ვესტმინსტერი
ვესტმინსტერი, აგრეთვე, უესტმინსტერი (ინგლ. Westminster) — ლონდონის ისტორიული რაიონი, ვესტმინსტერის ადმინისტრაციული ოლქის ნაწილი, სადაც მდებარეობს დიდი ბრიტანეთის პარლამენტი.
ვესტმინსტერი დაარსდა VII საუკუნეში იმ დროისთვის აქ არსებული მონასტრის გარშემო. თავად სახელწოდება „ვესტმინსტერი” სიტყვასიტყვით ითარგმნება, როგორც მონასტრის დასავლეთი ეკლესია. თავდაპირველად სახელწოდების ქვეშ უეჭველად იგულისხმებოდა ვესტმინსტერის სააბატოს ტერიტორია, რომელიც თითქმის ათასი წლის განმავლობაში წარმოადგენდა ინგლისის ხელისუფლების რეზიდენციას.
მოგვიანებით, ვესმინსტერი უწოდეს თანდათანობით და სწრაფად მზარდ რაიონს, რომელსაც 1965 წელს შეუერთდა სენტ-მერილიბოუნი და პადინგტონი. ოლქის ისტორიულ ბირთვს წარმოადგენს კუნძული ტორნი, რომელზეც აიგო ვესტმინსტერის საბატო, რომელიც დღემდე ბრიტანეთის მონარქთა კორონაციის ტრადიციული ადგილია.
ვესტმინსტერის რაიონი განლაგებულია მდინარე ტემზას მარცხენა სანაპიროზე, ლონდონის სიტის დასავლეთით.
1066 წელიდან ნორმანდიელთა მიერ ინგლისის დაპყრობის შემდეგ ვესტმინსტერის სასახლე გახდა ინგლისის მეფეების რეზიდენცია, მოგვიანებით კი ინგლისის პარლამენტის სხდომათა და ე.წ. ვესტმინსტერის სასამართლოს ადგილად.
და მიუხედავად იმისა, რომ თავდაპირველად ინგლისის მეფეები ცხოვრობდნენ ლონდონის ტაუერში, მათ არ სურდათ ლონდონი ღარიბთა შორის ცხოვრება. თანდათანობით წარმოიქმნა ორი ცენტრი: ერთი - ეკონომიკური სიტიში, მეორე - პოლიტიკური და კულტურული - ვესტმინსტერში. ეს გაყოფა შენარჩუნებულია დღემდე. მოგვიანებით ბრიტანელმა მეფეებმა თავისი რეზიდენცია გადაიტანეს ქალაქის სხვა ნაწილებშიც, მაგრამ პარლამენტის სხდომები დღემდე იმართება უესტმინსტერის სასახლეში, ხოლო მინისტრთა უმრავლესობა განთავსებულია უიტჰოლში.
სახელწოდება „ვესტმინსტერი” გამოიყენება პარლამენტის და გაერთიანებული სამეფოს პოლიტიკური ცენტრის აღსანიშნავად. ხშირად საუბრობენ ვესტმინსტერის სისტემის შესახებ.
ვესტმინსტერის სასახლისა და ვესტმინსტერის სააბატოს მახლობლად მდებარეობს ვესტმინსტერის სკოლა, ინგლისის ერთ-ერთი ცნობილი კერძო სკოლა. ვესტმინსტერის უნივერსიტეტის ოთხიდან სამი კორპუსი მდებარეობს ვესტმინსტერის ოლქში.
დემოგრაფია რედაქტირება
ოლქში მუდმივად ცხოვრობს მნიშვნელოვანი რაოდენობის მოსახლეობა. მისი შენობების დიდი უმრავლეობა, ფაქტობრივად, საცხოვრებელი სახლია. სასტუმროები, დიდი ვიქტორიანული ტიპის სახლები და ბარაკები მდებარეობს ბუკინგემის სასახლის მახლობლად.
