არჩილ გელოვანი
არჩილ გელოვანი (დ. 14 ნოემბერი, 1915 — გ. 19 აგვისტო, 1978) — საბჭოთა სამხედრო მშენებლობის ისტორიაში საინჟინრო ჯარების პირველი მარშალი (1977), უკრაინისა (1962) და რსფსრ-ს (1971) დამსახურებული ინჟინერი. დაიბადა საქართველოში, სოფელ სპათაგორში 1915 წელს. დაამთავრა საქართველოს ინდუსტრიული ინსტიტუტი (1936) და ლენინგრადის ფელიქს ძერჟინსკის სახელობის სამხედრო-საზღვაო სასწავლებელი (1939) წელს. 1939 წლიდან მსახურობდა არმიაში. მეორე მსოფლიო ომის დროს ხელმძღვანელობდა სამხედრო-საზღვაო და საფორტიფიკაციო მშენებლობებს. 1945 წლიდან იყო შავი ზღვის ფლოტის საინჟინრო სამმართველოში სხვადასხვა საპასუხისმგებლო თანამდებობაზე, 1949 წლიდან — სამხედრო-საზღვაო ძალების მთავარი სამმართველოს უფროსის მოადგილე, 1953 წლიდან კი — იმავე სამმართველოს უფროსი და შავი ზღვის ფლოტის სარდლის თანაშემწე მშენებლობის დარგში. 1964–1969 წლებში იყო სარაკეტო ჯარების მთავარსარდლის მოადგილე მშენებლობის დარგში და სამხედრო საბჭოს წევრი, 1969–1971 წლებში კი — სსრკ-ს თავდაცვის სამინისტროს სამშენებლო სამმართველოს უფროსის პირველი მოადგილე, 1971–1974 წლებში — სსრკ-ს თავდაცვის სამინისტროს სახელმწიფო ექსპერტიზის უფროსი, 1974–1978 წლებში კი — სსრკ-ს თავდაცვის მინისტრის მოადგილე სამხედრო მშენებლობისა და ჯარების განლაგების დარგში. ლენინური (1968) და სსრკ სახელმწიფო (1977) პრემიების ლაურეატი.
| არჩილ გელოვანი | |
|---|---|
 არჩილ გელოვანი | |
| ეროვნება | ქართველი |
| დაბადების თარიღი | 14 ნოემბერი, 1915 |
| დაბადების ადგილი | სოფ. სპათაგორი, რუსეთის იმპერია |
| გარდაცვალების თარიღი | 19 აგვისტო, 1978 |
| გარდაცვალების ადგილი | მოსკოვი[1] |
| კუთვნილება | სსრკ |
| ჯარის სახეობა | საინჟინრო ჯარები |
| წოდება | საინჟინრო ჯარების მარშალი |
| ბრძოლები/ომები | მეორე მსოფლიო ომი |
| ჯილდოები | სსრკ-ის სახელმწიფო პრემია, ლენინის ორდენი, წითელი ვარსკვლავის ორდენი, სამამულო ომის 1-ლი ხარისხის ორდენი, შრომის წითელი დროშის ორდენი, Order "For Service to the Homeland in the Armed Forces of the USSR", 3rd class, მედალი „საბრძოლო დამსახურებისთვის“, მედალი „კავკასიის დაცვისათვის“, მედალი „1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში გერმანიაზე გამარჯვებისათვის“, მედალი „სსრკ-ის შეიარაღებული ძალების ვეტერანი“, ლენინური პრემია, Order of Tudor Vladimirescu და Merited civil engineer of RSFSR |
არჩილ გელოვანი გარდაიცვალა 1978 წელს. დაკრძალულია მოსკოვში, ნოვოდევიჩის სასაფლაოზე. თბილისში არსებობს მისი სახელობის გამზირი, იყო ქუჩაც.
ლიტერატურა
რედაქტირება- ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 1, თბ., 1997. — გვ. 581.
- კალაძე ნ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 3, თბ., 1978. — გვ. 38-39.
- 100 ქართველი უცხოეთში, თბ., 2011
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირებასქოლიო
რედაქტირება- ↑ Геловани Арчил Викторович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.