ანგელინა გუსკოვა
ანგელინა კონსტანტინეს ასული გუსკოვა (რუს. Ангелина Константиновна Гуськова ანგელინა კონსტანტინოვნა გუსკოვა; დ. 29 მარტი, 1924 — გ. 7 აპრილი, 2015, მოსკოვი) — რუსი ნევროლოგი, ნეიროქირურგი და რადიაციული დაცვის ექსპერტი. იგი მუშაობდა საბჭოთა ატომური ბომბის პროექტზე 1949 წლიდან და შემდგომში ჩამოაყალიბა რადიაციული დაცვის სტანდარტები და სამედიცინო მენეჯმენტის სახელმძღვანელო პრინციპები ბირთვული ავარიების შემთხვევაში, ასევე ემსახურებოდა ატომური რადიაციის (UNSCEAR) შედეგების გაეროს სამეცნიერო კომიტეტს.
| ანგელინა გუსკოვა | |
|---|---|
| დაბ. თარიღი | 29 მარტი, 1924 |
| დაბ. ადგილი | კრასნოიარსკი |
| გარდ. თარიღი | 7 აპრილი, 2015 (91 წლის) |
| გარდ. ადგილი | მოსკოვი |
| მოქალაქეობა |
 სსრკ რუსეთი |
| საქმიანობა | ექიმი, ქირურგი და ნეირომეცნიერი |
| ალმა-მატერი | Ural State Medical Academy |
| სამეცნიერო ხარისხი | მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი |
| ჯილდოები | ლენინის ორდენი, ხალხთა მეგობრობის ორდენი, ლენინური პრემია და რსფსრ-ის მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე |
ბიოგრაფია
რედაქტირებაანგელინა გუსკოვა დაიბადა კრასნოიარსკში, პიანისტ ზოია ვასილის ასული გუსკოვის და ექიმ კონსტანტინე ვასილის ძის ოჯახში. მამამისის წინაპარი სამი თობა ექიმი იყო. 1926 წლიდან ოჯახი გადავიდა სვედლოვსკის ოლქში, ნიჟნი ტაგილში.
კარიერა
რედაქტირებაგუსკოვამ 1946 წელს დაამთავრა სამედიცინო ფაკულტეტი. თავდაპირველად იგი მუშაობდა ნერვული დარღვევებისა და ნეიროქირურგიის სფეროში.
1948 წლიდან სამედიცინო პერსონალი ჩელიაბინსკის 40-ში (რომელიც დახურულ ქალაქს წარმოადგენდა) მდებარე სამედიცინო სანიტარული განყოფილებაში პერსონალის შევსებას ითხოვდა, რომელიც საბჭოთა ბირთვული პროგრამის ნაწილი იყო. მიმდინარე წლის მარტსა და მაისში, რადიონუკლიდების ექსპოზიციაზე კონტროლი დაამყარა საბჭოთა სამედიცინო მეცნიერებათა აკადემიამ (შემდგომში საბჭოთა ბიოფიზიკის ინსტიტუტი). 1949 წელს გუსკოვა ერთი თვით გაგზავნეს მოსკოვში სამუშაოდ ბერნაზიანის ხელმძღვანელობის ქვეშ. იგი ემსახურებოდა პლუტონიუმის კომბინატის პერსონალს, რომლებიც იყვნენ სამშენებლო და სამონტაჟო ორგანიზაციების თანამშრომლები და ჩელიაბინსკის 40-ის მაცხოვრებლები. მაიაკის ქარხნის მუშაობა აზიორკში, ჩელიაბინსკის 40-თან ახლოს, რომელშიც აწარმოებდნენ პლუტონიუმს, უკვე საკმარისი იყო პირველი საბჭოთა ბირთვული მოწყობილობისთვის. 1953 წლამდე, გუსკოვა ხელმძღვანელობდა ნევროლოგიურ განყოფილებას ოზსოროში, მისი ძირითადი სპეციალობა იყო ფსიქოლოგიური ნეიროპათოლოგია და ნეიროქირურგია.
