იოკოძუნების სია
ეს არის ყველა სუმოისტის სია, რომლებმაც მიაღწიეს სუმოს უმაღლეს წოდებას — იოკოძუნას. აღსანიშნავია, რომ ეს წოდება არ ფიქსირდება ბანძუკეში 1890 წლამდე და ოფიციალურად არ იყო აღიარებული სუმოს უმაღლეს წოდებად 1909 წლამდე. ძველ დროში იოკოძუნად ყოველთვის არ ირჩევდნენ უძლიერეს ოძეკებს, არამედ მათ, ვისაც ყველაზე გავლენიანი მფარველები ჰყავდათ.
იოკოძუნების პირველი სია (სულ 17 სუმოისტის შემადგენლობით) შეადგინა მე-12 იოკოძუნამ ჯინმაკუ კიუგორომ 1900 წელს, მაგრამ სია ოფიციალურად არ განიხილებოდა 1926 წლამდე, სანამ ახლად ჩამოყალიბებულმა იაპონიის სუმოს ასოციაციამ არ აღიარა ის და შეავსო 31 სუმოისტამდე. მას შემდეგ კიდევ 42-მა სპორტსმენმა მიიღო იოკოძუნას უმაღლესი წოდება. 1951 წლიდან, მას შემდეგ რაც ჩიონოიამას მიანიჭეს ეს წოდება, სუმოს ასოციაცია აკონტროლებს იოკოძუნად აღზევების საქმეს. წესის მიხედვით, ზედიზედ ორი ტურნირის მოგება ოძეკის რანგში, ან „ექვივალენტური შედეგის“ მიღწევა არის მინიმალური მოთხოვნა იოკოძუნად დაწინაურებისთვის თანამედროვე სუმოში.
ყველაზე დიდხანს, 14 წლის მანძილზე, წოდებას ატარებდა იოკოძუნა ჰაკუჰო, რომელმაც ტიტული მიიღო 2007 წელს, ხოლო კარიერა დაასრულა 2021 წელს.[1]
სიაში მითითებულია თითოეული იოკოძუნას მიერ უმაღლეს დივიზიონში მოგებული ჩემპიონატების რაოდენობა. 1909 წლის ზაფხულის ტურნირამდე მოქმედი იოკოძუნებისთვის მოგებული ჩემპიონატების რიცხვი ისტორიულად არის მინიჭებული, იმ დროისთვის არსებულ მოგება-წაგებათა სტატისტიკაზე დაყრდნობით, რადგან იქამდე ჩემპიონატების სისტემა არ არსებობდა.
სია
რედაქტირებანომ. | სახელი | (იაპონურად) | უმაღლესი დივიზიონის ჩემპიონობა |
მშობლიური ქალაქი | დაწინაურება[2] | კარიერის დასრულება | დოჰიო-ირის სტილი |
უხუცესის სახელი[3] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | აკაში შიგანოსუკე | 明石 志賀之助 | NA | უცუნომია? | ? | c. 1649? (გარდაიცვალა) | არა | |
2 | აიაგავა გოროჯი | 綾川 五郎次 | NA | ტოჩიგი? | ? | c. 1765? (გარდაიცვალა) | არა | |
3 | მარუიამა გონდაზაემონ | 丸山 権太左衛門 | NA | მიაგი | 1749 | 1749 (გარდაიცვალა) | არა | |
4 | ტანიკაძე კაჯინოსუკე | 谷風 梶之助 | 21 | მიაგი | 1789 | 1795 (გარდაიცვალა) | არა | |
5 | ონოგავა კისაბურო | 小野川 喜三郎 | 7 | შიგა | 1789 | 1797 | ონოგავა | |
6 | ონომაცუ მიდორინოსუკე | 阿武松 緑之助 | 5 | იშიკავა | 1828 | 1835 | ონომაცუ | |
7 | ინაძუმა რაიგორო | 稲妻 雷五郎 | 10 | იბარაკი | 1830 | 1839 | არა | |
8 | შირანუი დაკუემონ | 不知火 諾右衛門 | 1 | კუმამოტო | 1840 | 1844 | მინატო | |
