დიორიტი (ფრანგ. diorite, ბერძნ. diorízo — ვარჩევ) — ნაცრისფერი სრულკრისტალური საშუალო სიმჟავიანობის (SiO2 55-65%) მაგმური ინტრუზიული ქანი. დიორიტის მთავარი მინერალებია საშუალო პლაგიოკლაზი, რქატყუარა, იშვიათად შეიცავს პიროქსენსა და ბიოტიტს, ზოგჯერ — კვარცსაც; აქცესორული მინერალებია — აპატიტი, მაგნეტიტი, ილმენიტი და სხვა. დიორიტი ნაკლებადაა გავრცელებული და გვხვდება გრანიტოიდულ ინტრუზიებში უბნების სახით, ზოგჯერ ქმნის შტოკს, დაიკს, ლაკოლითსა და სხვა.[1] დიორიტის საბადოები ცნობილია დიდ ბრიტანეთში, იტალიაში, გერმანიაში, ფინეთში, შვედეთში, რუმინეთში, თურქეთში, ეგვიპტეში, ახალ ზელანდიაში, აშშ-ში. იყენებენ სამშენებლო და მოსაპირკეთებელ მასალად. ძვირფასი საშენი მასალაა.[2] დიორიტისგან ამზადებენ სხვადასხვაგვარი სახეობის საგზაო ქვას. ზოგიერთი დიორიტი მდიდარია ფერადი ელფერით, კარგად ექვემდებარება გაკრიალებას. ძველ ეგვიპტესა და მესოპოტამიაში იყენებდნენ როგორც სკულპტურულ მასალას. მაგარი, მტკიცე და სინათლეგაუმტარი დიორიტი სკულპტურაში ექვემდებარება განზოგადებულ დამუშავებას.[3] დიორიტი გავრცელებულია საქართველოშიც.[4] აღსანიშნავია მოსაპირკეთებელი წიფის კვარციანი დიორიტის საბადო (802 ათასი მ³).[5]

დიორიტი
დიორიტი
ცნობები
ტიპი მაგმური
შედგენილობა პლაგიოკლაზი
რქატყუარა
პიროქსენი
ბიოტიტი
კვარცი
შეფერილობა ნაცრისფერი
გამოიყენება მშენებლობაში

სქოლიო რედაქტირება

  1. ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 3, თბ., 1978. — გვ. 561.
  2. დიორიტი — უცხო სიტყვათა ლექსიკონი
  3. დიორიტი — დიდი რუსული ენციკლოპედია. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-04-22. ციტირების თარიღი: 2021-04-22.
  4. დიორიტი — სამთო ენციკლოპედია
  5. იმერეთის მხარე