ვიკიპედია

ოკინავის პრეფექტურა

ამ გვერდს არა აქვს შემოწმებული ვერსია, სავარაუდოდ მისი ხარისხი არ შეესაბამებოდა პროექტის სტანდარტებს.

ოკინავის პრეფექტურა (იაპონ. 沖 縄 県, ოკინ.Uchinaa-chin [1]) - იაპონიის პრეფექტურა, რომელიც მდებარეობს რიუკიუს კუნძულებზე. [2] ოკინავას პრეფექტურაში ცხოვრობს 1,457,162 ადამიანი (2020 წლის 2 თებერვლის მონაცემებით) და პრეფექტურას უჭირავს 2 280 კვადრატული კილომეტრის ფართობი.

ოკინავის პრეფექტურა
沖縄県
პრეფექტურის მდებარეობა ოკინავას პრეფექტურა
ოკინავას პრეფექტურა იაპონიის რუკაზე
მდებარეობა
ქვეყანა იაპონია
რეგიონი კიუსიუ
კუნძული რიუკიუ
კოორდინატები 26°30′ ჩ. გ. 128°00′ ა. გ. / 26.500° ჩ. გ. 128.000° ა. გ. / 26.500; 128.000
ინფორმაცია
ადმინისტრაციული ცენტრი ნაჰა
ISO 3166-2:JP JP-47
სტატისტიკა
ფართობი 2 280.98 კმ² (44)
მოსახლეობა (2020)
     სულ 1 457 162 ად. (29)
     სიმჭიდროვე 640 ად./კმ²
რაიონი 5
მუნიციპალიტეტი 41
სიმბოლიკა

პრეფექტურის დროშა
პრეფექტურის დროშა

პრეფექტურის ემბლემა
პრეფექტურის ემბლემა
ხე ryūkyūmatsu
ყვავილი Pterocaesio diagramma
ფრინველები Sapheopipo noguchii
ადმინისტრაცია
გუბერნატორი დენი ტამაკი
ოფიციალური საიტი (იაპონური)

ნაჰა არის ოკინავას პრეფექტურის დედაქალაქი და უდიდესი ქალაქი. პრეფექტურის სხვა, მნიშვნელოვან ქალაქებს შორისაა: ოკინავა, ურუმა და ურასაო . [3] ოკინავას პრეფექტურა მოიცავს რიუკიუს კუნძულების ორ მესამედს, მათ შორისაა ოკინავას, დაიტისა და საკიშიმას ჯგუფებს, რომლებიც 1 000 კილომეტრზე არიან განფენილები, კაგოსიმის პრეფექტურის საცუნანის კუნძულებსა და ტაივანს შორის. ოკინავას პრეფექტურის უდიდესი კუნძული ოკინავას კუნძულია, რომელიც იაპონიის მთავარი კუნძულებიდან ყველაზე მცირე და ყველაზე სამხრეთით მდებარეა. სწორედ ამ კუნძულზე ცხოვრობს პრეფექტურის მოსახლეობის უმრავლესობა. ოკინავას პრეფექტურის ძირძველი ეთნიკური ჯგუფია რიუკიანები, რომლებიც ასევე ცხოვრობენ კაგოსიმის პრეფექტურის ამამის კუნძულებზე .

ოკინავას პრეფექტურას მართავდა რიუკიუს სამეფო 1429 წლიდან და არაოფიციალურად შეუერთდა იაპონიას რიუკიუს შემოსევის შემდეგ 1609 წელს. ოკინავას პრეფექტურა ოფიციალურად დაარსდა 1879 წელს იაპონიის იმპერიის მიერ შვიდი წლის შემდეგ რიუკიუს დომენის არსებობის შემდეგ, როგორც ჰანის სისტემის ბოლო სამფლობელო. ოკინავას პრეფექტურა დაიპყრო ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა მოკავშირეთა მიერ იაპონიის ოკუპაციის დროს მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, რომელსაც მართავდა რიუკიუს კუნძულების სამხედრო მთავრობა 1945 – დან 1950 წლამდე და რიუკიუს კუნძულების სამოქალაქო ადმინისტრაცია 1950 წლიდან პრეფექტურის დაბრუნებამდე. პრეფექტურა იაპონიამ 1972 წელს დაიბრუნა. ოკინავას პრეფექტურა მოიცავს იაპონიის მთლიანი მიწის მასის მხოლოდ 0.6 პროცენტს.შეერთებული შტატების ძალების იაპონიის პერსონალიდან 26 000 (75%) სწორედ ოკინავას პრეფექტურაშია განლაგებული, რაც იაპონიასა და აშშ-ს შორის დავას იწვევს. [4] [5]