9 | ჰიდენოიამა რაიგორო | 秀の山 雷五郎 | 6 | მიაგი | 1847 | 1850 | ჰიდენოიამა | |
10 | უნრიუ კიუკიჩი | 雲龍 久吉 | 7 | ფუკუოკა | 1861 | 1865 | შირანუი | ოიტეკაძე |
11 | შირანუი კოემონ | 不知火 光右衛門 | 3 | კუმამოტო | 1863 | 1869 | უნრიუ | მინატო |
12 | ჯინმაკუ კიუგორო | 陣幕 久五郎 | 5 | შიმანე | 1867 | 1867 | არა | |
13 | კიმენძან ტანიგორო | 鬼面山 谷五郎 | 7 | გიფუ | 1869 | 1870 | შირანუი | არა |
14 | საკაიგავა ნამიემონ | 境川 浪右衛門 | 5 | ჩიბა | 1877 | 1881 | საკაიგავა | |
15 | უმეგატანი ტოტარო I | 梅ケ谷 藤太郎 | 9 | ფუკუოკა | 1884 | 1885 | იკაძუჩი | |
16 | ნიშინოუმი კაჯირო I | 西ノ海 嘉治郎(初代) | 2 | კაგოშიმა | 1890 | 1896 | იძუცუ | |
17 | კონიშიკი იასოკიჩი I | 小錦 八十吉 | 7 | ჩიბა | 1896 | 1901 | ჰიტაჩიამა | |
18 | ოძუცუ მანიემონ | 大砲 万右衛門 | 2 | მიაგი | 1901 | 1908 | მაცუჩიიამა | |
19 | ჰიტაჩიამა ტანიემონ | 常陸山 谷右衛門 | 7 | იბარაკი | 1903 | 1914 | ჰიტაჩიამა | დევანოუმი |
20 | უმეგატანი ტოტარო II | 梅ヶ谷 藤太郎(二代目) | 3 | ტოიამა | 1903 | 1915 | უნრიუ | იკაძუჩი |
21 | ვაკაშიმა გონშირო | 若島 権四郎 | 4 | ჩიბა | 1905 | 1907 | ვაკაშიმა* | |
22 | ტაჩიიამა მინეემონ | 太刀山 峰右衛門 | 11 | ტოიამა | 1911 | 1918 | შირანუი | აძუმაძეკი* |
23 | ოკიდო მორიემონ | 大木戸 森右衛門 | 10 | ჰიოგო | 1912 | 1914 | მინატო | |
24 | ოტორი ტანიგორო | 鳳 谷五郎 | 2 | ჩიბა | 1915 | 1920 | უნრიუ | მიაგინო |
25 | ნიშინოუმი კაჯირო II | 西ノ海 嘉治郎(二代目) | 1 | კაგოშიმა | 1916 | 1918 | უნრიუ | იძუცუ |
26 | ონიშიკი უიჩირო | 大錦 卯一郎 | 5 | ოსაკა | 1917 | 1923 | უნრიუ | არა |
27 | ტოჩიგიამა მორია | 栃木山 守也 | 9 | ტოჩიგი | 1918 | 1925 | უნრიუ | კასუგანო |
28 | ონიშიკი დაიგორო | 大錦 大五郎 | 6 | აიჩი | 1918 | 1922 | უნრიუ | არა |
29 | მიაგიამა ფუკუმაცუ | 宮城山 福松 | 6 | ივატე | 1922 | 1931 | უნრიუ | შიბატაიამა |
30 | ნიშინოუმი კაჯირო III | 西ノ海 嘉治郎(三代目) | 1 | კაგოშიმა | 1923 | 1928 | უნრიუ | ასაკაიამა |
31 | ცუნენოჰანა კანიჩი | 常ノ花 寛市 | 10 | ოკაიამა | 1924 | 1930 | უნრიუ | დევანოუმი |
32 | ტამანიშიკი სანემონ | 玉錦 三右衛門 | 9 | კოჩი | 1932 | 1938 (გარდაიცვალა) | უნრიუ | არა |
33 | მუსაშიამა ტაკეში | 武蔵山 武 | 1 | კანაგავა | 1935 | 1939 | უნრიუ | დეკიიამა* |
34 | მინანოგავა ტოძო | 男女ノ川 登三 | 2 | იბარაკი | 1936 | 1942 | უნრიუ | მინანოგავა* |
35 | ფუტაბაიამა სადაჯი | 双葉山 定次 | 12 | ოიტა | 1937 | 1945 | უნრიუ | ტოკიცუკაძე |
36 | ჰაგუროიამა მასაჯი | 羽黒山 政司 | 7 | ნიიგატა | 1941 | 1953 | შირანუი | ტაცუნამი |
