ვიტებსკის ოლქი
ვიტებსკის ოლქი (ბელარ. Віцебская вобласць) — ოლქი ჩრდილოეთ ბელარუსში.
| ოლქი | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
ვიტებსკის ოლქი ბელარ. Віцебская вобласць | |||||
| |||||
| ქვეყანა |
 ბელარუსი | ||||
| ადმ. ცენტრი | ვიტებსკი | ||||
| შიდა დაყოფა | Biešankovičy District, Braslaŭ District, Čašniki District, Dokšycy District, Dubroŭna District, Haradok District, Hlybokaje District, Liepieĺ District, Liozna District, Miory District, Orsha District, Pastavy District, Polack District, Rasony District, Šarkaŭščyna District, Šumilina District, Syanno District, Talačyn District, Ušačy District, Vitebsk District, Vierchniadzvinsk District, ვიტებსკი და Navapolack | ||||
| კოორდინატები | 55°20′00″ ჩ. გ. 29°00′00″ ა. გ. / 55.33333° ჩ. გ. 29.00000° ა. გ. | ||||
| მმართველი | Aleksander Subbotin | ||||
| დაარსდა | 15 იანვარი, 1938 | ||||
| ფართობი | 40,1 კმ² | ||||
| მოსახლეობა | 1,230,821 კაცი (2014) | ||||
| სიმჭიდროვე | 30,7 კაცი/კმ² | ||||
| ეროვნული შემადგენლობა |
85.1% – ბელარუსები 10,2% – რუსები 1,2% – უკრაინელები 0.9% – პოლონელები | ||||
| სასაათო სარტყელი | [[UTCUTC+03:00]] | ||||
| საავტომობილო კოდი | 2 | ||||
| ოფიციალური საიტი | vitebsk-region.gov.by/en/ | ||||
 | |||||
მოსახლეობა 1,202 მილიონი ადამიანი. ადმინისტრაციული ცენტრია — ქალაქი ვიტებსკი. დაარსდა 1938 წლის 15 იანვარს.
ისტორია რედაქტირება
დაარსდა 1938 წლის 15 იანვარს, სსრკ-ს „01.15.1938 ცვლილებების შეტანის შესახებ კონსტიტუციაში“ (ძირითად კანონში) შესაბამისად.
სსრკ-ს შექმნის დროს ოლქის ტერიტორია იყო ნაწილი რუსეთის საბჭოთა ფედერაციული სოციალისტური რესპუბლიკის. 1924 წელს ოლქია მთავარი ნაწილი გადაეცა ბელორუსიის საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკას.
გეოგრაფია რედაქტირება
ვიტებსკის ოლქი მოიცავს 40,000 კმ² ფართობს, რომელიც დაახლოებით 19.4% ბელარუსის მთლიანი ტერიტორიის.[3]
2000 წელს ბელარუსი მეცნიერები ალექსეი სოლომონოვმა და ვალერი ანოშკომ გამოაქვეყნეს ანგარიში, სადაც მათ განაცხადეს, რომ ევროპის გეოგრაფიული ცენტრი მდებარეობდა ტბა შოში (ბელარ. Шо), ვიტებსკის ოლქში.
