კომინო
კომინო (მალტ. Kemmuna) — ძველად ეფესტია[1][2] არის მალტის არქიპელაგის პატარა კუნძული მალტასა და გოზოს კუნძულებს შორის ხმელთაშუა ზღვაში, რომლის ზომა 3,5 კვადრატული კილომეტრია (1,4 კვ მილი). კუნძული სიმჭიდროვით არ გამოირჩევა. კუნძულზე მხოლოდ ორი მუდმივი მაცხოვრებელია, 2017 წელს საერთო მოსახლეობა ოთხს შეადგენდა თუმცა დანარჩენი ორი მოსახლე გარდაიცვალა.[3][4] ადმინისტრაციულად, ეს არის სამხრეთ-აღმოსავლეთ გოზოში, გრაჯნსილეემის მუნიციპალიტეტის ნაწილი. კუნძული არის ჩიტების სავანე და ნაკრძალი.
| მშობ. სახელი: Kemmuna | |
|---|---|
 | |
| გეოგრაფია | |
 | |
| მდებარეობა | მალტა |
| კოორდინატები | 36°00′40″ ჩ. გ. 14°20′12″ ა. გ. / 36.011278° ჩ. გ. 14.336806° ა. გ.კოორდინატები: 36°00′40″ ჩ. გ. 14°20′12″ ა. გ. / 36.011278° ჩ. გ. 14.336806° ა. გ. |
| კუნძულთა რაოდენობა | 2 |
| სიგრძე | 3.5 კმ |
| რეგიონი | გოზო |
| ადგილობრივი საბჭო | Għajnsielem |
| დემოგრაფია | |
| მოსახლეობა | 2 (2020) |
ისტორია რედაქტირება
_01_ies.jpg)
როგორც ცნობილია, კომინოში ცხოვრობდნენ ფერმერები რომაული პერიოდის განმავლობაში, მაგრამ თავისი ისტორიის მანძილზე იგი მწირად დასახლებული იყო.[5] მისი მკაცრი სანაპირო ზოლი გამოირჩევა კირქვის მთლიანი კლდეებით და ღრმა გამოქვაბულებით. კომინოს გამოქვაბულები და მღვიმეები ხშირად გამოიყენებოდა მალტასა და გოზოს შორის კატარღის თავდასხმების სადგომებად.[6] 1285 წლიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ 1290 წლამდე კომინოზე ცხოვრობდა ებრაელი წინასწარმეტყველი და კაბალისტი აბრაამ აბულაფიას. აბინოფიამ სწორედ კომინოზე შექმნა მისი Sefer ha-Ot (წიგნის ნიშანი) და მისი ბოლო ნამუშევარი Imre Shefer (სიტყვები სილამაზის შესახებ). [7]
შემდეგ წლებში მალტის რაინდებმა გამოიყენეს ეს კუნძული, როგორც სანადირო და რეკრეაციული ადგილი. რაინდები სასტიკად იცავდნენ ადგილობრივ ფაუნას, რომელიც შედგებოდა გარეული ღორისგან და კურდღლებისგან: ნასამართლეობის გამო ბრაკონიერებს ეკისრებოდა ჯარიმა სამი წლის ვადით. მე -16 და მე -17 საუკუნეებში კომინო გამოიყენებოდა როგორც გადასახლების ადგილი. საფრანგეთის მიერ მალტის ოკუპაციის დროს კომინო იყო საკარანტინო, ხოლო არსებული შენობები იზოლაციის საავადმყოფოდ იყო გადაკეთებული.[8] კუნძული ემსახურებოდა ციხის დროებით ადგილს, სანამ ბრალდებულის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებდნენ.[9] 1889 წლის 6 მარტს ბრიტანულმა საბრძოლო ხომალდმა HMS Sultan ავარიული დაშვება განახორციელა კომინოს არხის კლდეზე და 1889 წლის 14 მარტს იგი ადგილიდან ჩამოვარდა და ჩაიძირა.
შენობები და ნაგებობები რედაქტირება
წმინდა მარიამის კოშკი კუნძულის ყველაზე თვალსაჩინო ნაგებობაა. კოშკის აშენების იდეა 1416 წელს გაჩნდა, როდესაც მალტელებმა თხოვნით მიმართეს თავიანთ მეფეს, ალფონსო V არაგონს, კომინოზე კოშკი აეშენებინათ, რათა შეტევის შემთხვევაში ადრეული გაფრთხილების სისტემა ყოფილიყო და არ შემოეშვათ კუნძულზე მოძალადე თურქები, მეკობრეები, კონტრაბანდები და კორსორები. ორი წლის შემდეგ მეფემ სპეციალური გადასახადი დააკისრა იმპორტირებულ ღვინოს, ამ პროექტისთვის თანხების მოსაზიდად, მაგრამ ფული თავის სალაროებში გადაიტანა; კუნძული დაუცველი დარჩა კიდევ ორასი წლის განმავლობაში[10].
