იაკობ პოლონსკი
იაკობ პეტრეს ძე პოლონსკი (რუს. Яков Петрович Полонский) (დ. 18 დეკემბერი [ძვ. სტ. 6 დეკემბერი], 1819, რიაზანი — გ. 30 ოქტომბერი [ძვ. სტ. 18 ოქტომბერი], 1898, პეტერბურგი; დაკრძალულია რიაზანში) — რუსი პოეტი.
| იაკობ პოლონსკი | |
|---|---|
 | |
| დაბადების თარიღი | 18 დეკემბერი, 1819[1] [2] ან 19 დეკემბერი, 1819 |
| დაბადების ადგილი | რიაზანი[1] [3] [4] |
| გარდაცვალების თარიღი | 30 ოქტომბერი, 1898[1] [2] [4] [5] (78 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | სანქტ-პეტერბურგი[1] [3] |
| დასაფლავებულია | რიაზანის კრემლი[6] |
| საქმიანობა | პოეტი[1] [4] , მწერალი და ლიბრეტისტი |
| ენა | რუსული ენა |
| მოქალაქეობა | რუსეთის იმპერია |
| ალმა-მატერი | მოსკოვის საიმპერატორო უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტი |
| ჯილდოები | პუშკინის პრემია |
| მეუღლე | ჯიზეფინა რიულმანი[4] |
ბიოგრაფია
რედაქტირება1840 წლიდან დაიწყო ლიტერატურული მოღვაწეობა. 1846-1851 წლებში თბილისში ცხოვრობდა, მუშაობდა გაზეთ „ზაკავკაზსკი ვესტნიკის“ რედაქტორის (პ. იოსელიანი) თანაშემწედ. შეიაწავლა ქართული ენა, საქართველოს წარსული და აწმყო. დაუახლოვდა ალექსანდრე ჭავჭავაძეს, გიორგი ერისთავს, დიმიტრი ყიფიანს, მირზა ფათალი ახუნდოვსა და სხვებს. თბილისის პრესაში გამოქვეყნდა იაკობ პოლონსკის „თბილისის სტატისტიკური ნარკვევი“ (1847), წერილები საქართველოს ისტორიის, ქართული ფოლკლორის, ლიტერატურისა და თეატრის შესახებ. მასვე ეკუთვნის თბილისის, ქუთაისის, გორის, დუშეთის, და სხვა ქალაქების ჩანახატები.
თბილისში გამოსცა პოეტური კრებულები „საზანდარი“ (1849) და „რამდენიმე ლექსი“ (1851). პოლონსკის ეკუთვნის რუსულ ლიტერატურაში რუსთაველისადმი მიძღვნილი პირველი ლექსი და პირველი გამოკვლევები საიათნოვასა და გ. ერისთავვის შესახებ. პოლონსკის პოეზიაში, ისევე როგორც მის პროზაულ („თბილისის ქოხები“, „ორი უცნობი — ცოცხალი და მკვდარი“) და დრამატულ („იმერთა დარეჯაბი“) თხზულებებში აღბეჭდილია არა პირობით-ეგზოტიკური, არამედ თვითმყოფი, თავისთავადი საქართველო. 1851 წლიდან პეტერბურგში ცხოვრობდა, თანამშრომლობდა ჟურნალ „სოვრემენნიკსა“ და „ოტეჩესტვენნიე ზაპისკიში“, რედაქტორობდა ჟურნალ „რუსკოე სლოვოს“ (1859-1860). 60-70-იან წლებში სალტიკოვ-შჩედრინი, კუროჩკინი, მინაევი აკრიტიკებდნენ პოლონსკის ეკლექტიზმისა და „წმინდა ხელოვნების“ მიმდევრობისათვის.
1887 წელს, პოლონსკის მოღვაწეობის 50 წლისთავზე, ქართველმა ინტელიგენციამ მის იუბილეზე დავით ერისთავი გაგზავნა. 1891 წელს პოლონსკიმ გაიცნო აკაკი წერეთელი, პეტერბურგშივე შეხვდა ილია ჭავჭავაძესა და ნიკო ნიკოლაძეს.
ლიტერატურა
რედაქტირება- ბოგომოლოვი ი., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 8, თბ., 1984. — გვ. 153-154.
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Полоцкая Э. А. Полонский // Краткая литературная энциклопедия — Москва: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 5.
- ↑ 3.0 3.1 Полонский Яков Петрович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 Вл. Соловьев Полонский, Яков Петрович // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1898. — Т. XXIV. — С. 361–363.
- ↑ ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
- ↑ http://culture62.ru/?object=могила-полонского-якова-петровича-1819-1898