სტორა-ალვარეტი

სტორა-ალვარეტი — კირქვიანი ვაკე შვედეთის კუნძულ ელანდზე. ნიადაგში წვრილი ნაწილაკებისა და PH-ის მარღალი შემცველობის გამო, აქ გავრცელებულია ვეგეტაციათა დიდი ასორტიმენტი, მათ შორის მრავალი იშვიათი სახეობა. 2000 წელს, სტორა-ალვარეტი მისი ექსტრაორდინალური ბიომრავალფეროვნებისა და პრეისტორიის გამო, იუნესკომ მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაში შეიტანა. აღნიშნული ფორმაციის ფართობი 260 კმ²-ია და წარმოადგენს ამგვარ არეალებს შორის უდიდესს ევროპაში, ამავე დროს, მოიცავს კუნძულის 1/4-ს. ზოგადად გავრცელებული შეხედულების საწინააღმდეგოდ, სტორა-ალვარეტი ხეებს ნამდვილად არაა მოკლებული; პირიქით გავრცელებულია იშვიათი ჯიშის დაბალი ტანის ხეები, რომლებიც პიგმეის (ქონდრისკაცი) ტყის მონათესავეა.

სამხრეთ ელანდის სამიწათმოქმედო ლანდშაფტი*
იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი
ქვეყანა	შვედეთი
ტიპი	კულტურული
კრიტერიუმები	iv, v
სია	[1]
რეგიონი**	ევროპა
კოორდინატები	56°28′00″ ჩ. გ. 16°33′00″ ა. გ.
გაწევრიანების ისტორია
გაწევრიანება	2000  (24-ე სესია)
ნომერი	968
* იხ. ინგლ. სახელი UNESCO-ს სიაში. ** იუნესკოს მიერ კლასიფიცირებული რეგიონი.

მსოფლიო მემკვიდრეობა UNESCO, ობიექტი № 968 ინგლ. • რუს. • ფრ.

კირქვული ვაკე ადრეული გამყინვარების პერიოდში მყინვარების შედეგად წარმოიქმნა, ხოლო თავად კირქვები 500 მლნ წლის წინ წარმოიქმნა ზღვაში, იმაზე უფრო სამხრეთით, ვიდრე ახლა მდებარეობს კუნძული. ოლანდის ნაწილი ბალტიის ზღვიდან მხოლოდ 11 000 წლის წინ ამოიზიდა, როდესაც უკანასკნელმა მყინვარებმა დნობა დაიწყო. მომდევნო რამდენიმე ათასწლეულის მანძილზე, ყინულის უმეტესი ნაწილი დადნა და კუნძულზე პირველი ძუძუმწოვრები და ადამიანები გამოჩნდნენ, რომლებიც მატერიკიდან ელანდთან დაკავშირებულ ყინულის ხიდს გამოუყვნენ. სულ ბოლოს, შიშველ კირქვაზე მცენარეთა გავრცელებისა და ქარის მიერ მოტანილი დეპოზიტების წყალობით, ნიადაგი წვრილი ნაწილაკებით დაფარა (ორი სმ სიღრმის), რამაც დღეს არსებული ალვარის ფორმაცია წარმოქმნა.

იხილეთ აგრეთვე

• მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია ევროპაში

რესურსები ინტერნეტში

• http://www.olanningen.com/oland/stora_alvaret2.htm დაარქივებული 2012-08-19 საიტზე Wayback Machine.