სორა ეშონტორაევა
სორა აბდურაჰმონოვნა ეშონტორაევა ( რუსიფიცირებული ფორმა სარა იშანტურაევა ) ( უზბეკ. Sora Abdurahmonovna Eshontoʻrayeva, Сора Абдураҳмоновна Эшонтўраева , რუს. Сара Абдурахмановна Ишантураева , დ. ძველი სტილით: 26 ოქტომბერი (ახ. სტ. 8 ნოემბერი), 1911 — გ. 8 სექტემბერი, 1998) — საბჭოთა და უზბეკი მსახიობი. ის იყო უზბეკეთის სსრ- ის ერთ-ერთი პირველი მსახიობი, რომელმაც ეროვნული პოპულარობა მოიპოვა. მას უწოდეს „უზბეკური სცენის მარგალიტი“. [1]
| სორა ეშონტორაევა Сара Ишантураева | |
|---|---|
 | |
| დაბადების თარიღი |
8 ნოემბერი, 1911 ბეშბულოქი, რუსეთის იმპერია |
| გარდაცვალების თარიღი |
8 სექტემბერი, 1998 ტაშკენტი, უზბეკეთი |
| მეუღლე(ები) | აბორ ჰიდოიატოვი |
| ჯილდოები |
სსრკ სახალხო არტისტი ლენინის ორდენი |
ადრეული წლები
რედაქტირებაეშონტორაევა დაიბადა 8 ნოემბერს უზბეკი გლეხის ოჯახში , სოფელ ბეშბულოქში . მამის გარდაცვალების შემდეგ, როდესაც ის ძალიან პატარა იყო, დედამ ის და მისი ორი და-ძმა გააშვილა, რათა გაეზარდათ მშვილებელ მშობლებს. [1] ახალგაზრდობაში იგი სწავლობდა გოგონების ზებ-უნ-ნისას ტაშკენტის პანსიონში, სადაც დაიწყო სპექტაკლებში მსახიობობა. [2] როდესაც ის მხოლოდ ცხრა წლის იყო, მას უნდა დაეწყო ფარანჯას ტარება, შემდეგ კი მეზობელზე დანიშნეს. მან მალევე თქვა უარი სახის პირბადის ტარებაზე და საბოლოოდ დაქორწინდა თანამემამულე მხატვარ აბორ ჰიდოიატოვზე. [3] [4] [5]
მან დატოვა უზბეკეთი 1924 წელს, რადგან სორა შეარჩიეს თეატრის 24 უზბეკ სტუდენტს შორის, რომლებიც გაემგზავრებოდნენ მოსკოვში სასწავლებლად. [6] მოგვიანებით სტუდენტებმა შექმნეს ჰამზას დრამატული თეატრი. ჯგუფი დაბრუნდა უზბეკეთში 1927 წელს, სადაც მათ რელიგიური ფანატიკოსების თავდასხმის საფრთხე ემუქრებოდათ პირბადის მოხსნის წახალისებისთვის. ეშონტორაევას რამდენიმე კოლეგა მოკლეს რელიგიურმა ფანატიკოსებმა, მათ შორის ტურსუნოი საიდაზიმოვა, რომელიც მოკლეს, როდესაც მისი ჯგუფი გასტროლებზე იმყოფებოდა ბუხარაში 1928 წელს, [7] რასაც მოჰყვა ჰაქიმ-ზადე ნიაზ ჰამზას მკვლელობა შოჰიმარდონში 1929 წელს [8] [9]
კარიერა
რედაქტირებადაამთავრა თეატრალური სკოლა და გადავიდა სამარყანდში 1927 წელს. ეშონტორაევას სამსახიობო კარიერა 1930-იან წლებში დაიწყო. მან შეასრულა მთავარი როლები მნიშვნელოვან სპექტაკლებში, მათ შორის ტურსუნოის სპექტაკლში ჰუჯუმი და ფილმში „ორი ბატონის მსახური“ ბეატრიჩეს როლი . მან განაგრძო მთავარი გმირი ქალის როლების შესრულება თეატრის ბევრ სხვა სპექტაკლში, რომელშიც შედიოდა დრამატურგების ახალი უზბეკური პიესები. ის მონაწილეობდა ჰამზასა და კამილ იაშინის პიესებში, ასევე ძველი კლასიკოსების, როგორიცაა შექსპირის ჰამლეტში, რომელშიც მან შეასრულა ოფელიას როლი. 1946 წლიდან 1955 წლამდე და 1981 წლიდან 1985 წლამდე მუშაობდა უზბეკეთის სსრ თეატრალური საზოგადოების საბჭოს თავმჯდომარედ. გამოჩნდა რამდენიმე ფილმშიც . [10] [11]
