ნატრიუმის ტეტრათიონატი
ნატრიუმის ტეტრათიონატი — ნატრიუმისა და ტეტრათიონატის იონის მარილი ფორმულით Na2S4O6. xH2O. ჩვეულებრივ მოცემულია როგორც დიჰიდრატი (x = 2). წარმოადგენს უფერო, წყალში ხნად მყარ ნივთიერებას. ის პოლითიონატების ერთ-ერთი წარმომადგენელია, რომლის საერთო ფორმულაა [Sn(SO3)2]2-. ოჯახის სხვა წარმომადგენლებს შორისაა ტრითიონიტი (n = 1), პენტათიონატი (n = 3) და ჰექსათიონატი (n = 4).[1]
| ნატრიუმის ტეტრათიონატი | |
 | |
| ზოგადი | |
|---|---|
| სისტემური სახელწოდება | ნატრიუმის ტეტრათიონატის დიჰიდრატი |
| ტრადიციული სახელწოდება | ნატრიუმის (სულფონატოდისულფანილ)სულფონატის დიჰიდრატი |
| ქიმიური ფორმულა | Na2S4O6 |
| მოლური მასა | 306.2665 გ/მოლ (დიჰიდრატი) გ/მოლი |
| ფიზიკური თვისებები | |
| მდგომარეობა (სტ. პირ.) | თეთრი ფხვნილი |
| სიმკვრივე | 2.1 გ/მლ (25 ℃) გ/სმ³ |
| ქიმიური თვისებები | |
| ხსნადობა წყალში | 30.6 გ/ლ (20 ℃) გ/100 მლ |
| კლასიფიკაცია | |
| CAS | 13721-29-4 |
| PubChem | 203055 |
| SMILES |
|
ნატრიუმის ტეტრათიონატი მიიღება ნატრიუმის თიოსულფატის დაჟანგვით (Na2S2O3), მაგ. იოდის ზემოქმედებით:.[2]
- 2 Na2S2O3 + I2 → Na2S4O6 + 2 NaI
რეაქციის მიმდინარეობაზე მეტყველებს იოდის შემცველი ხსნარის გაუფერულება, რაც იოდომეტრიის, ანუ იოდომეტრიული ტიტრირების საფუძველს წარმოადგენს.
მიღების სხვა მეთოდებს შორისაა ნატრიუმის ჰიდროსულფატსა და დიგოგირდის დიქლორიდს შორის რეაქცია:[1]
- 2 NaHSO3− + S2Cl2 → Na2S4O6 + 2 HCl
იონი წარმოადგენს C2 სიმეტრიის შესაბამისს, H2S2-ის მსგავსად. S-S-S დიჰედრალური კუთხე თითქმის 90 °-ია. ცენტრალური S-S დაშორება 2.115 Å-ია, რაც 0.01 Å-ით მეტია დანარჩენ ორ S-S დაშორებაზე. იგივე ხდება ყველა დანარჩენ პოლისულფანებშიც.[3]
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ 1.0 1.1 Greenwood&Earnshaw2nd
- ↑ Comparative Inorganic Chemistry, Bernard Moody
- ↑ 3.0 3.1 P. C. Christidis, P. J. Rentzeperis, C. A. Bolos (1986). „Crystal structure and chirality of sodium tetrathionate dihydrate, Na2S4O6·2H2O“. Zeitschrift fuer Kristallographie. 177: 107-p116. doi:10.1524/zkri.1986.177.1-2.107.CS1-ის მხარდაჭერა: იყენებს ავტორის პარამეტრს (link)