37 | აკინოუმი სეცუო | 安藝ノ海 節男 | 1 | ჰიროშიმა | 1942 | 1946 | უნრიუ | ფუჯიშიმა* |
38 | ტერუკუნი მანძო | 照國 万蔵 | 2 | აკიტა | 1942 | 1953 | უნრიუ | ისეგაჰამა |
39 | მაედაიამა ეიგორო | 前田山 英五郎 | 1 | ეჰიმე | 1947 | 1949 | უნრიუ | ტაკასაგო |
40 | აძუმაფუჯი კინიჩი | 東富士 欽壱 | 6 | ტოკიო | 1948 | 1954 | უნრიუ | ნიშიკიდო* |
41 | ჩიონოიამა მასანობუ | 千代の山 雅信 | 6 | ჰოკაიდო | 1951 | 1959 | უნრიუ | კოკონოე |
42 | კაგამისატო კიოჯი | 鏡里 喜代治 | 4 | აომორი | 1953 | 1958 | უნრიუ | ტაცუტაგავა |
43 | იოშიბაიამა ჯუნნოსუკე | 吉葉山 潤之輔 | 1 | ჰოკაიდო | 1954 | 1958 | შირანუი | მიაგინო |
44 | ტოჩინიშიკი კიოტაკა | 栃錦 清隆 | 10 | ტოკიო | 1954 | 1960 | უნრიუ | კასუგანო |
45 | ვაკანოჰანა კანჯი I | 若乃花 幹士(初代) | 10 | აომორი | 1958 | 1962 | უნრიუ | ფუტაგოიამა |
46 | ასაშიო ტარო III | 朝潮 太郎 | 5 | ჰიოგო | 1959 | 1962 | უნრიუ | ტაკასაგო |
47 | კაშივადო ცუიოში | 柏戸 剛 | 5 | იამაგატა | 1961 | 1969 | უნრიუ | კაგამიამა |
48 | ტაიჰო კოკი | 大鵬 幸喜 | 32 | ჰოკაიდო | 1961 | 1971 | უნრიუ | ტაიჰო |
49 | ტოჩინოუმი ტერუიოში | 栃ノ海 晃嘉 | 3 | აომორი | 1964 | 1966 | უნრიუ | კასუგანო |
50 | სადანოიამა შინმაცუ | 佐田の山 晋松 | 6 | ნაგასაკი | 1965 | 1968 | უნრიუ | ნაკადაჩი |
51 | ტამანოუმი მასაჰირო | 玉の海 正洋 | 6 | აიჩი | 1970 | 1971 (გარდაიცვალა) | შირანუი | არა |
52 | კიტანოფუჯი კაცუაკი | 北の富士 勝昭 | 10 | ჰოკაიდო | 1970 | 1974 | უნრიუ | ჯინმაკუ |
53 | კოტოძაკურა მასაკაცუ | 琴櫻 傑将 | 5 | ტოტორი | 1973 | 1974 | შირანუი | სადოგატაკე |
54 | ვაჯიმა ჰიროში | 輪島 大士 | 14 | იშიკავა | 1973 | 1981 | უნრიუ | ჰანაკაგო* |
55 | კიტანოუმი ტოშიმიცუ | 北の湖 敏満 | 24 | ჰოკაიდო | 1974 | 1985 | უნრიუ | კიტანოუმი |
56 | ვაკანოჰანა კანჯი II | 若乃花 幹士(二代目) | 4 | აომორი | 1978 | 1983 | უნრიუ | მაგაკი |
57 | მიენოუმი ცუიოში | 三重ノ海 剛司 | 3 | მიე | 1979 | 1980 | უნრიუ | მუსაშიგავა |
58 | [[ჩიონოფუჯი მიცუგუ]] | 千代の富士 貢 | 31 | ჰოკაიდო | 1981 | 1991 | უნრიუ | კოკონოე |
59 | ტაკანოსატო ტოშიჰიდე | 隆の里 俊英 | 4 | აომორი | 1983 | 1986 | შირანუი | ნარუტო |
60 | კიტაო კოჯი/ფუტაჰაგურო კოჯი | 双羽黒 光司 | 0 | მიე | 1986 | 1988 | შირანუი | არა |
61 | ჰოკუტოუმი ნობუიოში | 北勝海 信芳 | 8 | ჰოკაიდო | 1987 | 1992 | უნრიუ | ჰაკაკუ |
62 | ონოკუნი იასუში | 大乃国 康 | 2 | ჰოკაიდო | 1987 | 1991 | უნრიუ | შიბატაიამა |
63 | ასაჰიფუჯი სეია | 旭富士 正也 | 4 | აომორი | 1990 | 1992 | შირანუი | ისეგაჰამა |
