ქალები საქართველოში

ქალები საქართველოში ცხოვრობენ ისეთ საზოგადოებაში, რომელიც სწრაფად ვითარდება. საბჭოთა რეჟიმის ათწლეულების შემდეგ, 1990-იან წლებში კულტურამ რადიკალური ცვლილებები განიცადა, შეიძინა დასავლური ღირებულებები, მაგრამ ასევე ეკონომიკური არასტაბილურობაც შეეხო.

ისტორიული კონტექსტი

თითქმის მთელი XX საუკუნე საქართველო იყო სსრ კავშირის წევრი. 1991 წელს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირის დაშლის შემდეგ საქართველო დამოუკიდებელი ქვეყანა გახდა. როგორც ყველა სხვა ყოფილი კომუნისტური ქვეყნების მსგავსად საქართველოს ეკონომიკას გაუჭირდა გადასულიყო დაგეგმილი ეკონომიკიდან საბაზრო ეკონომიკაზე. უმუშევრობამ, ეკონომიკურმა დესტაბილიზაციამ და კონფლიქტებმა ზიანი მიაყენა მოსახელობას, განსაკუთრებით 1990-იან წლებში. მოსახლეობის თვალსაზრისით, 10 მცხოვრებიდან 8 ეთნიკურად ქართველია, მაგრამ არსებობენ ასევე ეთნიკური უმცირესობები, აზერბაიჯანელები, სომხები, რუსები და სხვ. მოსახლეობის უმრავლესობა მართლმადიდებელი ქრისტიანია, მაგრამ ათიდან ერთი მუსულმანია.

საკონსტიტუციო დებულებები

საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლის თანახმად: „ყველა ადამიანი დაბადებით თავისუფალია და კანონის წინაშე თანასწორია განურჩევლად რასისა, კანის ფერისა, ენისა, სქესისა, რელიგიისა, პოლიტიკური და სხვა შეხედულებებისა, ეროვნული, ეთნიკური და სოციალური კუთვნილებისა, წარმოშობისა, ქონებრივი და წოდებრივი მდგომარეობისა, საცხოვრებელი ადგილისა.“

ქალების საზოგადოებრივი როლი

იმის გამო, რომ ქართული კულტურა პატრიარქალურია, ქალებს ენიჭებათ პატივისცემის რაინდული ფორმა. ქალს შეუძლია ერთად ჰქონდეს „მარჩენლისა და დიასახლისის“ როლი. სახლის საქმეების უმეტესობას აკეთებენ ქალები. სქესის მიხედვით არ არსებობს „შრომის აშკარა გაყოფა“, გარდა ე.წ. „ფიზიკური შრომის სფეროებში“ (მაგალითად სამთო მრეწველობს სფეროში). სააქართევლოს დედის ქანდაკება („ქართვლის დედა“), რომელიც დგას თბილისის ფერდობზე, მთელ ქალაქს ზემოდან გადაჰყურებს და ალბათ ყველაზე კარგად გამოხატავს ეროვნულ ხასიათს: მარცხენა ხელში უჭირავს ღვინით სავსე ფიალა, რომლითაც მასპინძლობს მეგობრებს, ხოლო მარჯვენა ხელში უჭირავს მახვილი, რომლითაც ხვდება მტრებს. ქართველმა ქალებმა შეძლეს სხვადასხვა პოზიციების მიღება სამხედრო სფეროში, მათ შორის არიან რამდენიმე პროფესიონალი მებრძოლი და ვერტმფრენის პილოტი ქვეყნის პატარა საჰაერო-სადესანტოში, ასევე მცირე რაოდენობით არიან არმიის სპეცრაზმში. ბევრი ქალი დასაქმებულია სასამართლო სფეროში, ასევე უკავიათ მთავრობაში თავიანთი პოზიციებიი. მიუხედავად ამისა, არცერთ ქალს არ შეუძლია გახდეს მართლმადიდებლური ეკლესიის მღვდელი, ან თუნდაც მუსულმანების მულაჰი (მუსულმანების სულიერი წინამძღვარი). მიუხედავად ყველაფრისა, ე.წ. „ტრადიციული სტერეოტიპები სქესის მიხედვით სოციალურ როლებში“ თანდათან იცვლება, რადგან ახალი თაობის ქალები იღებენ სათანადო განათლებას. ტანსაცმელზე ნორმები დაწესებულია მხოლოდ ეკლესიებში, ქალებს უნდა ეკეთოთ თავსაბურავი და ეცვათ კაბა ან ქვედაბოლო.

საქმიანობა

საქართველოს შრომის კოდექსი განსაკუთრებულად იცავს ქალებს. მუხლი 2, შრომითი ურთიერთობების მესამე პუნქტის თანახმად „შრომით და წინასახელშეკრულებო ურთიერთობებში აკრძალულია ნებისმიერი სახის დისკრიმინაცია რასის, კანის ფერის, ენის, ეთნიკური და სოციალური კუთვნილების, ეროვნების, წარმოშობის, ქონებრივი და წოდებრივი მდგომარეობის, საცხოვრებელი ადგილის, ასაკის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, შეზღუდული შესაძლებლობის, რელიგიური, საზოგადოებრივი, პოლიტიკური ან სხვა გაერთიანებისადმი, მათ შორის, პროფესიული კავშირისადმი, კუთვნილების, ოჯახური მდგომარეობის, პოლიტიკური ან სხვა შეხედულების გამო.“ გენდერული თანასწორობის შესახებ საქართველოს კანონი ქალთა დამატებით დაცვას უზრუნველყოფს.

ქალთა მიმართ ძალადობა

2006 წელს საქართველომ დაადგინა კანონი ოჯახური ძალადობის აღმოფხვრის, ოჯახურის ძალადობის მსხვერპლის დაცვისა და მხარდაჭერის მიზნით. 2007 წელს საქართველომ დაადასტურა ევროპის საბჭოს კონვენცია ადამიანებით ვაჭრობის წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ.

რესურსები ინტერნეტში

• Lomsadze, Giorgi. The Virginity Institute: Sex and the Georgian Woman, EURASIANET.org