ნაინიტალი

ნაინიტალი ― ქალაქი ინდოეთის შტატ უტარაკჰანდში, კუმაონის დანაყოფის, ნაინიტალის რაიონის ცენტრი. ნაინიტალში მდებარეობს შტატის უზენაესი სასამართლო და უტარაკჰანდის იურიდიული დედაქალაქია. ქალაქში მდებარეობს უტარაკჰანდის გუბერნატორის რეზიდენციაც. იყო აგრისა და აუდის გაერთიანებული პროვინციის საზაფხულო დედაქალაქი.

დასახლებული პუნქტი
ნაინიტალი
ქვეყანა	ინდოეთი
კოორდინატები	29°23′31″ ჩ. გ. 79°27′15″ ა. გ.
ფართობი	11.73 კმ²
ცენტრის სიმაღლე	2084±1 მეტრი
მოსახლეობა	41 377 (2011)
სასაათო სარტყელი	Indian Standard Time
სატელეფონო კოდი	5942
ოფიციალური საიტი	http://nainital.nic.in/
ნაინიტალი ვიკისაწყობში

ნაინიტალი კუმაონის მთისწინეთებზე მდებარეობს. შტატის დედაქალაქ დეჰრადუნიდან 276 კმ-ის დაშორებით მდებარეობს, ხოლო ქვეყნის დედაქალაქ ნიუ-დელიდან ― 314 კმ-ის დაშორებით. ქალაქის საშუალო სიმაღლე ზღვის დონიდან 1 938 მეტრია და თვალის ფორმის ტბის, ნაინიტალის ხეობაში მდებარეობს. ტბის გარშემოწერილობა თითქმის ორი მილის ტოლია. ქალაქი მთებითაა გარშემორტყმული, რომელთა შორის უმაღლესია მწვერვალი ნაინა (ზღვის დონიდან 2 615 მეტრი) ჩრდილოეთით, დეოპათა (2 438 მეტრი) დასავლეთით, აიარპათა (2 278 მეტრი) სამხრეთით.

ეტიმოლოგია და მითოლოგია

ლეგენდის თანახმად, ნაინის ტბა ერთ-ერთია 51 შაქტიდან, რომელიც ქალღმერთ სატის დაღუპვასთანაა დაკავშირებული. მწუხარებისა და დარდის გამო, შივა სატის სხეულთან ერთად მიმოდიოდა და სამყაროს ღრიალით აყრუებდა. ვიშნუმ სუდარშანა ჩაკრის გამოყენებით სატის სხეული 52 ნაწილად დაჰყო, რომლებიც დედამიწაზე ჩამოცვივდა და წმინდა ადგილებად იქცა. ადგილს, სადაც სატის მარჯვენა თვალი დაეცა, ნაინ-ტალი ან თვალის ტბა ეწოდა. ქალღმერთს ნაინა დევის ტაძარში სცემენ თაყვანს, რომელიც ტბის ჩრდილოეთ სანაპიროზე მდებარეობს და ადგილობრივები ნაინი მატას ტაძარს უწოდებენ.

გეოგრაფია

ტოპოგრაფია

ქალაქის საერთო ფართობი 11.73 კმ²-ია. გეოგრაფიული კოორდინატებია: ჩრდ. განედი 29.38° და აღმ. გრძედი 79.45°. საშუალო სიმაღლე ზღვის დონიდან 2 084 მეტრია. ყველაზე მჭიდროდ მიმდებარე მთების ფერდობებია დასახლებული, რომელთა სიმაღლეც 1 940 მეტრიდან 2 100 მეტრამდეა. ქალაქის მახლობლად უმაღლესი წერტილი მწვერვალი ნაინაა, რომლის სიმაღლეც ზღვის დონიდან 2 619 მეტრია. ქალაქი კუმაონის მთისწინეთებზეა გაშენებული, შტატის დედაქალაქ დეჰრადუნიდან 285 კმ-ის, ხოლო ქვეყნის დედაქალაქ ნიუ-დელიდან 345 კმ-ის დაშორებით.