64 | აკებონო ტარო | 曙 太郎 | 11 | ვაიმანალო, ჰავაი, აშშ | 1993 | 2001 | უნრიუ | აკებონო* |
65 | ტაკანოჰანა კოჯი | 貴乃花 光司 | 22 | ტოკიო | 1994 | 2003 | უნრიუ | ტაკანოჰანა* |
66 | ვაკანოჰანა მასარუ | 若乃花 勝 | 5 | ტოკიო | 1998 | 2000 | შირანუი | ფუჯიშიმა* |
67 | მუსაშიმარუ კოიო | 武蔵丸 光洋 | 12 | ამერიკული სამოა | 1999 | 2003 | უნრიუ | მუსაშიგავა |
68 | ასაშორიუ აკინორი | 朝青龍 明徳 | 25 | ულან-ბატორი, მონღოლეთი | 2003 | 2010 | უნრიუ | არა |
69 | ჰაკუჰო შო | 白鵬 翔 | 45 | ულან-ბატორი, მონღოლეთი | 2007 | 2021 | შირანუი | მიაგინო |
70 | ჰარუმაფუჯი კოჰეი | 日馬富士 公平 | 9 | ულან-ბატორი, მონღოლეთი | 2012 | 2017 | შირანუი | არა |
71 | კაკურიუ რიკისაბურო | 鶴竜 力三郎 | 6 | სუხბაატარის პროვინცია, მონღოლეთი | 2014 | 2021 | უნრიუ | კაკურიუ |
72 | კისენოსატო იუტაკა | 稀勢の里 寛 | 2 | იბარაკი | 2017 | 2019 | უნრიუ | ნიშონოსეკი |
73 | ტერუნოფუჯი ჰარუო | 照ノ富士 春雄 | 7 | ულან-ბატორი, მონღოლეთი | 2021 | მოქმედი | შირანუი |
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- იოკუძუნების სია იაპონიის სუმოს ასოციაციის საიტზე
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ „Hakuho: Sumo wrestling's greatest champion retires“. BBC News. 27 სექტემბერი, 2021. ციტირების თარიღი: 11 მარტი, 2023. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი
|access-date=
და|date=
-ში (დახმარება) - ↑ 1890 წლამდე იოკოძუნას წოდება არ შედიოდა ბანძუკეში. მე-4 იოკოძუნა ტანიკაძედან მე-16 იოკოძუნა ნიშინოუმის ჩათვლით იოკოძუნად აღზევების თარიღად აღებულია წლები, როცა სუმოისტებმა იოკოძუნას ლიცენზია მიიღეს იოშიდა ცუკასას ოჯახისგან, რომელიც ტოკიოში აკონტროლებდა სუმოს საქმეებს. პირველმა იოკოძუნა აკაშის ეს წოდება მიენიჭა სიკვდილის შემდგომ. ასევე ცოტა რამაა ცნობილი აიაგავასა და მარუიამას შესახებაც. 21-ე იოკოძუნა ვაკაშიმა, 23-ე ოკიდო, 28-ე ონიშიკი და 29-ე მიაგიამა ასპარეზობდნენ ოსაკაში არსებულ სუმოს კონკურენტ ორგანიზაციაში. მითითებული თარიღები აღნიშნავს იმ დროს, როცა ეს სუმოისტები ტოკიოს სუმოს მმართველმა საგვარეულომ აღიარა.
- ↑ ამ სვეტში მითითებულია ის საუხუცესო სახელები, რომელსაც იოკოძუნები სპორტსმენის კარიერის დასრულებისა და სუმოს ასოციაციაში მუშაობის დაწყების შემდეგ იღებდნენ. თანაც, მითითებულია მათი ბოლო სახელი, რადგან უხუცესს კარიერის მანძილზე შეიძლება სხვა სახელებიც ეტარებინა. ვარსკვლავით აღნიშნულია, რომ უხუცესმა ადრე დატოვა თანამდებობა ან გავიდა სუმოს ასოციაციიდან.