ეფრემ მაწყვერელი
ეფრემ მაწყვერელი — აწყურის ეპისკოპოსი დაახლოებით 845-885 წლებში, დაიბადა ქართლში, დიდებული აზნაურის ოჯახში, იზრდებოდა ხანძთის მონასტერში, შემდეგ ცხოვრობდა ნეძვის მონასტერში. იყო გრიგოლ ხანძთელის მოწაფე. წყაროებში იხსენიება „დიდი ეფრემის“ სახელით. ეფრემ მაწყვერელი სარგებლობდა დიდი ავტორიტეთით, მან არსენ I კათოლიკოსის წინააღმდეგ მოწყობილი ძლიერი დაჯგუფება მშვიდობიანი გზით დაშალა, კათოლიკოსს შეარიგა უკმაყოფილო ეპისკოპოსები და მთავარი გვარამ მამფალი. ერთ-ერთი ვერსიით, ეფრემ მაწყვერელის მცდელობით საქართველოს ეკლესიამ იერუსალიმის პატრიარქის სერგის (843-859) თანხმობით მიიღო უფლება „მირონის კურთხევისა“ ქართლში, თუმცა ზოგიერთი მკვლევარი თვლის, რომ მირონის კურთხევის უფლება მცხეთის ეკლესიას V საუკუნიდან ჰქონდა[1]. დასაფლავებულია აწყურის ტაძარში .
ლიტერატურა რედაქტირება
- ბოგვერაძე ა., ერთი ქრონოლოგიური საყრდენი გრიგოლ ხანძთელის ცხოვრებისა (აშოტ I დიდი კურაპალატის სიკვდილის თარიღის შესახებ), კრ.: საქართველოს ფეოდალური ხანის ისტორიის საკითხები, წგნ. 1, თბ., 1970;
- ჯავახიშვილი ივ., ქართველი ერის ისტორია, წგნ. 2, თბ., 1965;
- ლომინაძე ბ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 4, თბ., 1979. — გვ. 247.