ოლქში მდებარეობს ბევრი ეროვნული პარკი, ნაკრძალი და დაცული ველური ბუნება ეროვნული მნიშვნელობის, ვიდრე ბელარუსის რომელიმე სხვა ოლქში. ბრასლავის ტბები და ნაროჩის ეროვნული პარკები და ასევე ბერეზინსკის ბიოსფერული ნაკრძალი მოიცავს მთელი ოლქის ტერიტორიის 3,4%, აგრეთვე 22 ველური დაცული პარკი, რომელიც ატარებს ეროვნულ მნიშვნელობას შეადგენს ოლქის ტერიტორიის 4,1%.[4]
ადმინისტრაციული დაყოფა რედაქტირება
რეგიონალური დაქვემდებარების ქალაქები:
ვიტებსკის ოლქი მოიცავს 21 რაიონს:
| No | რაიონი | ბელარ. | ფართობი,[5] კმ² |
მოსახლეობა, კაცი (2014) | ადმინისტრაციული ცენტრი |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | ვიტებსკი | Віцебск | 2737,85 | 37 684 | ვიტებსკი |
| 2. | ბეშენკოვიჩი | Бешанковіцк | 1249,65 | 16 453 | ბეშენკოვიჩი |
| 3. | ბრასლავი | Браслаўск | 2270,07 | 27 073 | ბრასლავი |
| 4. | ვერხნედვინსკი | Верхнядзвінск | 2140,76 | 22 564 | ვერხნედვინსკი |
| 5. | გლუბოკოე | Глыбоцк | 1759,58 | 38 456 | გლუბოკოე |
| 6. | გოროდოკი | Гарадоцк | 2980,13 | 24 049 | გოროდოკი |
| 7. | დოკშიცი | Докшыцк | 2267,61 | 24 487 | დოკშიცი |
| 8. | დუბროვნო | Дубровенск | 1249,70 | 15 327 | დუბროვნო |
| 9. | ლეპელი | Лепельск | 1822,22 | 33 625 | ლეპელი |
| 10. | ლიოზნო | Ліёзненск | 1417,63 | 16 156 | ლიოზნო |
| 11. | მიორი | Міёрск | 1786,64 | 21 602 | მიორი |
| 12. | არშა | Аршанск | 1667,73 | 31 132 | არშა |
| 13. | პოლოცკი | Полацк | 3137,78 | 23 822 | პოლოცკი |
| 14. | პოსტავი | Пастаўск | 2096,44 | 37 348 | პოსტავი |
| 15. | როსონი | Расонск | 1926,87 | 10 008 | როსონი |
| 16. | სენო | Сенненск | 1966,05 | 23 133 | სენო |
| 17. | ტოლოჩინი | Талачынск | 1498,56 | 26 280 | ტოლოჩინი |
| 18. | უშაჩი | Ушацк | 1489,38 | 14 251 | უშაჩი |
| 19. | ჩაშნიკი | Чашніцк | 1481,12 | 32 241 | ჩაშნიკი |
| 20. | შარკოვშინსკი | Шаркаўшчынск | 1189,18 | 16 316 | შარკოვშინსკი |
| 21. | შუმილინო | Шумілінск | 1695,40 | 18 806 | შუმილინო |
მოსახლეობა რედაქტირება
რაოდენობა რედაქტირება
ოლქის მოსახლეობა 1999 წლის აღწერის მონაცემებით იყო 1377,2 ათასი ადამიანი, მათ შორის ქალაქის — 923.1 (67%), სოფლის — 454,1 ათასი ადამიანი (33%).
დინამიკა რედაქტირება
1959 — 1999 პერიოდში, ქალაქის მოსახლეობა გაიზარდა 2,3-ჯერ, ხოლო სოფლის იმავე პერიოდში შემცირდა 48%-ით.
სიმჭიდროვე რედაქტირება
ოლქში არსებობს 6480 სოფლის ტიპის დასახლება, საიდანაც 366 - მოსახლეობის გარეშეა დარჩენილი. სოფლებს შორის დომინირებს მცირე დასახლებები - რომლის მოსახლეობა 10-მდე ადამიანია. ასეთი დასახლებები 2006 წლის დასაწყისში იყო 4.718, ან 73%-ს შეადგენდა. აქ ცხოვრობს სოფლის მოსახლეობის 19%.
