მარკეტა ლაზაროვა
მარკეტა ლაზაროვა (ინგლ. Marketa Lazarová) - 1967 წლის ჩეხოსლოვაკიური ისტორიული ფილმი, რეჟისორი ფრანტიშეკ ვლაშილი. ეს არის ვლადისლავ ვანჩურას რომანის ადაპტაცია მარკეტა ლაზაროვა (1931). ფილმი შუა საუკუნეებში ვითარდება და მოგვითხრობს ფეოდალის ქალიშვილზე, რომელსაც მეზობელი ყაჩაღი რაინდები იტაცებენ და ერთ-ერთი მათგანის საყვარელი ხდება. 1998 წლის ჩეხეთის კინოკრიტიკოსებისა და პუბლიცისტების მიერ ჩატარებულ გამოკითხვაში მარკეტა ლაზაროვა აირჩიეს ყველა დროის საუკეთესო ჩეხურ ფილმად. თეოდორ პიშტიკმა შექმნა ფილმის კოსტუმები.[1]
| „მარკეტა ლაზაროვა“ | |
|---|---|
 | |
| ჟანრი | ისტორიული |
| რეჟისორი | ფრანტიშეკ ვლაშილი |
| ეფუძნება | ვლადისლავ ვანჩურას მარკეტა ლაზაროვა |
| როლებში | |
| მუსიკა | ზდენიკ ლიშკა |
| მწარმოებელი კომპანია | ბარანდოვის სტუდია |
| გამოსვლის თარიღი |
1967 წლის 6 ოქტომბერი (ჩეხოსლოვაკია) 1974 წლის 30 აგვისტო (შეერთებული შტატები) |
| ხანგრძლივობა | 165 წუთი |
| ქვეყანა | ჩეხოსლოვაკია |
| ენა | გერმანული |
| ბიუჯეტი | 12,733,000 |
| შემოსავალი | 5,200,000 |
გამოქვეყნება
რედაქტირებაფილმის პრემიერა შედგა 1967 წლის 24 ნოემბერს. ფილმს კინოთეატრში უყურა 1.3 მილიონმა ადამიანმა. ფილმი დიდხანს მიუწვდომელი იყო კინოთეატრებიდან გამოსვლის შემდეგ. 1968 წელს ფილმი ეკრანზე გამოვიდა სან-ფრანცისკოს კინოფესტივალზე, კრიტიკოსებმა დაწერეს: ”ეს არის ერთ-ერთი ყველაზე მხატვრული და დამაჯერებელი შუა საუკუნეების ეპოსი, რომელიც გვიქმნის წარმოდგენას წარსული დაუნდობელი იერიშით ვიზუალურ გრძნობებზე, როგორც კაშკაშა, ისე შემზარავი ეფექტებით.” 1974 წლის 30 აგვისტოს მარკეტა ლაზაროვას პრემიერა შედგა შეერთებულ შტატებში. ფილმის ხანგრძლივობა შემცირდა 100 წუთამდე ამერიკული ბაზრისთვის. ამ ვერსიის მიმოხილვები არაერთგვაროვანი იყო.[2][3] ორიგინალი ვერსია 2011 წელს შეერთებულ შტატებში გახდა ხელმისაწვდომი.[4] აღდგენილი ვერსია დაბრუნდა ჩეხეთის კინოთეატრებში 2011 წლის 13 ოქტომბერს.[5] პრემიერა წაიყვანა მაგდალენა ვაშარიოვამ. ვაშარიოვამ თქვა, რომ იგი შეშფოთებულია იმ ახალგაზრდების რაოდენობით, ვინც ფილმისადმი ინტერესს გამოხატავს.[6]
გამოქვეყნება ციფრულად
რედაქტირება2009 წელს ბონტონფილმა განაცხადა, რომ გამოუშვებსმარკეტა ლაზაროვას DVD და Blu-ray– ზე. ბონტონფილმს არ ჰქონდა საკმარისი ფინანსები რესტავრაციისთვის და ამით გააუქმა გეგმა. სიტუაცია შეიცვალა 2011 წელს, როდესაც UPP– მ ფილმი ციფრულად აღადგინა. აღდგენა 2 მილიონი ჩეხური ვალუტა დაჯდა. ის დააფინანსა ჩეხეთის კულტურის სამინისტრომ და კარლოვი ვარის საერთაშორისო კინოფესტივალმა. ფილმის ციფრული ვერსიის პრემიერა შედგა 2011 წლის 2 ივლისს კარლოვი ვარის კინოფესტივალზე.[7] ფილმი გამოვიდა ჩეხეთის რესპუბლიკაში DVD– ზე 2011 წლის 8 დეკემბერს.[8] ფილმი მსოფლიო მასშტაბით გამოვიდა DVD და Blu-ray დისკზე, კრიტერიონის კოლექციის მიერ, 2012 წელს.[9]
შეფასება
რედაქტირება
ფილმმა კრიტიკოსების საყოველთაო აღიარება მიიღო. მას აქვს 100% რეიტინგი Rotten Tomatoes- ზე 11 მიმოხილვის საფუძველზე. საშუალო რეიტინგია 94%.[10] 1968 წელს ჟურნალმა Film a doba– მ ჩაატარა კინოკრიტიკოსების გამოკითხვა 1967 წლის ჩეხოსლოვაკიის საუკეთესო ფილმის ასარჩევად. მარკეტა ლაზაროვამ მოიგო კვლევა და მიიღო 344 ხმა, დაამარცხა ფილმები, როგორიცაა მეხანძრეების ბურთი და გვირილები. მან ასევე მიიღო ყველაზე მეტი ხმა, ვიდრე ნებისმიერმა ფილმმა უცხოური ფილმების კატეგორიიდან.[11] კარლოვი ვარის საერთაშორისო კინოფესტივალის დროს 1994 წელს მარკეტა ლაზაროვა აირჩიეს ჩეხეთის საუკეთესო ფილმად.[12] ფილმი ასევე შეფასდა ყველა დროის უდიდეს ჩეხურ ფილმად ეროვნული კრიტიკოსების გამოკითხვის შედეგად.[13] მარკეტა ლაზაროვამ ასევე მიიღო რამდენიმე ჯილდო. იგი დაჯილდოვდა მარ დელ პლატას საერთაშორისო კინოფესტივალზე და ედინბურგის საერთაშორისო კინოფესტივალზე.
