ლაგომი
ამ სტატიას ან სექციას ვიკიფიცირება სჭირდება ქართული ვიკიპედიის ხარისხის სტანდარტების დასაკმაყოფილებლად. იმ შემთხვევაში, თუ არ იცით, თუ რა არის ვიკიფიცირება, იხ. დახმარების გვერდი. სასურველია ამის შესახებ აცნობოთ იმ მომხმარებლებსაც, რომელთაც მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვით სტატიის შექმნაში. გამოიყენეთ: {{subst:ვიკიფიცირება/info|ლაგომი}} |
ლაგომი (წარმოითქმის [ˈlɑ̂ːɡɔm]) — შვედური წარმოშობის სიტყვა, რომელიც ნიშნავს „ზომიერებას“, „ზუსტ რაოდენობას“.
სიტყვა შესაძლოა ვთარგმნოთ, როგორც დაბალანსება, შესაფერისად მოქმედება. მაშინ როდესაც სიტყვები „საკმაო“ და „საშუალო“ ზომიერების კონკრეტულ ხარისხს გამოხატავენ, ლაგომი გულისხმობს მიზანშეწონილობას. ტერმინის პირველსახე არის შვედური ანდაზა: „ზომიერება საუკეთესო რამაა“ („Lagom är bäst“). ასევე ითარგმნება როგორც „ზომიერებაში არის მადლი“.[1]
ეტიმოლოგია
რედაქტირებატერმინის წარმოშობა უკავშირდება არქაულ მიცემითი ბრუნვის ფორმას სიტყვისა lag (კანონი). ამ შემთხვევაში საუბარია არა სამართლებრივ კანონზე, არამედ საღი აზრის გამომხატველი ნორმების ერთობლიობაზე. ყველაზე ადრე ტერმინი გვხვდება მე-17 საუკუნის ჩანაწერებში.
გავრცელებული ფსევდო-ეტიმოლოგია, ანუ ხალხური ეტიმოლოგია ტერმინისა გვაუწყებს, რომ ის წარმოიქმნა სიტყვის „laget om“ (გუნდში, გუნდის წევრებს შორის) კუმშვის შედეგად. მითის მიხედვით, ამ ფრაზას იყენებდნენ ვიკინგები, რომ დაეზუსტებინათ რა რაოდენობის სასმელი ერგებოდა თითოეულს, რომ გადანაწილება თანაბარი, სამართლიანი ყოფილიყო.[2]
გამოყენება
რედაქტირებალაგომი ყველაზე ხშირად გამოიყენება როგორც ზმნიზედა, როგორც წინადადებაში " Han är lagom lång " (სიტყვასიტყვით „ის ზუსწორი სიმაღლეა“). ლაგომი ასევე შეიძლება გამოყენებული იქნას როგორც ზედსართავი სახელი: " Klänningen var lagom för henne " (სიტყვასიტყვით „კაბა სწორედ მისთვის იყო შესაფერისი“), რაც „კაბა ჯდება მას“ ექვივალენტური იქნება. ზედსართავი ფორმა არასოდეს ირეკლება .
ლაგომი გამოხატავს უმნიშვნელოვანეს ბალანსს ცხოვრებისა, რომ ყველაფერი უნდა გაკეთდეს ზომიერების ფარგლებში. ლაგომი მატერიალიზმისა და კონსუმერიზმის საპირისპირო ცნებაა. ტერმინი მოიცავს რესურსების ეკონომიურად, ზომიერად გამოყენებას, საქმესა და გართობას შორის ბალანსის დაცვას, გარემოსდაცვით საკითხებზე ზრუნვას.
კულტურული მნიშვნელობა
რედაქტირებატერმინი ასახავს ძირითად შვედურ ნაციონალურ ცნობიერებას, ფსიქოლოგიას, კონსენსუსისა და თანასწორობის მიღწევის პათოსს.
ლაგომი არის შვედური ცხოვრებისეული ფილოსოფია, ეროვნული მსოფლმხედველობის გამოხატულება. შვედებისთვის ლაგომი არის ცხოვრების წესი, თანდაყოლილი ჩვეულება, რომელიც გამოხატავს იდეას, რომ ყველაფერი უნდა იყოს ზომიერად, არც ძალიან ბევრი და არც ძალიან ცოტა. ის გულისხმობს უკიდურესობათაგან თავის დაღწევას, ოქროს საშუალის პოვნას.
ბოლო პერიოდში შვედეთში გამოჩნდა რისკის ტოლერანტობა (ინვესტიციის შედეგად მიღებული მოგების არამდგრადობა, ცვალებადობა), მწვავე კრიზისმა გამოიწვია წარუმატებლობა ადრეულ 1990-იან წლებში. მიუხედავად ამისა, მიიჩნევა, რომ მოქალაქისათვის იდეალი არის მოკრძალებულობა, უკიდურესობებისაგან თავის დაღწევა.
მსგავსი ტერმინები სხვა ენებიდან
რედაქტირებასიტყვა ლაგომი არსებობს ნორვეგიულ ენაშიც. ნორვეგიულში ამ სიტყვის სინონიმია მორგებული, შესაფერისი, კომფორტული, სასიამოვნო, რიგიანი. ნორვეგიული სიტყვა „passelig“ და მისი გავრცელებული ფორმა „passe“ ითარგმნება, როგორც შესაფერისი, ადეკვატური. „passe“ გამოიყენება ყველა იმ კონტექსტში, რომელშიც გამოვიყენებთ შვედურ სიტყვას „lagom“. მაგალითად: „passe varm“ (ზუსტი, დაბალანსებული ტემპერატურა).
ფინურ ენაში არსებობს სიტყვა „Sopivasti“, რომელიც ითარგმნება, როგორც „ზუსტი ზომის“.
შვედური ტერმინის ძირითადი აზრი დაახლოებით იგივეა, რაც რუსული სიტყვა „нормально“, რომელიც გამოხატავს მტკიცე, ნორმალურ მდგომარეობას. მაგალითად, ეს ტერმინი გამოიყენება „როგორ ხარ“ კითხვაზე პასუხის გასაცემად.
ალბანურ ენაში არსებობს სიტყვა „taman“, რომელიც წარმოდგება თურქული სიტყვისგან „tamam“ (ზუსტად). ალბანურ ენაში ამ სიტყვას იგივე გამოყენება აქვს, რაც „lagom“-ს.
ტაილანდურ ენაში სიტყვა พอ เพียง (phor phiang) მსგავსი მნიშვნელობის მატარებელია.[3]
იხილეთ აგრეთვე
რედაქტირება- ფესტინა ლენტე
- ოქროს კვეთა
- შვედეთი: შუა გზა
- იანტეს კანონი
- სამი დათვი
- ცენტრიზმი, პოლიტიკური იდეოლოგია
- ზომიერი, პროცესი კიდურა წევრების გამორიცხვისსა
- ზომიერება, შუა პოზიცია მემარცხენე/მემარჯვენე პოლიტიკურ სკალაზე.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- The Swedish Academy’s dictionary, Svenska Akademiens ordbok.
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ Prisma’s Stora Engelska Ordbok, 1995.
- ↑ Karlsson Anna-Malin. (7 June 2015) Se upp för retoriken om ursprung. Svenska Dagbladet. ციტირების თარიღი: 5 December 2019.
- ↑ SIRICHANTHANUN, WASSACHOL. (2 November 2017) ปรัชญา 'ลากอม' : แง่งามของสวีดิชหรือวิกฤติแห่งความกลาง?. ციტირების თარიღი: 3 January 2018.