ისტორია რედაქტირება
სახელწოდება გულისხმობს არაუმეტეს 1,6 კმ. ფართობს ვესტმინსტერის სააბატოდან და ვესტმინსტერის სასახლიდან მკვეთრად ტემზის დასავლეთით. მოსახლეობა გაიზარდა სასახლისა და სააბატოს გარშემო, როგორც მათთვის მომსახურე ზონა. ეს თავდაპირველად იყო დაახლოებით პატარა სოფლის ზომის მოსახლეობა. მოგვიანებით ის შეუერთდა ქალაქს განვითარებული საქალაქო ზოლით მდინარის ნაპირებამდე.
XVI საუკუნის დასაწყისში ჰენრი VIII-ის რეფორმაციისას შეიცვალა სააბატო. შეიქმნა ტაძარი. აქაურმა მოსახლეობამ მიიღო სამოქალაქო უფლებები, ხოლო ადგილმა ”ქალაქის” სტატუსი, თუმცა იმ დროისთვის ეს ადგილი ლონდონის მხოლოდ პატარა ნაწილი იყო.
ტაძარი და ეკლესიის ეპარქიალური სტატუსი გაგრძელდა მხოლოდ 1539 წლიდან 1556 წლამდე, მაგრამ ამ ადგილმა ქალაქის სტატუსი შეინარჩუნა. მოგვიანებით, ის ცნობილი გახდა, როგორც საპარლამენტო ადგილსამყოფელი.
სამეფო რეზიდენცია რედაქტირება
ვესტმინსტერის ისტორიული ბირთვი გახდა პატარა კუნძული თორი, რომელზე აიგო ვესტმინსტერის სააბატო. სააბატო გახდა ინგლისის მეფეთა და დედოფალთა კორონაციის ტრადიციული ადგილი, ჯერ კიდევ ჰაროლდ გოდვინსონიდან დაწყებული (1066 წ.).
დაახლოებით, 1200 წლიდან აქ აღმართული ვესტმინსტერის სასახლე გახდა მთავარი სამეფო რეზიდენცია, სადაც ხელიდან ხელში გადადიოდა სამეფო ხაზინა და ფინანსური დოკუმენტები. მოგვიანებით სასახლეში განთავსდა ინგლისის პარლამენტი და სასამართლო. ამრიგად, ლონდონში წარმოიქმნა ორი მაკოორდინირებელი ცენტრი — ლონდონის (ფინანსურ/ეკონომიკური) და ვესტმინსტერის (პოლიტიკურ-კულტურული).
მოგვიანებით, მონარქები გადავიდნენ ჩრდილო-აღმოსავლეთით, ჯერ სენტ-ჯეიმზის და უიტჰოლის, საბოლოო ჯამში კი დასახლდნენ ბუკინგემისა და სხვა სასახლეებში.
ტერმინის მნიშვნელობა რედაქტირება
ამრიგად, ტერმინი ”ვესტმინსტერი” ადრეული პერიოდიდან ფოკუსირებულია საზოგადოებრივ ცხოვრებასთან. ის ფართო მნიშვნელობით გამოიყენება პარლამენტის და გაერთიანებული სამეფოს პოლიტიკური საზოგადოების აღსანიშნავად. გამოიყენება, აგრეთვე, ვესტმინსტერის სისტემასთან მიმართებაში, პარლამენტის დემოკრატიული მმართველობის მოდელთან მიმართებაში და სხვ.
ტერმინი ”სოფელი ვესტმინსტერი”, ზოგჯერ გამოიყენება ბრიტანული პოლიტიკის კონტექსტში. მასში არ იგულისხმება გეოგრაფიული რაიონი, არამედ ფრაზა აღნიშნავს პარლამენტის წევრთა, პოლიტიკურ ჟურნალისტთა, ვესტმინსტერის მოვლენებთან და სხვა სამთავრობო სამინისტროებთან დაკავშირებულ უახლოეს სოციალურ წრეს.