ფილმს ესწრებოდა 1 მილიონზე მეტი ადამიანი ჩეხოსლოვაკიის კინოთეატრებში. Týden.cz- ს მიერ ჩატარებულ გამოკითხვაში მარკეტა ლაზაროვა აირჩიეს 1965-1967 პერიოდის საუკეთესო ჩეხურ ფილმად, ხმების 28%-ით.[14] ფილმმა მე -5 ადგილი დაიკავა Media Desk– ის საზოგადოებრივ გამოკითხვაში.[15][16]
ადაპტაციები
რედაქტირებარომანის თეატრალურად ადაპტირებული ვერსია გამოვიდა 2013 წელს. მისი პრემიერა შედგა 2013 წლის 16 ნოემბერს ABC თეატრში. დრამატურგმა ვერა მაშკოვამ თქვა, რომ სპექტაკლი ფოკუსირებულია ემოციებზე და თეატრალურ პოეზიაზე. სპექტაკლის რეჟისორი იყო პაველ ხეკი, და მასში მთავარ როლებს ასრულებდა ვერონიკა ხეკ კუბასოვა და ტომაშ ნოვოტნი.[17]
ლიტერატურა
რედაქტირება- Marketa Lazarova/ Hardcover – July 6, 2016 / by Vladislav Vancura (Author), Frantisek Drtikol (Photographer), Carleton Bulkin (Translator)
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირებასქოლიო
რედაქტირება- ↑ TOP 10 CESKO-SLOVENSKEHO HRANEHO FILMU Czech. Mestska kina Uherske Hradiste (1998). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2 October 1999.
- ↑ Movie Review - - Screen: 'Marketa Lazarova' Opens:Czech Production Is a Medieval Hodgepodge The Cast Savage Koslik Clan Is Noted for Brutality - NYTimes.com en. ციტირების თარიღი: 16 July 2017.
- ↑ Hoberman, J.. Prague's Savage Spring. ციტირების თარიღი: 16 July 2017.
- ↑ Miller, Frank. Marketa Lazarová. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 10 მაისი 2018. ციტირების თარიღი: 9 May 2018.
- ↑ Fanoušci Vláčila se dočkali, Marketa Lazarová je konečně v kinech (13 October 2011). ციტირების თარიღი: 8 August 2017.
- ↑ Digitálně opravenou Marketu Lazarovou uvedla Magda Vašáryová cs. ციტირების თარიღი: 9 May 2018.
- ↑ televize, Česká. Marketa Lazarová jako nová cs. ციტირების თარიღი: 8 August 2017.
- ↑ Restaurovaná Marketa Lazarová vyšla na DVD (8 December 2011). ციტირების თარიღი: 8 August 2017.
- ↑ Mad about 'Marketa': A few words about the Czech classic (19 June 2013). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 7 მარტი 2017. ციტირების თარიღი: 7 March 2017.
- ↑ Marketa Lazarová en. ციტირების თარიღი: 7 May 2018.
- ↑ „Nejlepší filmy 1967“. Film a Doba: 64–65. 1968. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 7 ოქტომბერი 2017. ციტირების თარიღი: 6 October 2017.
- ↑ Novotny, Michal. Festivalové ozvěny: 20. týden - filmserver.cz. ციტირების თარიღი: 7 March 2017.
- ↑ Marketa Lazarová on kfilmu.net (in Czech)
- ↑ ANKETA: Suverénním vítězem je Marketa Lazarová cs (31 May 2010). ციტირების თარიღი: 7 May 2018.
- ↑ televize, Česká. Zachraňte Kristiana - digitalizace tématem nejen karlovarských OVM cs. ციტირების თარიღი: 7 May 2018.
- ↑ Poll: best Czech film of all time is 1939 "Kristián" en. ციტირების თარიღი: 7 May 2018.
- ↑ VIDEO: Divadelní Markéta Lazarová láká na Vančurovu básnivost (15 November 2013). ციტირების თარიღი: 9 May 2018.
