კატაკალონ კეკავმენი

კატაკალონ კეკავმენი (ბერძ. Κατακαλὼν Κεκαυμένος) — XI საუკუნის ცნობილი მხედართმთავარი ბიზანტიის იმპერიაში.

კატაკალონ კეკავმენი დაიბადა კოლონეიაში, განთქმული კატაკალონების ოჯახში. იოან სკილიცის მიხედვით, ის არ იყო არისტოკრატიული წარმომავლობის. პირველ წარმატებას მან გიორგი მანიაკის მეთაურობით წარმართულ სიცილიის კამპანიაში მიაღწია. ის პროტოსპაფარიის ტიტულით, 1040 წელს, მესინის არაბთა შემოსევების წინააღმდეგ, არმენიაკონის თემის დანაყოფს მეთაურობდა.

1042 წელს, მიხეილ V-მ, კეკავმენი კონსტანტინოპოლში არსებული ამბოხის ჩასახშობად გაგზავნა, მომავალ წელს კი მან რუსების დამარბეველი რაზმის თავდასხმა აარიდა იმპერიული ქალაქს, ამის სანაცვლოდ მას დუნაის ქალაქების არხონტობა უბოძეს. კონსტანტინე IX მონომახის მმართველობის ქვეშ, მას კარიერის მკვეთრი ზრდა ჰქონდა. ის აღმოსავლეთში იბერიის დუკად დანიშნეს და ადგილობრივ მოსახლეობას სელჩუკების წინააღმდეგ არსებულ მცირე თავდასხმებში მეთაურობდა. 1040-იანი წლების დასასრულს ის "აღმოსავლეთის სტარტილატის" წოდებამდე დააწინაურეს. აღმოსავლეთში ის ყივჩაღების თავდასხმებს იგერიებდა, სადაც სერიოზული ჭრილობა მიიღო. 1055 წელს მას მაგისტროსობა და პრესტიჟული ანტიოქიის მმართველობა უბოძეს.

მიხეილ VI სტრატონიკე არ ენდობოდა ძლიერ გენერლებს და მათში საშიშროებას ხედავდა; მან კატაკალონის და ისააკ კომნენოსის მოთხოვნა პროედროსის წოდებამდე დაწინაურებისთვის, უარით გაისტუმრა. ამის საპასუხოდ, 1057 წლის ისააკ კომნენოსის აჯანყებაში, კატაკალონმა ისააკის მხარი დაიჭირა, რის სანაცბლოდაც მას კურაპალატის ტიტული მიენიჭა.

ლიტერატურა

• Guilland, Rodolphe (1967). Recherches sur les Institutions Byzantines, ტ.s I–II (French). Berlin: Akademie-Verlag. 
• Holmes, Catherine (2005). Basil II and the Governance of Empire (976–1025). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-927968-5. 
• Kazhdan, Alexander, ed. (1991). Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford and New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.