ნეფთჩი ბაქო (საფეხბურთო კლუბი)

ნეფთჩი
სრული სახელი	საფეხბურთო კლუბი „ნეფთჩი“ ბაქო ; აზერ. Neftçi Peşəkar Futbol Klubu
მეტსახელი	Xalqın Komandası (სახალხო გუნდი) ; Neftçilər (მენავთობეები) ; Ağ-Qaralar (შავ-თეთრები)
დაარსდა	18 მარტი, 1937; 87 წლის წინ
სტადიონი	ბაქსელ არენა; (ტევადობა: 11 000)
პრეზიდენტი	ქამრან გულიევი
მწვრთნელი	ფიზული მამედოვი
ლიგა	აზერბაიჯანის პრემიერლიგა
2023–24	მე-5
საიტი	ოფიციალური საიტი

„ნეფთჩი“ (აზერ. Neftçi) — აზერბაიჯანული საფეხბურთო კლუბი ქალაქ ბაქოდან. ჩამოყალიბდა 1937 წლის 18 მარტს. ასპარეზობს აზერბაიჯანის პრემიერლიგაში. ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი და ტიტულოვანი საფეხბურთო კლუბი აზერბაიჯანული ფეხბურთის ისტორიაში. საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატის ბრინჯაოს პრიზიორი (1966), აზერბაიჯანის რვაგზის ჩემპიონი, სამგზის ვიცე-ჩემპიონი და შვიდგზის ბრინჯაოს პრიზიორი, აზერბაიჯანის თასის ექვსგზის მფლობელი და ოთხგზის ფინალისტი, აზერბაიჯანის სუპერთასის ორგზის მფლობელი. თანამეგობრობის თასის მფლობელი (2006) და ფინალისტი (2005). საშინაო მატჩებს ატარებს ბაქსელ არენაზე.^[1]^[2]^[3]

ისტორია

1937–1968 წლებში კლუბი „ნეფტიანიკის“ სახელით გამოდიოდა საფეხბურთო ასპარეზზე.^[4]^[5] 1968 წლიდან დღემდე — ამჟამინდელი სახელწოდებით იცავს აზერბაიჯანული ფეხბურთის ღირსებას. ბაქოს „ნეფთჩი“, რომელიც დაარსების დღიდან ათწლეულების განმავლობაში თავისი ქვეყნის უპირველეს საფეხბურთო კლუბად ითვლებოდა — საკავშირო ჩემპიონატების ყველა რანგის ოფიციალურ შეჯიბრებებში ღებულობდა მონაწილეობას, მათ შორის — უმაღლესი ლიგის, მეორე ჯგუფის, „ბ“ კლასის, პირველი ლიგის ჩემპიონატებზე, საკავშირო თასისა და ფეხბურთის ფედერაციის თასის გათამაშებებზე. კლუბის მრავალწლიანი ისტორიიდან და იმ მოცემულობიდან გამომდინარე, თუ რამდენად დიდ როლს თამაშობდა იგი ქვეყნის სპორტულ და საზოგადოებრივ ცხოვრებაში, ფეხბურთის სპეციალისტებისა და უპირველესად, გულშემატკივრების გუნდისადმი დამოკიდებულების გათვალისწინებით — ბაქოს „ნეფთჩი“ დღემდე აზერბაიჯანული ფეხბურთის ფლაგმანად რჩება.

კლუბის სახელით პირველი გოლი საკავშირო საფეხბურთო ტურნირების ოფიციალურ შეხვედრებში პაველ შტირლინმა 1937 წლის 24 მაისს, შეხვედრის 87-ე წუთზე — ერევნის „დინამოსთან“ გამართულ საბჭოთა კავშირის თასის გათამაშების 1/64 ფინალური ეტაპის მატჩში გაიტანა.^[6]^[7].

1946–1948 წლებში საკავშირო ჩემპიონატების მეორე ჯგუფში გამოდის. უმაღლეს ლიგაში პირველად 1949 წელს იასპარეზა. თავის სადებიუტო სეზონში გუნდმა 34 კალენდარული შეხვედრა გამართა, რომელთაგან 6 მოიგო, 16 დათმო, 12 ფრედ დაამთავრა, ბურთების შეფარდებით — 26–42-თან და 24 ქულით გათამაშების სატურნირო ცხრილში მე-14 ადგილი დაიკავა.

1950 წლის სეზონში ბაქოელებმა, ამჯერად საკავშირო პირველობის „А“ კლასის 36 კალენდარული მატჩი ჩაატარეს. მათგან 6 მოიგეს, 9 შეხვედრა ფრედ დაასრულეს, 21 დათმეს, ბურთების შეფარდებით — 37–73-თან და 21 ქულით გათამაშების სატურნირო ცხრილში ბოლო — მე-19 ადგილზე გავიდნენ. ამგვარად, ბაქოელთა გუნდს საკავშირო პირველობის უმაღლეს დივიზიონში ანუ იმდროინდელი სახელწოდებით — „А“ კლასში ასპარეზობის მეორე ცდის შემდეგ უმაღლესი ლიგის დატოვება და შესაბამისად, ქვედა დივიზიონში დაბრუნება მოუწია. 1951–1959 წლებში საკავშირო პირველობის რანგით მეორე დივიზიონის — „ბ“ კლასის გუნდებს შორის აგრძელებს გამოსვლებს. 1960–1972 წლებში კვლავ უმაღლესი ლიგაშია.

