ვიკიპედია

მარჯან სატრაპი

მარჯან სატრაპი (ფრანგ. Marjane Satrapi, სპარს. مرجانه ساتراپی; დ. 22 ნოემბერი, 1969, რეშთი) ― ირანული წარმოშობის ფრანგი გრაფიკული რომანისტი, ილუსტრატორი, კინორეჟისორი და საბავშვო წიგნების ავტორი. მისი ყველაზე გახმაურებული ნამუშევარია ავტობიოგრაფიული გრაფიკული რომანი „პერსეპოლისი“.

მარჯან სატრაპი
დაბადების თარიღი 22 ნოემბერი, 1969 (1969-11-22) (55 წლის)
დაბადების ადგილი რეშთი, ირანი
ფსევდონიმი Marjane Satrapi[1]
საქმიანობა მწერალი, მხატვარი და რეჟისორი
ენა ფრანგული
ეროვნება ფრანგი, წარმოშობით ირანელი
მოქალაქეობა ირანის დროშა ირანი →
საფრანგეთის დროშა საფრანგეთი[2][3]
ალმა-მატერი École supérieure des arts décoratifs de Strasbourg, Lycée Français de Vienne, Islamic Azad University Central Tehran Branch, Islamic Azad University, South Tehran Branch და Razi High School
Magnum opus პერსეპოლისი (გრაფიკული რომანი)[4] , Embroideries, The Voices, რადიოაქტიური და Chicken with Plums
ჯილდოები კანის კინოფესტივალის ჟიურის პრიზი, Sutherland Trophy, César Award for Best First Feature Film, honorary doctor of the Catholic University of Louvain, Peter Pan prize, Sproing Award, Urhunden Prizes, Urhunden Prizes, Adamson Awards[5] [6] , Max & Moritz Prize, Angoulême International Comics Festival Prize for Best Album, ხელოვნებისა და ლიტერატურის ორდენის კომანდორი, César Award for Best Adaptation, ხელოვნებისა და ლიტერატურის ოფიცრის ორდენი[7] , Award Gato Perich[8] , honorary doctor of the Katholieke Universiteit Leuven, ხელოვნებისა და ლიტერატურის ორდენის კავალერი, ჰარვის პრემია[9] , Noor Iranian Film Festival, ასტურიის პრინცესის პრემია კომუნიკაციისა და ჰუმანიტარული საქმიანობისთვის[10] და საპატიო ლეგიონის ორდენის კავალერი
მეუღლე Mattias Ripa[11]
ხელმოწერა

ბიოგრაფია

რედაქტირება

დაიბადა 1969 წელს, ირანის ქალაქ რეშთში.[12]გაიზარდა თეირანში, საშუალო კლასის ოჯახში.[13]

ბავშვობის პერიოდში, მარჯანი ისლამური რეჟიმის უამრავ სისასტიკეს შეესწრო. მისი ოჯახის ბევრ მეგობარს დევნიდნენ, ბევრიც სიკვდილით დასაჯეს. მის ცხოვრებაზე პირდაპირ თუ ირიბად აისახებოდა ისლამისტური რეპრესიები, ომი, რელიგიური ტერორი.

1983 წელს მშობლებმა 14 წლის მარჯანი ავსტრიაში გაგზავნეს.[14] მისი წამოსვლის მთავარი მიზეზი რელიგიური ირანიდან თავის დაღწევა და გახსნილ, სეკულარულ ევროპაში ცხოვრების აუცილებლობა იყო. ვენაში მარჯანმა ფრანგული ლიცეუმი დაამთავრა.

ავსტრიაში მყოფი საცხოვრებელ ადგილს ხშირად იცვლიდა. იქ გატარებული ბოლო სამი თვე უსახლკარო ცხოვრებას ეწეოდა, სანამ თითქმის მკვდარი პნევმონიის დიაგნოზით საავადმყოფოში არ მოათავსეს. გამოჯანმრთელების შემდეგ, 19 წლის მარჯანი სამშობლოში დაბრუნდა და სამხატვრო კოლეჯში ჩააბარა.[15]

21 წლის ასაკში დაქორწინდა თანაკურსელ რეზაზე, ირან-ერაყის ომის ვეტერანზე, მაგრამ მალევე დაშორდა მას. განქორწინების შემდეგ, 1994 წელს საფრანგეთში, სტრასბურგში გადავიდა საცხოვრებლად და დეკორატიული ხელოვნების ინსტიტუტში დაიწყო სწავლა.

ამჟამად ცხოვრობს პარიზში, მუშაობს ცნობილ გაზეთებში, დაქორწინებულია შვედ მსახიობ მათიას რიპაზე.

მშობლიური ენის, სპარსულის გარდა სატრაპი ფლობს ფრანგულ, ინგლისურ, შვედურ, გერმანულ და იტალიურ ენებს.[16]

გრაფიკული რომანები

რედაქტირება

სატრაპი ცნობილი გახდა ავტობიოგრაფიული გრაფიკული რომანებით, რომლებიც პირველად 2000-2003 წლებში ფრანგულ ენაზე 4 ნაწილად გამოიცა. 2003-2004 წლებში რომანები ინგლისურად ითარგმნა და ორ ნაწილად გამოქვეყნდა: „პერსეპოლისი“ და „პერსეპოლისი 2“.

