ლუნა-5
„ლუნა-5“ (რუს. «Луна-5», «E-6 №10») — საბჭოთა კოსმოსური პროგამა „ლუნას“ ავტომატური საპლანეტათშორისო სადგური (ასს). კოსმოსში გაშვებულ იქნა 1965 წლის 9 მაისს, მთვარისა და გარე კოსმოსის შესასწავლად. პროექტის მიზანი იყო, მოეხდინა მთვარის ზედაპირზე რბილი დაშვება.
| ლუნა-5 | |
|---|---|
| მისიის ტიპი | მთვარის ზეაპირზე რბილი დაჯდომა, მთვარის გამოკვლევა |
| NSSDC ID | 1965-036A |
| SCN | 01366 01366 |
| მისიის ხანგრძლივობა | 3 დღე |
| მდებარეობა | 31° ს. გ. 8° დ. გ. / 31° ს. გ. 8° დ. გ. |
| სტატუსი | დამსხვრეული |
| ტექნიკური მახასიათებლები | |
| ასაფრენი მასა | 1474 კილოგრამი |
| მწარმოებელი |
 სსრკ, რკკ „ენერგია“ |
| მისიის დაწყება | |
| გაშვების თარიღი | 9 მაისი, 1965, 07:49:37 UTC |
| გაშვების ადგილი |
სსრკ, ბაიკონური №1 |
| რაკეტა-მატარებელი | „მოლნია 8K78M“ |
| მისიის დასრულება | |
| განადგურდა | 12 მაისი, 1965, 19:10:00 UTC |
ისტორია
რედაქტირება1965 წლის 9 მაისს 07:49:37 UTC დროით ბაიკონურის კოსმოდრომიდან, რაკეტა-მატარებელი „მოლნია“-ით («Молния») მთვარის მიმართულებით გაშვებულ იქნა ავტომატური საპლანეტათშორისო სადგური ლუნა-5.[1] 12 მაისს „ლუნა-5-მა“ მიაღწია მთვარეს. დაგეგმილი იყო, რომ იგი განახორციელებდა მასზე მსუბუქ დაჯდომას, რითაც იგი გახდებოდა პირველი კოსმოსური სადგური, რომელმაც ეს შეძლო. ხომალდის დაშვება წარუმატებელი აღმოჩნდა. მისმა სამუხრუჭე ძრავებმა ვერ უზრუნველყვეს ხომალდის უსაფრთხო დაშვება, რის შედეგადაც იგი 19:10 UT დროით ჩამოვარდა მთვარის ზედაპირზე. დაცემის ზუსტი ლოკაცია დღემდე უცნობია. თავდაპირველად გავრცელდა ინფორმაცია აპარატის დაახლოებით ღრუბლების ზღვის ტერიტორიაზე ჩამოვარდნის თაობაზე (კოორდინატები 31° ს. გ. 8° დ. გ. / 31° ს. გ. 8° დ. გ.), ბოლო ცნობებით ის კოპერნიკის კრატერის ახლოს დაეცა (კოორდინატები 8° ჩ. გ. 23° დ. გ. / 8° ჩ. გ. 23° დ. გ.).[1]
ლიტერატურა
რედაქტირება- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 312.
- G. P. Lyubimov (ოქტომბერი, 1967). Measurement of the intensity of cosmic radiation during the flights of automatic interplanetary stations Zond 1, Zond 2, Zond 3, Luna 5, Luna 6. NASA, ST-CR-IS-10655.
- N. L. Johnson (1979). Handbook of soviet lunar and planetary exploration, Vol. 47, Science and Technology, American Astronautics Society Publications.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება
ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე: პროგრამა „ლუნა“ ვიკისაწყობში- „ლუნა“ — მოგზაურობა მთვარეზე (Internet Archive)
- „ლუნა-5“ დაარქივებული 2013-12-24 საიტზე Wayback Machine.
- მთვარის რობოტიზირებული ზონდები
- მთვარის საბჭოთა ზონდები