ქალაქი ნაინიტალის ტბის ხეობაშია გაშენებული. ტბა ზღვის დონიდან 1940 მეტრის სიმაღლეზე მდებარეობს. მისი სიგრძე 1 433 მეტრი, ხოლო სიგანე 463 მეტრია. ტბის გარშემოწერილობა თითქმის 2 მილია. ტბის უღრმესი წერტილი პაშანდევის მახლობლად მდებარეობს და 85 მეტრის ტოლია. ნაინიტალის ტბა ტექტონიკური წარმოშობისაა. ტბა ბალია ნალათი საზრდოობს, რომელიც ნასხლეტის გასწვრივ მიედინება.

ნაინიტალი გარშემორტყმულია მთებით: აიარპატა (2 344 მეტრი ზღვის დონიდან), დევპატა (2 435 მეტრი), ჰანდიბანდი (2 180 მეტრი), ჩინი (2 612 მეტრი), ალმა (2 430 მეტრი), ლარია-კანტა (2 482 მეტრი) და შერ-კა-დანდა (2 398 მეტრი).

კლიმატი

კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაციით, ნაინიტალი ოკეანურ კლიმატურ სარტყელშია მოქცეული. ქალაქის კლიმატზე დიდ გავლენას ახდენს სიმაღლე. ზამთარი მშრალია, ხოლო ზაფხული ძალიან ნალექიანი სამხრეთ აზიის მუსონის გამო. ყველაზე ნაკლებნალექიანი თვე ნოემბერია (7.9 მმ), ხოლო ყველაზე ნალექიანი ― ივლისი (725 მმ). ზომიერი რეგიონის სხვა ადგილების მსგავსად, ზაფხული შედარებით ცივია. ყველაზე ცხელი თვე ივლისია და ტემპერატურა 16.4 °C-დან (61.5 °F) 23.5 °C-მდე (74.3 °F) მერყეობს, ხოლო ყველაზე ცივი თვეა იანვარი, რომლის დროსაც ტემპერატურა 1.7 °C-დან (35.1 °F) 10.7 °C-მდე (51.3 °F) იცვლება. ნაინიტალში უმაღლესი ტემპერატურა 1972 წლის 18 ივნისს დაფიქსირდა და 30 °C (86 °F) შეადგინა, ხოლო ტემპერატურის მინიმუმი, −5.6 °C (21.9 °F), 1953 წლის 17 იანვარს დაფიქსირდა.

ზამთრის სეზონი შუა ნოემბრიდან მარტის შუა რიცხვებამდე გრძელდება. ნოემბრიდან ტემპერატურა ეცემა და იანვარში მინიმუმს აღწევს. დეკემბერსა და იანვარში ხშირია ყინვა და ნისლი. მთებში ზაფხული შედარებით ადრე იწყება, ვიდრე ვაკეზე და უფრო ხანგრძლივი და ტენიანია. ზაფხულის სეზონზე, ივლისსა და აგვისტოში საშუალო ტემპერატურა ეცემა და ტენიანობა იზრდება. მუსონი ჩვეულებრივ მაისის შუა რიცხვებში იწყება და ოქტომბრის შუა რიცხვებამდე გრძელდება.

