ფრენსის სკოტ ფიცჯერალდი
ფრენსის სკოტ კი ფიცჯერალდი (ინგლ. Francis Scott Key Fitzgerald; დ. 24 სექტემბერი, 1896, მინესოტა — გ. 21 დეკემბერი, 1940, ჰოლივუდი) — ამერიკელი მწერალი. მის შემოქმედებას ეკუთვნის რომანები და მოკლე მოთხრობები. მისი ნამუშევრები მიეკუთვნება „ჯაზის ეპოქას“, ტერმინს, რომელიც მან თვითონ გამოიგონა. ის ითვლება XX საუკუნის ერთ-ერთ უდიდეს ამერიკელ მწერლად. ფიცჯერლადი ითვლება 1920-იანი წლების „დაკარგული თაობის“ წევრად. მან დაასრულა ოთხი რომანი: „სამოთხის ამ მხარეს“, „ლამაზი და დაწყევლილი“, „ნაზია ღამე“ და მისი ყველაზე ცნობილი ნაწარმოები, „დიდი გეტსბი“. მე-5, დაუსრულებელი რომანი, „ბოლო ტაიკუნის სიყვარული“, გამოქვეყნდა მისი სიკვდილის შემდეგ. ფიცჯერალდს ასევე დაწერილი აქვს ბევრი მოკლე მოთხრობა.
ფრენსის სკოტ ფიცჯერალდი | |
---|---|
ინგლ. Francis Scott Key Fitzgerald | |
დაბადების თარიღი | 24 სექტემბერი, 1896[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] |
დაბადების ადგილი | სენტ-პოლი, მინესოტა, აშშ[1] [15] [16] |
გარდაცვალების თარიღი | 21 დეკემბერი, 1940[1] [15] [3] [4] [5] [6] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] (44 წლის) |
გარდაცვალების ადგილი | ჰოლივუდი[15] [1] |
დასაფლავებულია | წმინდა მარიამის კათოლიკური სასაფლაო |
საქმიანობა | მწერალი[1] [14] , რომანისტი, ნოველისტი, სცენარისტი და დრამატურგი |
ენა | ინგლისური ენა |
მოქალაქეობა | აშშ[17] |
ალმა-მატერი | სენტ-პოლის აკადემია[18] , ნარდინის აკადემია და პრინსტონის უნივერსიტეტი[1] |
Magnum opus | დიდი გეტსბი და ნაზია ღამე |
ჯილდოები | ნიუ-ჯერსის დიდების დარბაზი |
მეუღლე | ზელდა ფიცჯერალდი |
შვილ(ებ)ი | ფრენსის სკოტ ფიცჯერალდი |
ნათესავ(ებ)ი | ფრენსის სკოტ კი |
ხელმოწერა | |
ცხოვრება და კარიერა
რედაქტირებაფიცჯერალდი სენტ პოლში, მინესოტაში, საშუალო ფენის ირლანდიურ-კათოლიკურ ოჯახში დაიბადა. ფიცჯერალდს სახელი მისი ცნობილი ბიძაშვილის, ფრენსის სკოტ კეის პატივსაცემად დაარქვეს. ასევე მისი დის, ლუის სკოტის პატივსაცემადაც, რომელიც მის დაბადებამდე გარდაიცვალა. 1898–1901 წლები მან სირაკუსში გაატარა, ხოლო 1903–1908 წლები ბაფალოში, ნიუ იორკში, სადაც იგი ნარდინის აკადემიაში სწავლობდა. როდესაც მისი მამა „პროქტერ ენდ გემბელიდან“ გამოაგდეს, ოჯახი მინესოტაში დაბრუნდა, სადაც ფიცჯერალდი სენტ-პოლის აკადემიაში ჩაირიცხა, სადაც იგი 1908–1911 წლებში სწავლობდა. მისი პირველი ლიტერატურული ნაწარმოები - დეტექტიური მოთხრობა - სკოლის გაზეთში გამოქვეყნდა, როდესაც 12 წლის იყო. როდესაც 16-ის იყო, სკოტი სენტ-პოლის აკადემიიდან გამოაგდეს ცუდად სწავლის გამო. მან ნიუმანის მოსამზადებელ სკოლაში ჩააბარა ჰაკენსაკში, ნიუ-ჯერსიში. 1911–1912 წლებში მან პრინსტონის უნივერსიტეტში ჩააბარა 1917-იანების კლასში. იგი იქ მომავალ კრიტიკოსსა და მწერალ ედმუნდ უილსონსა (1916-იანების კლასი) და ჯონ პილ ბიშოპს (1917-იანების კლასი) დაუმეგობრდა და პრინსტონის თეატრის კლუბისთვის დაიწყო წერა. ამან ხელი შუწყო მის მიღებას ჩარლზ სკრიბნერის საგამომცემლო სახლში, სადაც ფიცჯერალდი რედაქტორს მოეწონა, მაგრამ წიგნის გამოშვებაზე უარი უთხრა. ცუდმა მოსწავლე ფიცჯერალდმა დატოვა პრინსტონი და ამერიკის ჯარს შეუერთდა პირველი მსოფლიო ომისთვის. ფიცჯერალდის აყვანიდან მალევე ომი დასრულდა.
ბიბლიოგრაფია
რედაქტირებარომანები
რედაქტირება- 1920 — სამოთხის ამ მხარეს
- 1922 — სასტუმრო რიცისოდენა ალმასი (ნოველა)
- 1925 — დიდი გეტსბი
- 1934 — ნაზია ღამე
მოთხრობები
რედაქტირება- 1922 — ბენჟამინ ბატონის უცნაური ამბავი
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „ფრენსის სკოტ ფიცჯერალდი“ ვიკისაწყობში.
- ფრენსის სკოტ ფიცჯერალდი — ნამუშევრები პროექტ „გუტენბერგზე“
- ფრენსის სკოტ ფიცჯერალდი — ნამუშევრები საიტზე Internet Archive
- ფრენსის სკოტ ფიცჯერალდი — ნამუშევრები საიტზე LibriVox (უფასო აუდიო წიგნები)
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Эйшискина Н. М. Фицджеральд // Краткая литературная энциклопедия — Москва: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 7.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118533592 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
- ↑ 4.0 4.1 SNAC — 2010.
- ↑ 5.0 5.1 ბროდვეის ინტერნეტ მონაცემთა ბაზა — 2000.
- ↑ 6.0 6.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ Find a Grave — 1996.
- ↑ 8.0 8.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
- ↑ 9.0 9.1 Vegetti Catalog of Fantastic Literature
- ↑ 10.0 10.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ 11.0 11.1 GeneaStar
- ↑ 12.0 12.1 Babelio — 2007.
- ↑ 13.0 13.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
- ↑ 14.0 14.1 14.2 The Fine Art Archive — 2003.
- ↑ 15.0 15.1 15.2 Фицджеральд Фрэнсис Скотт // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ http://www.nytimes.com/books/00/12/24/specials/fitzgerald-obit.html
- ↑ https://www.nytimes.com/books/00/12/24/specials/fitzgerald-timely.html
- ↑ http://www.nytimes.com/2016/05/01/travel/f-scott-fitzgerald-st-paul.html