გასულელებულთა დღე
გასულელებულთა დღე (ფრანგ. La journée des Dupes) — 1630 წლის ნოემბერში მომხდარი მოვლენების სახელი, როდესაც კარდინალ რიშელიეს მტრებმა შეცდომით დაიჯერეს, რომ ლუი XIII „სამართლიანი“ დაარწმუნეს თავიდან მოეშორებინა კარდინალი.[1] გასულელებულთა დღის მოვლენები 1630 წლის ნოემბრის 10, 11 ან. 12 რიცხვში მოხდა.
ანრი დე როგანის ჰუგენოტების დამარცხებისა და მანტუის ტახტზე საფრანგეთის კრეატურის დამტკიცების შემდეგ, რიშელიემ დაიწყო მოლაპარაკებები გერმანელ პროტესტანტებთან ოცდაათწლიან ომში ჰაბსბურგთა წინააღმდეგ ალიანსის შესაქმნელად.
პროტესტანტებთან შესაძლო ალიანსი მიუღებელი აღმოჩნდა „წმინდანთა ფრაქციისთვის“ - საფრანგეთის სამეფო კარზე არსებულ პროკათოლიკურუ ფრაქციისთვის, რომლის ყველაზე გავლენიანი წევრი საფრანგეთის მეფის დედა, მარია მედიჩი იყო. 1630 წლის ნოემბერში კარდინალ რიშელიესა და ლუი XIII-ის დედის, მარია მედიჩი ურთიერთობებმა კრიზისს მიაღწია. ლუქსემბურგის სასახლეში გამართული შეხვედრის დროს მარია მედიჩიმ დაუყენა მეფეს ულტიმატუმი და იგი არჩევანის წინაშე დააყენა - ან კარდინალი, ან დედა.[2] მარია მედიჩის მხარი ასევე მეფის ძმამ - გასტონ ორლეანელმა - დაუჭირა, რომელიც კარდინალის დამხობის შემდეგ საკუთარი ძალაუფლებისა და გავლენის გაზრდას გეგმავდა.
დედის ულტიმატუმის შემდეგ მეფე განმარტოვდა ვერსალის სასახლეში. რიშელიეს მოწინააღდეგეები ზეიმობდნენ გამარჯვებას, თუმცა ყველასთვის მოულოდნელად მეფე შეხვდა რიშელიეს და დაარწმუნა იგი საკუთარ მხარდაჭერაში. მარია მედიჩიმ დატოვა მეფის კარი და კომპიენში განმარტოვდა.[3]
„გასულელებულთა დღის“ მოვლენების შემდეგ კარდინალის ძალაუფლება და მეფის მხარდაჭერა კიდევ უფრო განმტკიცდა.[4]
ლიტერატურა რედაქტირება
- Batiffol, Louis (1925). La journée des dupes. Paris: Hachette.
- Chevallier, Pierre (1978). „La Véritable journée des Dupes (11 novembre 1630)“, Mémoires de la Société académique de l'Aube (fr). Paton, გვ. 193-253. OCLC 690381003.
- Church, William Farr (2015). „Richelieu's Adversaries: Factions of the Great, 1629–1632“, Richelieu and Reason of State. Princeton University Press, გვ. 197–235. ISBN 978-1-4008-6774-5.
- Mongredien, Georges (1961). La Journee des Dupes, 10 novembre 1630, Trente journees qui ont fait la France (fr). Gallimard. OCLC 930492781.
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Robson, William (1854). The Life of Cardinal Richelieu. London, UK: George Routledge & Co., გვ. 184–186. ციტირების თარიღი: 19 March 2016.
- ↑ 1630 The Day of the Dupes. Chateau de Versailles. ციტირების თარიღი: 5 May 2018.
- ↑ Bergin, Joseph (1 March 1990). Cardinal Richelieu: Power and the Pursuit of Wealth. New Haven, CT: Yale University Press, გვ. 86. ISBN 978-0-300-04860-5. ციტირების თარიღი: 19 March 2016.
- ↑ Killikelly, Sarah Hutchins (1889). Curious Questions in History, Literature, Art, and Social Life: Designed as a Manual of General Information. Philadelphia, PA: Keystone Publishing, გვ. 172. ციტირების თარიღი: 19 March 2016.