ტირანის“ სახელი.

საზოგადოების უკმაყოფილება ტანომის რეჟიმის წინააღმდეგ გაიზარდა. ქვეყანაში დაიწყო სტუდენტური მღელვარება. „1973 წლის 14 ოქტომბრის აჯანყების“ შედეგად ტანომის რეჟიმი დაეცა და ფელდმარშალი გაიქცა აშშ-ში.

ტანომ კიტიკაჩონი გარდაიცვალა 2004 წელს 94 წლის ასაკში ბანგკოკში.

რესურსები ინტერნეტში

• ბიოგრაფია ტაილანდის მთავრობის საიტზე დაარქივებული 2011-04-26 საიტზე Wayback Machine. (ინგლისური)