დაბოლოს, 1618 წელს მალტის რაინდებმა დიდოსტატ ვიგნაკურის მეთაურობით აღმართეს წმინდა მარიამის კოშკი (მალტ: it-Torri ta 'Santa Marija), რომელიც მდებარეობს კუნძულის სამხრეთ სანაპიროს ცენტრში.[11] კოშკი თავდაცვითი კოშკების ჯაჭვის - ვიგნაკურის, ლასკარისისა და დე რედინის კოშკებს წარმოადგენდა, რომლებიც მალტის კუნძულების სანაპირო ხაზის გასწვრივ მდებარე წერტილებზე იყო განლაგებული და მნიშვნელოვნად გააუმჯობესა მალტასა და გოზოს შორის კომუნიკაციები. კოშკი არის დიდი, კვადრატული ნაგებობა, რომელსაც აქვს ოთხი კუთხოვანი კოშკი, მდებარეობს ზღვის დონიდან დაახლოებით 80 მეტრზე. თავად კოშკი დაახლოებით 12 მ (39 ფუტი) სიმაღლისაა, კედლები დაახლოებით 6 მ (20 ფუტი) სისქისაა და იგი აღმართულია პლატფორმაზე და მყინვარზე, რომელთა სიმაღლე დაახლოებით 8 მ (30 ფუტი) არის.[12]
საფრანგეთის ბლოკადის დროს (1798–1800) წმინდა მარიამის კოშკი ციხეში იმყოფებოდა ეჭვმიტანილი ჯაშუშობისთვის. 1829 წელს ბრიტანელმა სამხედროებმა მიატოვეს კოშკი. რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში იგი მიიჩნეოდა ადგილობრივი სამოქალაქო ხელისუფლების საკუთრებად და შეიძლება გამოყენებულიყო როგორც იზოლირებული საავადმყოფო, ან თუნდაც როგორც სამეურნეო ცხოველების გამოზამთრებელი ადგილი. კოშკმა კვლავ იხილა აქტიური მომსახურება როგორც პირველი, ასევე მეორე მსოფლიო ომის დროს. 1982 წლიდან კოშკი მალტის შეიარაღებული ძალების საკუთრებაა. ახლა იგი წარმოადგენს საგუშაგოს და სადგომს, რათა თავიდან იქნას აცილებული კონტრაბანდა და ზღვაზე გადამფრენ ფრინველებზე უკანონო ნადირობა. კოშკს ფართო რესტავრაცია ჩაუტარდა 2002 – დან 2004 წლამდე. დღეს ის რჩება კომინოს ყველაზე გამორჩეულ ნაგებობად.
-
წმინდა მარიამის კოშკის ხედი -
კომინოს სამლოცველო -
ორი ამოღებული ქვემეხი წმინდა მარიამის ბატარეასთან
ლიტერატურა რედაქტირება
- Bartolo, Evarist (2013). X' taf fuq Kemuna?. Għaqda Mużikali Imperial [Imperial Band Club Magazine]. pp. 138–139. Retrieved 19 July 2016.
- HMS Sultan disaster
- Gossett, William Patrick (1986). The Lost Ships of the Royal Navy, 1793–1900. (London: Mansell). ISBN 0-7201-1816-6.
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
- კომინო – Travel guide on MaltaUncovered.com
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ The historical guide to the island of Malta and its dependencies. p. 79.
- ↑ Ciantar, Giovannantonio (1772). „Malta illustrata“. 1–2. Stamperia del Palazzo di S.A.S. MDCCLXXII, by Giovanni Mallia: 370–371. დამოწმება journal საჭიროებს
|journal=-ს (დახმარება) - ↑ „Anglu Vella, one of Comino's last residents, passes away“. The Malta Independent. 11 December 2020. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 13 December 2020.
- ↑ „Comino loses one of its four residents“. Times of Malta. 7 May 2017. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 7 May 2017.
- ↑ Bartolo, Evarist. (2013)X' taf fuq Kemuna?. ციტირების თარიღი: 19 July 2016
- ↑ Comino. Malta Tourism Authority. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-01-09. ციტირების თარიღი: 2021-05-02.
- ↑ „Hidden traces of Jewish presence in mediaeval Malta“. Malta Independent. 10 February 2014. ციტირების თარიღი: October 11, 2019.
- ↑ Savona-Ventura, Charles. (1998)Human Suffering During the Maltese Insurrection of 1798. Storja. Malta University Historical Society. დაარქივებულია ორიგინალიდან — ივლისი 5, 2016. ციტირების თარიღი: October 11, 2019
- ↑ Zammit, William (December 16, 2017). „An unknown description of Malta's surrender in June 1798 by Giovanni Nicolò Muscat“. Times of Malta.
- ↑ Formosa, Christian. St. Mary's Tower. A Military History of Malta.
- ↑ Places of Interest. Għajnsielem Local Council.
- ↑ Din l-Art Ħelwa. Santa Marija Tower in Comino. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-09-28. ციტირების თარიღი: 2021-05-02.