ნაგო, ოკინავის პრეფექტურა

ისტორია

რედაქტირება

რიუკიუს კუნძულებზე ადამიანის არსებობის უძველესი მტკიცებულება ქვის ხანისაა და აღმოჩენილია ნაჰასა და იაეამაში. პალეოლითის ხანის ადამიანის ძვლის ზოგიერთი ფრაგმენტი ნაჰაში აღმოაჩინეს, მაგრამ არტეფაქტი დაიკარგა ტრანსპორტირებისას, ამიტომ მისი ზუსტი ასაკი უცნობია.

სიტყვა რიუკიუ პირველად მოიხსენებია წიგნში „სუი“ . ტერმინი ოკინავა, რომელიც იაპონური წარმოშობისაა, გამოიყენებოდა კუნძულების მოსახსენიებლად. ტომები, რომლებიც დაკავებულები იყვნენ სასოფლო-სამეურნეო საქმიანობებით კუნძულებზე მე -8 საუკუნეში გაჩდნენ და ნელ-ნელა ვითარდებოდნენ მე-12 საუკუნემდე.[6] [7] ვინაიდან კუნძულები მდებარეობს აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვის აღმოსავლეთ პერიმეტრზე, იაპონიასთან, ჩინეთთან და სამხრეთ – აღმოსავლეთ აზიასთან შედარებით, რიუკიუს სამეფო გახდა წარმატებული სავაჭრო ქვეყანა. ასევე ამ პერიოდში აშენდა მრავალი გუსუკი (ციხეების მსგავსი შენობა).

1945-1965 წლები

რედაქტირება

გასული საუკუნის 50-იანი წლების შუა პერიოდში აშშ-მა ოკინავაელებს მიწა ჩამოართვა ახალი ბაზების ასაშენებლად ან ამჟამად არსებული ბაზების გასაფართოებლად. მელვინის ფასის ანგარიშის თანახმად, 1955 წლისთვის სამხედროებმა 250 000 მაცხოვრებელი გადაასახლეს. [8]

მეორე მსოფლიო ომის დასრულებისთანავე, 1945 წელს, აშშ-ს არმია და საზღვაო ქვეითი კორპუსი 185000 ჯარისკაცით შეიჭრა ოკინავაში. ოკინავას სამოქალაქო მოსახლეობის მესამედი გარდაიცვალა; [9] მშვიდობიანი მოსახლეობის მეოთხედი გარდაიცვალა მხოლოდ 1945 წლის ოკინავას ბრძოლის დროს.[10]

 
ამერიკული სამხედრო ბაზების განლაგება ოკინავაში

1960 წლიდან შეერთებულმა შტატებმა და იაპონიამ შეთანხმება დადეს, რომელიც აშშ – ს საშუალებას აძლევდა ფარულად შეეტანა ბირთვული იარაღი იაპონიის პორტებში. [11] [12] [13] იაპონელები ეწინააღმდეგებოდნენ ბირთვული იარაღის შემოტანას იაპონიის ტერიტორიაზე [14] და იაპონიის მთავრობის მტკიცებით იაპონიის არა ბირთვული პოლიტიკა და სამი არაბირთვული პრინციპის განცხადება ასახავდა ამ პოპულარულ წინააღმდეგობას. სავარაუდოდ, იარაღის უმეტესი ნაწილი იანხებოდა კადენას საჰაერო ბაზის საბრძოლო მასალებს შორის. [15] 1954-1972 წლებში ოკინავაში განლაგდა 19 სხვადასხვა ტიპის ბირთვული იარაღი. [16] 1960 წლის შემოდგომაზე, აშშ – ს კომანდოს მწვანე შუქის გუნდში, საიდუმლო სასწავლო მისიებში იყენებდნენ მცირე ბირთვულ იარაღს ოკინავას კუნძულის აღმოსავლეთ სანაპიროზე. [17]

1965-1972 (ვიეტნამის ომი)

