ეკალღიჭი

(გადამისამართდა გვერდიდან ეკალა)

ეკალღიჭი (ლათ. Smilax excelsa) — მცენარე ეკალღიჭისებრთა ოჯახისა. ხვიარა ბუჩქი, რომლის გრძელი, მცოცავი ღეროები მაგარი, წვეტიანი ეკლებით არის დაფარული. ფოთოლი რკალძარღვიანია, ყუნწის ძირში ორი ულვაში აქვს, რომლითაც ეკალღიჭი საყრდენს ემაგრება. ორსახლიანია, ყვავილები მტევნისებრ ქოლგებად აქვს შეკრებილი. ნაყოფი წითელი კენკრაა.

ეკალღიჭი
ეკალღიჭი
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:  მცენარეები
განყოფილება:  ყვავილოვანი მცენარეები
კლასი:  ერთლებნიანები
რიგი:  შროშანისნაირნი
ოჯახი:  ეკალღიჭისებრნი
გვარი:  ეკალღიჭი[1]
სახეობა:  ეკალღიჭი
ლათინური სახელი
Smilax excelsa (L., 1753)

ფართოდ არის გავრცელებული საქართველოს ტყეებში, სადაც (განსაკუთრებით ჭალის ტყეებში) ძალიან მაღლა აქდის ხეებზე და იმგვარად იხლართება, რომ ხშირად ტყეს გაუვალს ხდის. ჩაის პლანტაციებში ეკალღიჭი სარეველაა. ნორჩ ყლორტებს მხალად ხმარობენ. სამკურნალოა.

ეკალას მომზადების კულტურა იმერეთის რეგიონისთვის არის დამახასიათებელი, სადაც მას მთელი წლის განმავლობაში ინახავენ ოჯახში მოსახმარად. მისგან ამზადებენ მხალს (ფხალს). ამისთვის ეკალას შეურევენ საკაზმს, რომელიც ხშირად შემდეგი მასალისგან შედგება: ნიგოზი, ღვინის ძმარი, მკვახე ყურძენს და ბროჭოლის წვენი, ნიორი, ქინძი, წითელი წიწიაკა, ოხრახუში და მარილი. ზოგჯერ საკაზმს ხმელ სანელებლებს, კამას და ხახვს უმატებენ.[2]

ლიტერატურა

რედაქტირება
  1. Smilax — ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი.
  2. საქართველოს ადგილწარმოშობასთან დაკავშირებული სასურსათო პროდუქტების ატლასი, რომი, 2019, გვ. 131.