ეთნიკური შემადგენლობა რედაქტირება
| ეთნოსი | აღწერა 1926 | აღწერა 1939[6] | აღწერა 1959 | აღწერა 1970 | აღწერა 1979 | აღწერა 1989 | აღწერა 1999 | აღწერა 2009[7] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ბელარუსები | 1 061 754 | 1 036 550 | 1 131 584 | 1 133 027 | 1 119 479 | 1 129 141 | 1 047 978 | |
| რუსები | 101 041 | 118 816 | 167 656 | 187 016 | 213 911 | 187 872 | 124 958 | |
| უკრაინელები | 15 658 | 11 636 | 19 819 | 23 757 | 26 148 | 21 926 | 14 557 | |
| პოლონელები | 11 515 | 83 800 | 24 876 | 17 308 | 25 266 | 21 003 | 11 141 | |
| ებრაელები | 77 173 | 18 987 | 17 343 | 15 080 | 12 702 | 4 633 | 2 127 | |
| ბოშები | 709 | … | 1 100 | 1 274 | 1 716 | 1 598 | 1 186 | |
| სომხები | 411 | … | 335 | 342 | 571 | 1 431 | 1 149 | |
| თათრები | 1 221 | 1 248 | 1 544 | 1 413 | 1 538 | 1 260 | 822 | |
| აზერბაიჯანელები | 152 | … | 203 | 259 | 726 | 834 | 646 | |
| ლიეტუველები | 1 863 | … | 1 138 | 1 027 | 1 079 | 917 | 624 | |
| მოლდოველები | 76 | … | 232 | 409 | 720 | 649 | 522 | |
| ლატვიელები | 4 522 | … | 909 | 788 | 759 | 755 | 499 | |
| ქართველები | 375 | … | 186 | 207 | 341 | 384 | 285 | |
| გერმანელები | 882 | … | 232 | 353 | 476 | 639 | 268 | |
| ჩუვაშები | 347 | … | 359 | 405 | 531 | 396 | 221 | |
| ჯამში | 1 281 238 | 1 276 113 | 1 370 006 | 1 385 372 | 1 409 909 | 1 377 161 | 1 230 821 |
ეკონომიკა რედაქტირება
ოლქის წამყვანი ინდუსტრიელი დარგებია: საწვავის — დაახლოებით 58%, ელექტროენერგიის — 10.8%, კვების მრეწველობა — 8.8%, მსუბუქი მრეწველობა — 5.1%, ქიმიური და ნავთობქიმიური მრეწველობა — 1.9%.
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
- Viciebsk Region – The Land Of Artists And Terrorists დაარქივებული 2016-03-05 საიტზე Wayback Machine.
- ვიტებსკის ოლქი, ქალაქები და სოფლები. ფოტოები
- ვიტებსკის ოლქის სიმბოლიკა დაარქივებული 2009-08-22 საიტზე Wayback Machine.
- Спіс цікавых месцаў у наваколлях Віцебска
- Национальные общности Белоруссии დაარქივებული 2007-06-09 საიტზე Wayback Machine.
- Прыдзвінскі край: гісторыя і сучаснасць დაარქივებული 2013-12-14 საიტზე Wayback Machine.
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ В новый год с новым правительством. Лукашенко убрал Мясниковича и Ермакову. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-04-05. ციტირების თარიღი: 2016-03-20.
- ↑ Белорусский Посейдон. Ландшафты. Экология рационального природопользования. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-10-17. ციტირების თარიღი: 2016-03-20.
- ↑ Main Geographic Characteristics of the Republic of Belarus. Territory and population density of Belarus by region as of January 1, 2011. The Scientific and Production State Republican Unitary Enterprise “National Cadastre Agency” of the State Property Committee of the Republic of Belarus (2011). ციტირების თარიღი: 24 September 2013.
- ↑ Nature reserves and national parks, wildlife preserves and nature sanctuaries. Data of the Ministry of Natural Resources and Environmental Protection of the Republic of Belarus (2011). ციტირების თარიღი: 29 November 2013.
- ↑ «Государственный земельный кадастр Республики Беларусь» დაარქივებული 2016-03-04 საიტზე Wayback Machine. (по состоянию на 1 января 2011 г.)
- ↑ Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей
- ↑ H. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2010-09-18. ციტირების თარიღი: 2010-09-18.