პორფილე ჩანჩიბაძე

პორფილე ჩანჩიბაძე (დ. 26 დეკემბერი [ძვ. სტ. 13 დეკემბერი], 1901, ოზურგეთი — გ. 14 მარტი, 1950, მოსკოვი) — საბჭოთა სამხედრო მოღვაწე, გენერალ-პოლკოვნიკი, საბჭოთა კავშირის გმირი.

პორფილე გიორგის ძე ჩანჩიბაძე
ეროვნება	ქართველი
დაბადების თარიღი	26 დეკემბერი, 1901
დაბადების ადგილი	ოზურგეთი
გარდაცვალების თარიღი	14 მარტი, 1950
გარდაცვალების ადგილი	მოსკოვი
კუთვნილება	საბჭოთა კავშირი
ჯარის სახეობა	ქვეითი
სამხედრო სამსახურის წლები	1921 — 1950
წოდება	გენერალ-პოლკოვნიკი
მეთაურობდა	2nd Guards Army
ბრძოლები/ომები	მეორე მსოფლიო ომი: მოსკოვის ბრძოლა, სტალინგრადის ბრძოლა, აღმოსავლეთ პრუსიის შეტევითი ოპერაცია
ჯილდოები	2 ლენინის ორდენი, საბჭოთა კავშირის გმირი

ბიოგრაფია

პორფილე ჩანჩიბაძე დაიბადა ქალაქ ოზურგეთში, გიორგი ჩანჩიბაძისა და ელისაბედ სირაძის ოჯახში. განათლება მიიღო ზვანის ორკლასიან სასწავლებელში, შემდეგ კი ოზურგეთის ვაჟთა გიმნაზიაში. მშობლების სურვილის მიუხედავად ექიმობას ჯარისკაცობა არჩია. საბჭოთა არმიაში იყო 1921 წლიდან.

მეორე მსოფიო ომი

მეორე მსოფლიო ომში პორფილე ჩანჩიბაძე თავდაპირველად მეთაურობდა 107-ე მოტომსროლელ დივიზიას. მისი მეთაურობით დივიზიამ ქალაქ ბელთან გაანადგურა გერმანებეის მე-20 სატანკო დივიზია. ჩანჩიბაძემ დივიზია 28 დღიანი ალყიდან გაიყვანა. ალყიდან გამოსვლისას დივიზიამ ფეხით გაიარა 400 კმ, ალყიდან გამოყვანილი იქნა 3500 ჯარისკაცი და მთელი საბრძოლო ტექნიკა. ამის შემდგომ ჩანჩიბაძე სარდლობდა 30-ე არმიის მოძრავ ჯგუფს, რომელიც ორ დივიზიას აღემატებოდა. მისმა შენაერთმა 1941 წლის 16-18 დეკემბერს წარმატებით შეასრულა დავალება. 1942 წლის შემოდგომაზე ჩანჩიბაძე დაინიშნა მე-13 გვარდიული მსროლელთა კორპუსის მეთაურად. კორპუსი მონაწილეობდა სტალინგრადის ბრძოლაში. კორპუსმა გაანადგურა ფონ მანშტაინის რამდენიმე სატანკო და ქვეითი დივიზია, ბრძოლით გაიარა 500 კმ და გაათავისუფლა 200-მდე დასახლება. 1943 წლის გაზაფხულზე მე-13 კორპუსი ჩანჩიბაძის მეთაურობით მონაწილეობდა ყირიმის გათავისუფლებაში. ჩანჩიბაძემ მაისში აიღო ქალაქი სევასტოპოლი.

1944 წლის ივნისიდან ჩანჩიბაძე სარდლობდა მე-2 გვარდიული არმიის ჯარებს და მონაწილეობდა ბალტიისპირეთის გათავისუფლების ოპერაციაში. 300 კილომეტრიანი მარშის შემდეგ გადალახა მდინარე ნემნა და მონაწილეობა მიიღო აღმოსავლეთ პრუსიის შეტევით ოპერაციაში, რომლის დროსაც გაარღვია სამი ძლიერი გამაგრებული ზოლი, გაანადგურა მოწინააღმდეგის სამი დივიზია და გაათავისუფლა 228 დასახლება.

1945 წლის 19 აპრილს მიენიჭა საბჭოთა კავშირის გმირის წოდება, ხოლო 2 ივლისს - გენერალ-პოლკოვნიკის სამხედრო წოდება. ომის შემდეგ ჩანჩიბაძეს ეკავა სამეთაურო თანამდებობები. იყო სსრკ მეორე მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატი. გარდაიცვალა 1950 წლის 14 მარტს, 48 წლის ასაკში. დაკძალეს მოსკოვში, ნოვოდევიჩის პანთეონში.

უმაღლესი მთავარსარდლის მიერ ბრძანებით გამოცხადებული მადლობები

• მოწინააღმდეგის თავდაცვის გარღვევისათვის პერეკოპესთან, სივაშესთან და ჯანკოემის აღებისათვის (1944 წლის 11 აპრილი)
• ·ქალაქ ევპატორიის განთავისუფლებისათვის (1944 წლის 13 აპრილი)
• ქალაქ სევასტოპოლის განთავისუფლებისათვის (1944 წლის 10 მაისი)
• ქალაქ შიაულიაის განთავისუფლებისათვის (1944 წლის 27 ივლისი)
• მოწინააღმდეგის თავდაცვის გარღვევისათვის (1944 წლის 8 ოქტომბერი)
• ·მდინარეების დაიმე და პრეგელის ფორსირებისათვის და ქალაქების აღებისათვის (1945 წლის 23 იანვარი)
• ·აღმოსავლეთ პრუსიის ქალაქების აღებისათვის (1945 წლის 4 თებერვალი)
• ·ქალაქ პრეის-ეილაუს აღებისათვის (1945 წლის 10 თებერვალი)
• ·აღმოსავლეთ პრუსიის გერმანული სამხედრო დაჯგუფებების განადგურებისათვის კენისბერგის სამხრეთ დასავლეთით (1945 წლის 29 მარტი)

ჯილდოები

დაჯილდოებულია 2 ლენინის ორდენით. 1945 წლის 19 აპრილს მიენიჭა საბჭოთა კავშირის გმირის წოდება.

რესურსები ინტერნეტში

• ჯილდოები Общедоступный электронный банк документов «Подвиг Народа в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.»დაარქივებული 2012-07-25 საიტზე Wayback Machine.

ლიტერატურა

• ტ. ჩინჩილაკაშვილი, ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, თბ., 1987. — გვ. 81.

• კუპატაძე, ელვერ გენერალი ჩანჩიბაძე / ივ. ჯავახიშვილის სახ. ისტორიის, არქეოლ. და ეთნოგრაფიის ინ-ტი. - თბ. : მეცნიერება, 1984. - 224გვ. : ილ. ; 21სმ.. - რეზ. რუს.. - 1მ.60კ., 10000ც.
• ავტორთა კოლექტივი. აკადემიკოს ნ. ბერძენიშვილის საერთო რედაქციით. მათ ასახელეს საბჭოთა სამშობლო (საბჭოთა კავშირის გმირები საქართველოდან). / საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემია. ივ. ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის ინსტიტუტი. გამომცემლობა ”საბჭოთა საქართველო” თბილისი - 1964
• Цкитишвили К. В., Чинчилакашвили Т. Г. Герои Советского Союза из Грузии. Тб, 1981