სევანი, გოქჩა[1], გოგჩა[2] [თურქ. „ლურჯი წყალი“] (სომხ. Սևանա լիճ), ქართულ წყაროებში გელაქუნი[3]ტბა სომხეთში. უდიდესია კავკასიაში. ფართობი — 1200 კმ². საშუალო სიღრმე — 28,5 მ, მაქსიმალური — 83 მეტრი. მდებარეობს ამიერკავკასიის ვულკანურ მთიანეთში, დაახლოებით 1900 მ სიმაღლეზე. ტბას ჩრდილო-დასავლეთით ეკვრის ბამბაკის ქედი, ჩრდილო-აღმოსავლეთით შაჰდაღის ქედი, დასავლეთითა და სამხრეთით გეღამისა და ვარდენისის ქედები. სევანის ტბას უკავია მთათაშორისი ტექტონიკური ქვაბულის ცენტრალური ნაწილი. ორი მოპირისპირე კონცხით იყოფა მცირე სევანად (ჩრდილო-დასავლეთი) და დიდ სევანად (სამხრეთ-აღმოსავლეთი). მცირე სევანში მდებარე კლდოვან კუნძულზე, რომელიც ტბის დონის დაწევის შემდეგ ნახევარკუნძულადაა გადაქცეული, მდებარეობს IX საუკუნის არქიტექტურული ძეგლი — სევანის მონასტერი. სევანის ტბაში ჩადის 28 პატარა მდინარე. გამოდის მდინარე რაზდანი. ტბის მთავარი მასაზრდოებელია ზედაპირული ჩამონადენი (727 მლნ. მ³ წელიწადში). წყლის ტემპერატურა ზედაპირზე ივლის-აგვისტოში 17-19 °C, იანვარ-თებერვალში — 1,5-1,8 °C. ძლიერ ყინვიან ზამთარში ტბა მთლიანად იყინება. მდიდარია თევზით. ტბის წყალი და მდინარე რაზდანი გამოყენებულია სევანის ჰიდროელექტროსადგურის კასკადისათვის. გაყვანილია არფა-სევანის გვირები, რითაც მდინარე არფის წყალი შედის სევანში. სევანის ტბის ნაპირზეა სევანი. ბუნებრივი ეროვნული პარკი.

სევანი
სომხ. Սևան, Սևանա լիճ
კოორდინატები: 40°19′ ჩ. გ. 45°21′ ა. გ. / 40.317° ჩ. გ. 45.350° ა. გ. / 40.317; 45.350
მდებარეობა სომხეთის დროშა სომხეთი
სიმაღლე ზღვის დონიდან 1896 
ფართობი 1200 კმ²
მოცულობა 33,2 კმ³
საშუალო სიღრმე 28,5 
მაქსიმალური სიღრმე 78,4 
გამომდინარე მდინარე რაზდანი
სევანის ტბა — სომხეთი
სევანის ტბა
მედიაფაილები ვიკისაწყობში

სევანის ტბა ნახსენებია ალექსანდრე ჭავჭავაძის ლექსში „გოგჩა“.

გალერეა რედაქტირება

 
ტბის სანაპიროს პანორამა ქალაქ სევანთან


რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 9, თბ., 1985. — გვ. 265.
  2. ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 2, თბ., 2012. — გვ. 73.
  3. გელაქუნი. უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი : [3 ტომად] / შეადგინა ალექსანდრე ელერდაშვილმა. - I-ლი გამოც.. - [თბ.]. საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა (2006). ციტირების თარიღი: 2016-05-03.