ჰავის მონაცემები — ნაინიტალი
თვე	იან	თებ	მარ	აპრ	მაი	ივნ	ივლ	აგვ	სექ	ოქტ	ნოე	დეკ	წლიური
რეკორდულად მაღალი °C	18.4	21.7	24.6	28.0	29.6	30.0	26.1	26.6	24.6	24.8	21.4	21.8	30.0
საშუალო მაღალი °C	10.9	11.9	16.1	20.7	23.2	23.4	21.7	21.0	20.5	18.8	15.3	12.8	18.0
საშუალო დაბალი °C	1.7	3.3	7.3	11.8	14.3	16.2	16.3	16.0	13.7	9.7	5.8	2.9	9.9
რეკორდულად დაბალი °C	−5.6	−4.3	−3.0	0.0	5.0	10.0	10.4	9.6	4.4	0.5	−1.1	−4.4	−5.6
წვიმის საშუალო რაოდენობა (მმ)	82.4	66.1	57.1	33.8	72.4	339.1	685.4	556.4	346.3	54.7	7.7	23.9	2 305,3
წვიმიანი დღეები საშუალოდ	3.5	3.9	3.5	2.8	4.7	12.8	20.4	19.8	11.1	2.8	0.5	1.4	87.2
საშუალო ფარდობითი ტენიანობა (%) )	65	60	53	49	48	66	82	84	79	65	62	59	64
წყარო: India Meteorological Department

გალერეა

• 
  ნანიტალის პანორამა ნაინის ტბიდა
• 
  ნანიტალის ხედი
• 
  ნანიტალის მთები
• 
  ურბანული ტერიტორია
• 
  The Mall Road
• 
  რამილა ბჰავანი, მალიტალი, ნანიტალი
• 
  ხედი სასტუმრო ნაინიდან Retreat's Balcony.
• 
  ნაინის ტბა თოვლის მოსვლის შემდეგ
• 
  ნაინიტალის ტბა დილით
• 
  ნაინიტალი
• 
  იახტები ნაინიტალის ტბაზე
• 
  ნაინის ტბა
• 
  გოვიდ ბალაბჰ პანტის ქანდაკება
• 
  გოლუ დევტას ტაძარი ნაინიტალის მახლობლად
• 
  ნაინის ტბა
• 
  ნავები ნაინის ტბაზე
• 
  ნაინა დევის ტაძარი
• 
  ნავების შეჯიბრი ნაინის ტბაზე

დამატებითი საკითხავი

• Bateman, Josiah (1860), The Life of The Right Rev. Daniel Wilson, D.D., Late Lord Bishop of Calcutta and Metropolitan of India, Volume II, John Murray, Albemarle Street, London.
• Corbett, SAYUJ (2002), Inter H.G.S – Indian Culture in Daily Life., Oxford India Reprint
• Corbett, Jim (2002), The Man Eating Leopard of Rudraprayag, Oxford India Reprint
• Corbett, Jim (2002), The Temple Tigers and More Man-Eaters of Kumaon, Oxford India Reprint
• Fayrer, Joseph (1900), Recollections of my life, William Blackwood and Sons, Edinburgh and London
• Imperial Gazetteer of India, Volume 18, pp. 322–323., Oxford University Press, Oxford and London, 1908
• Kennedy, Dane (1996), The Magic Mountains: Hill Stations and the British Raj, University of California Press, Berkeley, Los Angeles, and Oxford. 264 pages.
• Kipling, Rudyard (1889), The Story of the Gadsbys, Macmillan and Company, London
• Kipling, Rudyard (1895), Under the Deodars, Macmillan and Company, London
• McLaren, Eva Shaw (1920), Elsie Inglis: The Woman with the Torch, Macmillan and Company, New York
• M'Crindle, J.W. (1901), Ancient India: As Described in Classical Literature, Archibald ConstaHble & Company, Westminster
• Murphy, C.W. (1906), A Guide to Naini Tal and Kumaun, Allahbad, United Provinces
• Notes on Wanderings in the Himmala, containing descriptions of some of the grandest scenery of the snowy range, among others of Naini Tal, Agra Akhbaar Press, Agra

რესურსები ინტერნეტში

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

ნაინიტალი

ვიკიწყაროში^? არის ტექსტი 1911 Encyclopædia Britannica-ს სტატიებიდან თემაზე:

ნაინიტალი

• ოფიციალური საიტი