მსახიობობის გარდა, ეშონტორაევა აქტიურად იყო ჩართული პოლიტიკაში. 1939 წელს გახდა კომუნისტური პარტიის წევრი. იგი ასევე იყო უზბეკეთის სსრ უმაღლესი საბჭოს წევრი, უზბეკეთის სსრ კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის წევრი, კომუნისტური პარტიის მე-19 კონგრესის დელეგატი და სსრკ უზენაესი საბჭოს დეპუტატი მე-2, მე-3 და მე-4 მოწვევებიდან (1946-1958 წწ.). იგი ასევე მუშაობდა საბჭოთა მშვიდობის ფონდის უზბეკეთის ფილიალის გამგეობის თავმჯდომარედ. [12] [13] [14]
ეშონტორაევა გარდაიცვალა ტაშკენტში 1998 წლის 8 სექტემბერს და დაკრძალეს ჩიგატოის სასაფლაოზე. [11]
ჯილდოები
რედაქტირება- უზბეკეთის სსრ სახალხო არტისტი (1937)
- სსრკ სახალხო არტისტი (1951)
- სტალინის პრემია (1949)
- სსრკ-ის სახელმწიფო პრემია (1977)
- ჰამზას პრემია (1967)
- ლენინის ორი ორდენი (1945 და 1971 წწ.)
- ოქტომბრის რევოლუციის ორდენი (1991 წ.)
- შრომის წითელი დროშის ორდენი (1937, 1950, 1951, 1957 და 1959 წწ.)
- ხალხთა მეგობრობის ორდენი (1981)
- საპატიო ნიშანი (1939)
- მედალი „გამორჩეული შრომისთვის“ (1944)
- სოღლომ ავლოდ უჩუნის ორდენი (1993)
- გამოჩენილი ღირსების ორდენი (2004, სიკვდილის შემდგომ)
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ 1.0 1.1 Ҳамза Ҳакимзода Ниёзий номли санъатшунослик институти; Институт искусствознания имени Хамзы Хаким-заде Ниязи (1957) Государственный ордена Ленина академический театр драмы имени Хамзы (ru). Гос. изд-во худож. лит-ры, УзССР.
- ↑ (1986) Деятельность Компартии Узбекистана по усилению социальной активности женщин: сборник документов и материалов, 1959-1975 гг (ru). Узбекистан.
- ↑ (1971) История СССР с древнейших времен до наших дней (ru). Изд-во "Наука".
- ↑ Перцева (2022-05-15) Город уходит в тень (ru). Litres.
- ↑ Leonidov (1948) An Actress of the East (en). USSR Information Bulletin.
- ↑ (1987) История узбекской советской литературы: в пяти томах, 1917-1985 (ru). Izd-vo "Fan" Uzbekskoĭ SSR. ISBN 978-5-648-00192-3.
- ↑ (1979) Ḣamid Olimzhon: shoir ḣäeti va izhodidan lavḣalar (uz). Ŭzbekiston LKSM markaziĭ komiteti "Ësh gvardii︠a︡" nashriëti.
- ↑ (1962) Солнце над Востоком: записки актрисы. Литературная запись Наталии Пентюховой (ru). Молодая гвардия.
- ↑ (1964) Родина советская (ru). Изд-во политической лит-ры.
- ↑ (1955) Искусство кино (ru). Изд. Союза работников кинематографии СССР.
- ↑ 11.0 11.1 "Эшонтўраева Сора Абдураҳмоновна" OʻzME; Қизилқумит—Ҳўрмуз. 11-jild. Toshkent, 2005-yil
- ↑ (1972) Театральная жизнь (ru).
- ↑ (1961) Театральная энциклопедия (ru). Советская энциклопедия.
- ↑ (1988) Obshchestvennye muzei Uzbekistana (ru). Izd-vo "Fan" Uzbekskoĭ SSR.