1966 წელს გუნდი თავის ისტორიაში პირველად და ერთადერთხელ საკავშირო პირველობის ბრინჯაოს პრიზიორი ხდება.^[4]^[5] 1973–1976 წლებში კვლავ პირველ ლიგაში გამოდის, ხოლო 1977–1988 წლებში უმაღლეს ლიგის მონაწილეა.^[8] საკავშირო საფეხბურთო ჩემპიონატებზე მონაწილეობის ბოლო წლებს (1989–1991) კლუბი კვლავ პირველი ლიგის გუნდებს შორის ატარებს და ამით ასრულებს თავის ისტორიაში 55 წლიან საბჭოთა პერიოდს.

მიმდინარე შემადგენლობა

განახლდა: 1 იანვარი, 2020^[9]

შენიშვნა: დროშა აღნიშნავს ეროვნულ ნაკრებს რომელიც განსაზღვრულია ფიფა-ს წესებით. მოთამაშეები შესაძლოა რამდენიმე ფიფა-ს არაწევრ ქვეყანას/ტერიტორიას მიეკუთვნებოდნენ.


№	პოზიცია	ქვეყანა	მოთამაშე
1	მეკარე	აზერბაიჯანი	სალაჰათ აგაევი
3	მცველი	სენეგალი	მამადუ მბოჯი
5	მცველი	აზერბაიჯანი	ანტონ კრივოციუკი
6	მცველი	სერბეთი	ვოისლავ სტანკოვიჩი
7	ნახევარმცველი	აზერბაიჯანი	ნამიკ ალესკეროვი
8	ნახევარმცველი	აზერბაიჯანი	ემინ მაჰმუდოვი (კაპიტანი)
9	თავდამსხმელი	საფრანგეთი	ბაგალი დაბო
10	ნახევარმცველი	ბრაზილია	დარიო
11	ნახევარმცველი	საბერძნეთი	ვანგელის პლატელასი
12	მეკარე	აზერბაიჯანი	ქამრან იბრაჰიმოვი
17	ნახევარმცველი	აზერბაიჯანი	რაჰმან ჰაჯიევი
18	მცველი	აზერბაიჯანი	თურალ ახუნდოვი


№	პოზიცია	ქვეყანა	მოთამაშე
22	თავდამსხმელი	აზერბაიჯანი	მირაბდულა აბასოვი
25	მცველი	უკრაინა	კირილო პეტროვი
26	მცველი	აზერბაიჯანი	ომარ ბულუდოვი
28	თავდამსხმელი	საფრანგეთი	სტივენ ჟოზეფ-მონროზი
30	მეკარე	აზერბაიჯანი	აგილ მამედოვი
33	ნახევარმცველი	აზერბაიჯანი	თურან ვალიზადე
36	ნახევარმცველი	გვინეა	მამადუ კანე
55	თავდამსხმელი	აზერბაიჯანი	იბრაჰიმ ალიევი
77	ნახევარმცველი	ჰაიტი	დონალდ გერიე
80	ნახევარმცველი	აზერბაიჯანი	ისმაილ ზულფუგარლი
93	ნახევარმცველი	ჰაიტი	სონი მუსტივარი
—	ნახევარმცველი	ირანი	სამან ნარიმან ჯაჰანი

ეკიპირების სპონსორები და მწარმოებლები

წელი	მწარმოებელი	სპონსორი
1994–1996	Local	RIAD
1996–2003	Adidas
2003–2004	Stadium	Baku Oil Refinery Plant
2004–2007	Lotto Sport Italia	SOCAR
2007–2015	Adidas	SOCAR
2015–2016	Adidas	ASAN service
2016–2017	Kappa	ASAN service
2017–2018	Kappa
2018–2019	Nike
2019–	Nike	Turkish Airlines

მიღწევები

ბაქო „ნეფთჩი“ მილანის „ინტერთან“ უეფა-ს ევროპა ლიგის მატჩის წინ. 4 ოქტომბერი, 2012

აზერბაიჯანის პრემიერლიგა

ჩემპიონი (9): 1992, 1995–96, 1996–97, 2003–04, 2004–05, 2010–11, 2011–12, 2012–13, 2020—21
ვიცე-ჩემპიონი (3): 2000–01, 2006–07, 2018–19
ბრინჯაოს პრიზიორი (8): 1993, 1994–95, 1998–99, 1999–2000, 2005–2006, 2007–08, 2017–18, 2022-23

აზერბაიჯანის თასი

თასის მფლობელი (6): 1994–95, 1995–96, 1998–99, 2001–02, 2003–04, 2012–13, 2013–14
ფინალისტი (4): 2000–01, 2011–12, 2014–15, 2015–16

აზერბაიჯანის სუპერთასი

სუპერთასის მფლობელი (2): 1993, 1995
ფინალისტი (1): 2013

საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატი

ბრინჯაოს პრიზიორი (1): 1966

საბჭოთა კავშირის თასი

ნახევარფინალისტი (4): 1967, 1968, 1970, 1971

საკავშირო ფედერაციის თასი

ფინალისტი (1): 1988

თანამეგობრობის თასი

თასის მფლობელი (1): 2006
ფინალისტი (1): 2005

ლიტერატურა

აკოფოვი, გ.; ენუქიძე, ჯ., ფეხბურთი – 89 : ცნობარი, თბ.: საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა, 1989. — გვ. 62. 158 გვ.
Винокуров В. И.; Владимиров В. Г., Всё о футболе / Соскин А. М. (сост.), М.: ФиС, 1972. — გვ. 335. 448 გვ.
Соскин А. М. (сост.), Всё о футболе. Страны. Клубы. Турниры. Футболисты. Тренеры. Судьи, М.: ФиС, 1972. — გვ. 335. 448 გვ.