რედაქტირება

1965 და 1972 წლებში ოკინავა შეერთებული შტატების მთავარი სადგომი იყო ჩრდილოეთ ვიეტნამისკენ მიმართული სამხედრო ოპერაციების დროს. გუამთან ერთად, კუნძულები გახდა გეოგრაფიულად სტრატეგიული საჰაერო ხომალდი ფარული დაბომბვის მისიებისათვის კამბოჯასა და ლაოსში . [18]

ოკინავაში მდებარე აშშ-ს სამხედრო ბაზები გახდა ვიეტნამის ომის საწინააღმდეგო სენტიმენტალური წერტილი. 1969 წლისთვის 50 000-ზე მეტი ამერიკელი სამხედრო მოსამსახურე იყო განლაგებული ოკინავაზე. [19] შეერთებული შტატების თავდაცვის დეპარტამენტმა ოკინავას ,,წყნარი ოკეანის ქვაკუთხედი" უწოდა. ეს ლოზუნგი აღბეჭდილი იყო აშშ-ს ადგილობრივი სამხედრო სანომრე ნიშნებით. [20]

1972 წელს აშშ-ს მთავრობამ კუნძულები გადასცა იაპონიის ადმინისტრაციას.

თანამედროვე ისტორია

რედაქტირება
 
შისა

ოკინავას პრეფექტურა წარმოადგენს იაპონიის მიწის ზედაპირის 0.6 პროცენტს, რომლის 18%-ც ამერიკის შეერთებული შტატების ბაზები იკავებს. [21]

2009 წელს იაპონიის ახალი მთავრობა მოვიდა სათავეში და გაყინა აშშ-ს ძალების გადაადგილების გეგმა, მაგრამ 2010 წლის აპრილში გამოხატა მათი დაინტერესება საკითხის მოგვარებაში შეცვლილი გეგმის შემოთავაზებით.

2016 წლის 21 დეკემბერს იაპონიას დაუბრუნდა 10 000 ჰექტარი ოკინავას ჩრდილოეთის სასწავლო ტერიტორია.[22]

2018 წლის 25 ივნისს, ოკინავას მოსახლეობამ ზღვაში საპროტესტო დემონსტრაცია გამართა დაგეგმილი მიწის სამელიორაციო სამუშაოების წინააღმდეგ, იაპონიის ყველაზე სამხრეთ კუნძულ პრეფექტურაში აშშ-ს სამხედრო ბაზის გადასაადგილებლად პროტესტმა ასობით ადამიანი მოიყარა.

დემოგრაფია

რედაქტირება

იაპონიის მთავრობა არ აღიარებს, მაგრამ ადგილობრივი მკვიდრი რიუკიანები წარმოადგენენ ოკინავას პრეფექტურის მოსახლეობის უმეტეს ნაწილს. რიუკიანები ასევე არიან ამამის კუნძულების მთავარი ეთნიკური ჯგუფი ჩრდილოეთით. დიდი ოკინავური დიასპორის თემები არსებობენ ისეთ ადგილებში, როგორიცაა სამხრეთ ამერიკა [23] და ჰავაი [24]. ამერიკული სამხედრო ბაზების შემოღებასთან ერთად, ოკინავაში მზარდი ნახევრად ამერიკელი ბავშვების რიცხვია, მათ შორისაა პრეფექტურის გუბერნატორი დენი თამაკი . [25] პრეფექტურაში ცხოვრობს მცირე რაოდენობით იაპონელებიც.

იაპონიის აღწერის მონაცემების მიხედვით, [26] [27], ოკინავას პრეფექტურას მოსახლეობის მუდმივი დადებითი მატება აქვს 1960 წლიდან.

