ბადრიჯანი
ბადრიჯანი (ლათ. Solanum melongena) — მრავალწლოვანი მცენარე ძაღლყურძენასებრთა ოჯახისა. სითბოსა (20-30 °C) და ტენის მოყვარული კულტურა.
| ბადრიჯანი | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| ლათინური სახელი | ||||||||||||||
| Solanum melongena | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
მისი სამშობლოა აღმოსავლეთი ინდოეთი. ველურად იზრდება სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში (ინდოეთი, მიანმარი და სხვა), ტროპიკულ სარტყელში კულტივირებულია მრავალწლოვან მცენარედ. ამიერკავკასიის რესპუბლიკებში, რუსეთსა და უკრაინის სამხრეთით, მოლდოვასა და შუა აზიაში მოჰყავთ ღია გრუნტზე.
ნაყოფი შეიცავს (%-ობით): 7,1-11 მშრალ ნივთიერებას, 2,7 - 4 შაქარს, 0,6-1,4 ცილას, 0,1-0,4 ცხიმს, აგრეთვე კალციუმის, ფოსფორის, რკინისა და სხვა მარილებს. ბადრიჯანს იყენებენ საკონსერვო წარმოებასა და კულინარიაში. გავრცელებული ჯიშები: დელიკატესი 163, დონური 14, გრძელი იისფერი 239, სიმფეროპოლური 105, საკონსერვო 10 და სხვა.
მოსავლიანობა 1530 ტ/ჰა. სუბტროპიკულ და ზომიერი ჰავის ქვეყნებში ბადრიჯანი მოჰყავთ როგორც ერთწლოვანი კულტურა ჩითილის გამოყვანის მეთოდით. ივანე ჯავახიშვილის ცნობით, საქართველოში ბადრიჯანი ცნობილი ყოფილა XII საუკუნემდე. ხალხური სელექციით შექმნილია ადგილობრივი ჯიშები. რესპუბლიკაში დარაიონებული ჯიშებია: გარდაბნული, ბულგარული 014, შავგვრემანი. ბადრიჯნის მავნებლებია: მინდვრის ბაღლინჯო, მახრასებრნი და სხვა. დაავადებანი: მშრალი სიდამპლე, ფილტოფთორა, ჭკნობა.
ლიტერატურა
რედაქტირება- კვაჭაძე გ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 137.