რუსტამი

რუსტამი, როსტამი ( სპარს. رستم "ძლიერი" ) — სპარსული ხალხური ეპოსის ლეგენდარული გმირი, ფერდოუსის მიერ დაწერილი შაჰნამეს ერთ-ერთი ცენტრალური ფიგურა.

რუსტამი (სპარს: رُستَم)
მითოლოგია:	სპარსული
სხვა კულტურებში:	Surena
სქესი:	მამრობითი
ნახსენებია:	შაჰნამე
მამა:	ზალი
დედა:	რუდაბე
და-ძმა:	Shaghad და Zavara
მეუღლე:	Tahmina
შვილები:	სუხრაბი, Faramarz, Banu Goshasp, Jahnagir და ზარბანუ
მსგავსი არსებები:	სურენა
გამოსახულებები

ფერდოუსის შაჰნამეში, მონაყოლი რუსტამზე (და მის ვაჟზე, სუჰრაბზე) მთლიანი ტექსტის მოცულობის მესამედზე მეტს იკავებს. რუსტამი სიავუშთან და ისფანდიართან ერთად შაჰნამეს მთავარი ეპიკური გმირები არიან. ფერდოუსისთვის მთავარი მასალა რუსტამის გამოსახულების შექმნისას იყო საქსო - სოგდური ზღაპრების ციკლი ლეგენდარული გმირის შესახებ.

რუსტამი კლავს დრაკონს

რუსტამი დაიბადა ზაბულისტანში, ქვეყანაში, რომელიც მდებარეობდა ირანისა და ავღანეთს შორის. მომავალი გმირი საკეისრო კვეთით დაიბადა, რაც მშობლებს ჯადოსნურმა ფრინველმა სიმურღმა ურჩია. რუსტამმა ჯერ კიდევ ბავშვობაში დაამტკიცა, რომ იყო გმირი, ის ბავშვობიდანვე გამოირჩეოდა არაჩვეულებრივი ძალით, გამბედაობით, გონიერებითა და კეთილშობილებით. ირანში დაბადებული, პოემაში გამოსახული, როგორც "სინათლის ქვეყანა", ის მუდმივად ეწინააღმდეგება თურანს, სიბნელისა და ეშმაკის ქვეყანას და მის მმართველს აფრასიაბს. ირანის ბოროტი შაჰის კაი კავუსის სამსახურში ყოფნისას, რუსტამი ბევრ საქმეს ასრულებს, მუდმივად ეხმარება თავის ბატონს: ამარცხებს დრაკონს და ლომს, ანადგურებს ბოროტი ჯადოქრის მზაკვრულ გეგმებს, ამარცხებს და კლავს დივას და დემონებს, ათავისუფლებს შაჰს ტყვეობიდან, რომელიც დაბრმავებულია თეთრი დივის ჯადოქრობით.

რუსტამისა და სუჰრაბის შესახებ ლეგენდებს ბევრი საერთო აქვთ ოსურ (ნართულ), გერმანულ და კელტურ საგმირო ლეგენდებთან და მითებთან.

ლიტერატურა

• ფერდოუსი ა., „შაჰ-ნამე. კრიტიკული ტექსტი“, ტ.1-9, მოსკოვი 1960-71 წ
• ბერტელს ე. ე. „სპარსულ-ტაჯიკური ლიტერატურის ისტორია. რჩეული ნამუშევრები, მოსკოვი 1960 წ.