გნაისი
გნაისი (გერმ. Gneis) — ფიქლებრივი სტრუქტურის მეტამორფული ქანი, უმთავრესად შედგება მინდვრის შპატისა და კვარცისაგან. ჩვეულებრივ, შეიცავს ერთ ან რამდენიმე ფერად სილიკატს — ბიოტიტს, მუსკოვიტს, ამფიბოლს, პიროქსენსა და სხვ., ზოგჯერ — გრანატს, კორდიერიტს, სილიმანიტს, დისტენს, სტავროლითსა და სხვ. განარჩევენ ბიოტიტიან, ამფიბოლიან, პიროქსენიან, გრანატიან, დისტენიან და სხვ. გნაისებს.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Gneiss.jpg/300px-Gneiss.jpg)
გნაისი ჩნდება დედამიწის ქერქის სიღრმეში დიდი წნევის და მაღალი ტემპერატურის პირობებში ქანების მეტამორფიზმის შედეგად. მაგმური ქანის შეცვლით მიღებულს ორთოგნაისს უწოდებენ, დანალექი ქანების შეცვლით გაჩენილს კი — პარაგნაისს. გნაისებს მნიშვნელოვანი როლი ეკუთვნით დედამიწის ქერქის აგებულებაში. მათი დიდი ნაწილი არქეული ან პროტეროზოური ასაკისაა.
საქართველოში გვხვდება პალეოზოური ასაკის გნაისები.
ლიტერატურა
რედაქტირება- ჯავახიშვილი შ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 3, თბ., 1978. — გვ. 193.