პირველი პაციენტები, რომლებსაც ქრონიკული რადიაციული მოწამვლა აღენიშნებოდათ, აღწერეს 1949 წელს, პლუტონიუმის № 817 კომბინატში, ხოლო 1950 წლის აგვისტოში აღიწერა მწვავე ფორმითაც. გუსკოვა დაეუფლა დოქტორის ხარისხს 1951 წლის აპრილში. გუსკოვა და ბაისოგოლოვი წარდგნენ მინისტრ ვიაჩესლავ მალშეევს, ჯანდაცვის მინისტრ ბერნაზიანს და საბჭოთა ატომური პროექტის ხელმძღვანელ იგორ კურჩატოვის წინაშე კვლევის, მკურნალობისა და საკონსულტაციო ცენტრის სასარგებლოდ, ბიოფიზიკის ინსტიტუტის აგების წინადადებით. მშენებლობა დაიწყო იმავე წელს. ანგელინამ დაიკავა უფროსი მკვლევრის თანამდებობა. მისი ძირითადი საქმიანობა გახდა რადიაციული ავადმყოფობის დიაგნოსტიკა და მკურნალობა. გუსკოვამ და ბაისოგოლოვმა დახვეწეს რადიაციული ავადმყოფობის კლასიფიკაციის სისტემა. სსრკს მე-2 თერაპიულ განყოფილებაში ყველაზე კვალიფიციური ექიმები მუშაობდნენ ინდუსტრიის თანამშრომლებისთვის: გუსკოვამ და ბაისოგოლოვმა შეიმუშავეს წესები და სამეცნიერო პროცედურები, რათა დაეცვათ თანამშრომლები და ექიმები, რის შედეგადაც რადიაციული ავადმყოფობით დაავადებული პაციენტების დაახლოებით 90% განიკურნა. გუსკოვა ატარებდა ლექციებს საერთაშორისო დონეზე, ეფექტზე, რომელსაც ახდენს რადიაციული დაავადებები ადამიანის ნერვულ სისტემაზე. 1957 წელს მან მოიპოვა პირველი სახელმწიფო ჯილდო, მედალი გაწეული შრომისათვის. 1953-1958 წლებში მან შეიმუშავა ახალი წესები მაიონებელი გამოსხივების წყაროებისა და შემდგომი სამედიცინო გამოკვლევების შესახებ.
1961 წელს გახდა სსრკ სამედიცინო მეცნიერებათა აკადემიის ჰიგიენისა და დაავადებების ინსტიტუტის რადიოლოგიური განყოფილების უფროსი. ათი წლის განმავლობაში ქვეყნის სხვადასხვა რეგიონში საკონტროლო კვლევებს ატარებდა ჰემოდინამიკის და ჰორმონალური ფუნქციონირების თემაზე. ბიოფიზიკის ინსტიტუტს დაუბრუნდა 1974 წელს, როგორც კლინიკური დეპარტამენტის ხელმძღვანელი. 1998 წლიდან იყო ამავე ინსტიტუტის ხელმძღვანელი და მთავარი მეცნიერ-თანამშრომელი .
1986 წელს აირჩიეს რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის წევრად. ჩერნობილის კატასტროფა იმავე წელს მოხდა, სადაც გუსკოვა ხელმძღვანელობდა 134 მწვავე რადიაციული დასხივების ქვეშ მყოფი პაციენტის მკურნალობას. რამდენიმე თვის შემდეგ მან დაწერა UNSCEAR-ის ანგარიში. 1989 წლიდან 1993 წლამდე იყო რადიოლოგიური დაცვის ძირითადი კომისიის წევრი. იგი ასევე იყო რადიაციული მედიცინის ურალის კვლევითი ცენტრის საპატიო პროფესორი. მის კარიერაში მან ბევრი სამაგისტრო და სადოქტორო სტუდენტი გაწვრთნა. იგი დაახლოებით ორასი პროფესიული სტატიის ავტორია, მათ შორის შედის მითითებების სახელმძღვანელო ბირთვული ავარიების შემდეგ პაციენტთა მკურნალობის შესახებ. იგი 1959 წლიდან სახელმწიფო ბიუჯეტის ფიზიკურ მეცნიერებათა საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილე იყო, 1967 წლიდან რადიაციული დაცვის ეროვნული კომისიის წევრი, 1967 წლიდან UNSCEAR- ის წევრი.
ანგელინა გუსკოვა გარდაიცვალა მოსკოვში, 2015 წელს, 91 წლის ასაკში.