სქოლიო

რედაქტირება
  1. ↑ JLect - ちん【県・縣】 : chin | define meaning. ციტირების თარიღი: 2020-09-28
  2. ↑ Nussbaum, Louis-Frédéric. (2005). "Okinawa-shi" in Japan Encyclopedia, p. 746-747 Google წიგნებში
  3. ↑ Nussbaum, "Naha" in p. 686 Google წიგნებში
  4. ↑ Okinawa and the U.S. Military: Identity Making in the Age of Globalization, https://books.google.com/books?id=TnsVoSw8hRgC
  5. ↑ U.S. civilian arrested in fresh Okinawa DUI case; man injured (26 June 2016). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 31 July 2017. ციტატა: „Under a decades-old security alliance, Okinawa hosts about 26,000 U.S. service personnel, more than half the total Washington keeps in all of Japan, in addition to base workers and family members.“
  6. ↑ Takemoto, Masahide (1972). „Okinawa ni okeru genshi shakai no shūmatsu-ki (沖縄における原始社会の終末期)“, Nantō shiron : Tomimura Shin'en kyōju kanreki kinen ronbunshu (富村真演教授還暦記念論文集). Ryūkyū Daigaku Shigakkai. OCLC 703826209. 
  7. ↑ Asato (1990). Kōkogaku kara mita Ryūkyū-shi. 
  8. ↑ Special Subcommittee of the Armed Services Committee, House of Representatives. (1955) The Melvin Price Report. ციტირების თარიღი: 23 May 2019
  9. ↑ "No home where the dugong roam". The Economist. October 27, 2005. Archived from the original on September 5, 2006. Retrieved September 7, 2006. some of the bloodiest campaigns anywhere in the second world war were fought in Okinawa, and a third of the civilian population died
  10. ↑ Hearst, David (March 11, 2011). "Second battle of Okinawa looms as China's naval ambition grows". The Guardian. UK. Archived from the original on August 1, 2016. Retrieved December 17, 2016.
  11. ↑ Wampler, Robert A.. (1997-05-14) Revelations in Newly Released Documents about U.S. Nuclear Weapons and Okinawa Fuel; NHK Documentary. George Washington University. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-01-16. ციტირების თარიღი: 2018-02-11.
  12. ↑ „Memorandum, Ambassador Brown to Secretary Rogers, 4/29/69, Subject: NSC Meeting April 30 - Policy Toward Japan: Briefing Memorandum (Secret), with attached“. 1969-04-30. ციტირების თარიღი: 2018-02-11. დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)
  13. ↑ „NSSM 5 - Japan, Table of Contents and Part III: Okinawa Reversion (Secret)“. ციტირების თარიღი: 2018-02-11. დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)
  14. ↑ „Memorandum of Conversation, Nixon/Sato, 11/19/69 (Top Secret/Sensitive)“. 1969-11-19. ციტირების თარიღი: 2018-02-11. დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)
  15. ↑ Journal, The Asia Pacific. "Herbicide Stockpile" at Kadena Air Base, Okinawa: 1971 U.S. Army report on Agent Orange | The Asia-Pacific Journal: Japan Focus. ციტირების თარიღი: 2018-11-15.
  16. ↑ Norris, Robert S. (November 1999). „Where They Were“ (PDF). დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)
  17. ↑ Annie Jacobsen, "Surprise, Kill, Vanish: The Secret History of CIA Paramilitary Armies, Operators, and Assassins," (New York: Little, Brown and Company, 2019), p. 102
  18. ↑ John Morrocco. Rain of Fire. (United States: Boston Publishing Company), pg 14
  19. ↑ Christopher T. Sanders (2000) America’s Overseas Garrisons the Leasehold Empire Oxford University Press PG 164
  20. ↑ Havens, T. R. H. (1987) Fire Across the Sea: The Vietnam War and Japan, 1965–1975. Princeton, NJ: Princeton University Press Pg 88
  21. ↑ 沖縄に所在する在日米軍施設・区域 დაარქივებული October 1, 2007, საიტზე Wayback Machine. (in Japanese) , Japan Ministry of Defense
  22. ↑ Garamone, Jim (December 21, 2016)."U.S. Returns 10,000 Acres of Okinawan Training Area to Japan". U.S. Department of Defense. Archived from the original on December 22, 2016. Retrieved December 22, 2016.
  23. ↑ Aug 2015, Mina Otsuka / 18. Immigration—Missing Link in Japanese History: Why Are There So Many Okinawan Immigrants? – Part 1 en. ციტირების თარიღი: 2020-10-12
  24. ↑ Center for Okinawan Studies. ციტირების თარიღი: 2020-10-12
  25. ↑ Rich, Motoko (September 25, 2018). A Marine's Son Takes On U.S. Military Bases in Okinawa"". The New York Times. ISSN 0362-4331. Archived from the original on December 7, 2019. Retrieved September 28, 2020.
  26. ↑ Okinawa 1995-2020 population statistics. ციტირების თარიღი: September 30, 2020
  27. ↑ Okinawa 1920-2000 population statistics. ციტირების თარიღი: September 30, 2020
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ოკინავის_პრეფექტურა“-დან