ელენე (ბაგრატ IV-ის მეუღლე)
ელენე არგიროსი, ელენე არგიროპულენა (ბერძ. Ἑλένη Ἀργυρή / Ἀργυροπούλαινα; დ. დაახლ. 1018 — გ. დაახლ. 1032/1033) — ბიზანტიის იმპერატორის რომანოზ III-ის ძმის მაგისტროს ბასილ არგიროსის ქალიშვილი, საქართველოს მეფის ბაგრატ IV-ის პირველი მეუღლე.[2].
ბაგრატისა და ელენეს შეუღლება შედეგად მოჰყვა ბაგრატ IV-ის დედის მარიამ დედოფლის დიპლომატიურ მისიას კონსტანტინეპოლში 1029-1030 წლებში. მარიამი საქართველოში სარძლოსთან ერთად დაბრუნდა. ბაგრატმა და ელენემ ჯვრისწერა ბანას ტაძარში გადაიხადეს. „მატიანე ქართლისას“ ცნობით:
და ვითარცა მიიწია საბერძნეთად წინაშე ბერძენთა მეფისა, აღუსრულა ყოველი სათხოველი სიხარულით: მოსცნა ფიცნი და სიმტკიცენი ერთობისა და სიყუარულისათჳს, დაუწერნა ოქრო-ბეჭედნი, მოსცა პატივი კურაპალატობისა, და მოსცა ცოლად ბაგრატისთჳს ელენე დედოფალი.[3]
გადმოცემით, ელენეს სახელთანაა დაკავშირებული ოქონის სასწაულთმოქმედი ხატის და სხვა ქრისტიანული სიწმინდეების, მათ შორის ქრისტეს ერთ-ერთი სამსჭვალის, საქართველოში ჩამოტანა.[2][4] ელენე მალევე გარდაიცვალა. ბაგრატმა ცოლად ოსთა მეფის ასული ბორენა შეირთო.[3]
ლიტერატურა
რედაქტირება- სამუშია ჯ., ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 2, თბ., 2012. — გვ. 625.
- ბუაჩიძე გ., ერთი ეპიზოდი საქართველოსა და ბიზანტიის ურთიერთობიდან იაჰია ანტიოქიელის ისტორიაში, კრ.: ქართული დიპლომატია, ტ. 3, თბ., 1996.
- გეორგიკა, ბიზანტიელი მწერლების ცნობები საქართველოს შესახებ, ს. ყაუხჩიშვილის გამოც., ტ. 5, თბ., 1963.
- უილიამ ევარდ დევიდ ალენი (1932), A History of the Georgian People: From the Beginning Down to the Russian Conquest in the Nineteenth Century. Taylor & Francis, ISBN 0710069596.
- ენტონი ისტმუდი (1998), Royal Imagery in Medieval Georgia. Penn State Press, ISBN 0271016280.
- რობერტ ტომსონი (1996), Rewriting Caucasian History. Oxford University Press, ISBN 0198263732.
- (ფრანგული) ჟან ფ. ვანიერი (1975), Familles byzantines, les Argyroi: IXe-XIIe siècles. Paris: Publications de la Sorbonne.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- Helena, niece of Romanos III, wife of Bagrat IV of Georgia დაარქივებული 2011-07-22 საიტზე Wayback Machine. . Prosopography of the Byzantine World. Accessed May 28, 2011.
სქოლიო
რედაქტირება| წინამორბედი: ალდე დედოფალი |
საქართველოს დედოფალი 1032–1033 |
შემდეგი: ბორენა (დედოფალი) |