„პერსეპოლისი“ ავტორის ბავშვობისა და ახალგაზრდობის შესახებ გვიყვება, რომელიც ირანისთვის ერთ-ერთ ყველაზე რთულ და მნიშვნელოვან პერიოდს – შაჰის ჩამოგდებას, 1979 წლის ისლამურ რევოლუციას და ერაყთან ომს დაემთხვა. სატრაპი საკუთარი თავისა და ოჯახის მაგალითზე გვიამბობს, თუ როგორ აისახა ისლამისტური რეპრესიები და რელიგიური ტერორი რიგითი ირანელი ადამიანების ცხოვრებაზე. ირანის მთავრობამ რომანს ისლამოფობიური უწოდა.[13]

2019 წელს ჟურნალ The Guardian-ის სიაში „21-ე საუკუნის 100 საუკეთესო წიგნი“ „პერსეპოლისი“ 47-ე ადგილზე მოხვდა.[17]

ფილმები

რედაქტირება

2007 წელს სატრაპმა ვინსენტ პარონოუდთან ერთად „პერსეპოლისის“ მიხედვით ანიმაციური ფილმი გადაიღო. პრემიერა კანის კინოფესტივალზე შედგა და ფილმმა ჟიურის მთავარი პრიზი დაიმსახურა.[18] „პერსეპოლისი“ წარდგენილი იყო ოსკარზე ნომინაციაში საუკეთესო ანიმაციური სურათი.[19] ირანის ხელისუფლებამ დაგმო ფილმი და მოხსნა ბანგკოკის საერთაშორისო კინოფესტივალიდან.[20]

2019 წელს სატრაპმა გადაიღო ბიოგრაფიული ფილმი მარია კიურიზე, ორგზის ნობელის პრემიის ლაურეატ პოლონელ ქიმიკოსზე. ფილმის სათაურია „რადიოაქტიური“.[21]

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება

სქოლიო

რედაქტირება
  1. ↑ Bibliothèque nationale de France Record #135762942 // BnF catalogue général — Paris: BnF.
  2. ↑ "J'ai été très bien accueillie et je n'oublierai jamais que j'ai été naturalisée grâce à Jack Lang." (Abusdecine perse les secrets de « Persepolis » [მკვდარი ბმული]).
  3. ↑ Vingt-deux films pour une palme d'Or. ციტირების თარიღი: 8 December 2018.
  4. ↑ La société iranienne // Le Monde / J. Fenoglio — Paris: Société éditrice du Monde, 2005. — ISSN 0395-2037; 1284-1250; 2262-4694
  5. ↑ 2015 års Adamsonvinnare — Svenska Serieakademien, 2015.
  6. ↑ Malin Biller får Adamsonstatyetten // Nya Wermlands-Tidningen — 2015. — ISSN 1103-985X
  7. ↑ arrêté ministériel du 17 juillet 2015
  8. ↑ Premiats
  9. ↑ 2004 Harvey Award Winners Announced! — Diamond Comic Distributors.
  10. ↑ Marjane Satrapi, Premio Princesa de Asturias de Comunicación y Humanidades
  11. ↑ Who's Who in France — Paris: 2003. — P. 1700. — ISSN 0083-9531; 2275-0908
  12. ↑ „Marjane Satrapi“. The Washington Post (ინგლისური). 20 January 2008. ISSN 0190-8286. ციტირების თარიღი: 10 February 2016.
  13. ↑ 13.0 13.1 Hattenstone, Simon (29 March 2008). „Confessions of Miss Mischief“. The Guardian. ციტირების თარიღი: 7 November 2012.
  14. ↑ Bédarida, Catherine. "Marjane Satrapi dessine la vie de l'Iran." Le Monde. 25 June 2003. Retrieved on 21 September 2009.
  15. ↑ Heather Lee Schroeder (2010). A Reader's Guide to Marjane Satrapi's Persepolis. Enslow Publishers, Inc., გვ. 136. ISBN 978-0-7660-3166-1. ციტირების თარიღი: 6 September 2011. 
  16. ↑ Author Bio: Marjane Satrapi. Michael Schwartz Library: Cleveland State University (2011). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 20 ივლისი 2011. ციტირების თარიღი: 6 September 2011.
  17. ↑ „The 100 best books of the 21st century“. The Guardian. 2019-09-21. ციტირების თარიღი: 22 September 2019.
  18. ↑ Festival de Cannes: Persepolis. festival-cannes.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 7 აგვისტო 2012. ციტირების თარიღი: 20 December 2009.
  19. ↑ „Persepolis (2007) NYT Critics' Pick“. The New York Times. 2008. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 5 დეკემბერი 2007. ციტირების თარიღი: 6 September 2011.
  20. ↑ Highly Acclaimed 'Persepolis' Denounced by Iran en. ციტირების თარიღი: 13 March 2019
  21. ↑ Keslassy, Elsa; Keslassy, Elsa. (19 February 2018) Amazon Boards Marjane Satrapi’s Marie Curie Biopic ‘Radioactive’ (EXCLUSIVE) en. ციტირების თარიღი: 13 March 2019
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=მარჯან_სატრაპი&oldid=4571866“-დან