ნიტრიდები

ნიტრიდები — აზოტის ნაერთები ელექტროდადებით ელემენტებთან, უმთავრესად ლითონებთან. აღნაგობისა და თვისებების მიხედვით განასხვავებენ ნიტრიდების სამ ჯგუფს: იონურს (პერიოდული სისტემის I და II ჯგუფის ლითონთა ნიტრიდები), კოვალენტურსა (არალითონთა, აგრეთვე ${\ce {Al}}$, ${\ce {Ga}}$, ${\ce {In}}$, ${\ce {Tl}}$-ის ნიტრიდები) და ლითონისებრს (გარდამავალ ლითონთა ნიტრიდები). კოვალენტური ჯგუფის ნიტრიდები დიელექტრიკები ან ნახევრად გამტარებია. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ბორის ნიტრიდი. გარდამავალ ლითონთა ნიტრიდები არასტექიომეტრიული ნაერთებია; მათთვის დამახასიათებელია მაღალი ქიმიური მდგრადობა, მაღალი ელექტრო- და თბოგამტარობა, სიმტკიცე და სხვ. ლითონის ზედაპირზე ნიტრიდები წარმოიქმნება აზოტის ან ამიაკის მოქმედების შედეგად 500–900°C ტემპერატურაზე. ლითონის ნაკეთობა, რომელსაც ნიტრიდული დანაფარი აქვს, უფრო გამძლე, ცვეთა- და კოროზიამედეგია. ნიტრიდების ნაკეთობებს იყენებენ მაღალ ტემპერატურულ ტექნიკაში, ენერგეტიკაში, კოსმოსურ ტექნიკაში.

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 444.