მიოლნირი

მიოლნირი — სკანდინავიური მითოლოგიის ჭექა-ქუხილის ღმერთის, თორის ჩაქუჩი, რომელსაც იგი იყენებდა როგორც დამანგრეველ, გამანადგურებელ იარაღს, ასევე როგორც ღვთიურ ინსტრუმენტს. ვიკინგების აზრით იგი მათ ჩაქუჩით აკურთხებდა. ჩაქუჩის შესახებ რწმენების არებობას მრავალი წყარო ამტკიცებს, მათ შორის XI საუკუნის რუნული კვინების ამულეტი, პოეტური ედა — ედიკური პოეზიის კრებული, რომელიც შედგენილია XIII საუკუნეში, და პროზაული ედა, რომელიც ასევე XIII საუკუნეშია შედგენილი. ჩვეულებისამებრ, ვიკინგები ჩაქუჩს ატარებდნენ როგორც გულსაკიდს, სკანდინავიურ კულტურულ სფეროში თორი და მისი ჩაქუჩი გამოსახულია სხვადასხვა ობიექტებზე, რასაც არქეოლოგიური ჩანაწერებიც გვიმტკიცებს. დღეს მიოლნირის სიმბოლო აქტუალურად გამოიყენება მედიაში და კვლავ ატარებენ გულსაკიდს სხვადასხვა დაჯგუფებების მიმდევრები, მათ შორის თანამედროვე ჰეთენრის მიმდევრებიც.

შვედეთშო, სკონეში ნაპოვნი, ვერცხლისგან დამზადებული მოოქროვილი თორის ჩაქუჩის ფოტო, რომელიც ოდესღაც ბარონ კლეეს კურკის კოლექციას ეკუთვნოდა.

ეტიმოლოგია

ჩაქუჩის სახელის, Mjǫllnir-ის ეტიმოლოგია, ენათმეცნიერებს შორის სადავო საკითხია. ძველი სკანდინავიური სახელწოდება Mjǫllnir პროტოსკანდინავიური melluniaR-დან არის წარმოშობილი, ხოლო ეს წარმოშობა მას mlunuji-სთან (ძველი საეკლესიო სლავური) და molnija-სთან (რუსული) აკავშირებს, რაც ელვას ნიშნავს.

ლიტერატურა

• Beard, Katherine Suzanne. 2019. Hamarinn Mjǫllnir:The Eitri Database and the Evolution of the Hammer Symbol in Old Norse Mythology. MA database project. University of Iceland. Online. Last accessed 18 January 2021.
• Bellows, Henry Adams. Tarns. 1923. The Poetic Edda. New York: The American-Scandinavian Foundation.
• Blain, Jenny & Robert J. Wallace. 2006. "Representing Spirit: Heathenry, New-Indigenes and the Imaged Past" in Ian Russell, editor. Images, Representations and Heritage, p. 89–108. Springer. ISBN 0-387-32215-9
• Ellis Davidson, H. R. 1964. Gods and Myths of Northern Europe. Penguin. ISBN 9780141941509
• Davidson, Hilda Ellis & Peter Fisher. 1996. Saxo Grammaticus: The History of the Danes, Books I-IX. Boydell & Brewer Ltd. ISBN 0-85991-502-6
• Faulkes, Anthony. 1987. Trans. Edda. Everyman. ISBN 0-460-87616-3
• Imer, Lisbeth M. 2017. "Gamle fund – nye opdagelser" [Old finds – new discoveries]. Die Faszination des Verborgenen und seine Entschlüsselung – Raði sāʀ kunni (in Danish). De Gruyter. ISBN 978-3-11-054738-2
• Larrington, Carolyne. 2014. The Poetic Edda. Revised edition. Oxford World's Classics. ISBN 978-0-19-967534-0
• MacLeod, Mindy & Bernard Mees. 2006. Runic Amulets and Magic Objects. Boydel & Brewer Ltd. ISBN 978-1-84383-205-8
• McKinnell, John; Simek, Rudolf; Düwel, Klaus (2004) „Gods and Mythological Beings in the Younger Futhark“, Runes, Magic and Religion: A Sourcebook, Studia Medievalia Septentrionalia. Vienna: Fassbaender. ISBN 978-3-900538-81-1. 
• "Runer bekræfter: Thors hammer er en hammer" [Runes confirm: Thor's hammer is a hammer]. Natmus.dk (in Danish and English). 12 June 2014. Retrieved 20 January 2021.
• Nordeide, Sæbjørg Walaker. 2006. "Thor's hammer in Norway" in Anders Andrén, editor. Old Norse Religion in Long-term Perspectives. Nordic Academic Press.
• Orchard, Andy. 1997. Dictionary of Norse Myth and Legend. Cassell. ISBN 0-304-34520-2
• Sawyer, Birgit. 2003. The Viking-Age Rune-Stones: Custom and Commemoration in Early Medieval Scandinavia. Oxford University Press. ISBN 0-19-820643-7.
• Simek, Rudolf. 2007 [1993]. Translated by Angela Hall. Dictionary of Northern Mythology. D.S. Brewer.
• Thorpe, Benjamin. Trans. 1866. Edda Sæmundar Hinns Frôða: The Edda of Sæmund the Learned. Part I. London: Trübner & Co.
• Williams, Howard. 2013. "Death, Memory, and Material Culture: Catalytic Commemoration and the Cremated Dead" in Sarah Tarlow and Liv Nilsson Stutz, editors. The Oxford Handbook of the Archaeology of Death and Burial. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-956906-9

რესურსები ინტერნეტში

• ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე: მიოლნირი