სიდნი ლუმეტი
სიდნი ლუმეტი (ინგლ. Sidney Lumet; დ. 25 ივნისი, 1924, ფილადელფია — გ. 9 აპრილი, 2011, ნიუ-იორკი) — ამერიკელი კინორეჟისორი, სცენარისტი, და პროდიუსერი. გადაღებული აქვს 50-ზე მეტი ფილმი. ლუმეტის ფილმებში მონაწილე მსახიობებმა ჯამში ოსკარის 18 ნომინაცია მოიპოვეს. მისი ყველაზე ცნობილი ფილმებია „12 განრისხებული მამაკაცი“ და „ქსელი“.
| სიდნი ლუმეტი | |
|---|---|
 | |
| დაბადების თარიღი |
25 ივნისი, 1924 ფილადელფია, აშშ |
| გარდაცვალების თარიღი |
9 აპრილი, 2011 (86 წლის) ნიუ-იორკი, აშშ |
| საქმიანობა | რეჟისორი, სცენარისტი, პროდიუსერი |
| აქტიური | 1939-2007 |
| ოსკარი | საპატიო ოსკარი (2004) |
| ოქროს გლობუსი | 1976 — ქსელი |
ბიოგრაფია
რედაქტირებასიდნი ლუმეტი 1924 წელს ფილადელფიაში, ებრაული თეატრის მსახიობთა ოჯახში დაიბადა. 4 წლის ასაკიდან სცენაზე იდგა, მონაწილეობდა რადიოდადგმებში, 30-იანი წლების ბოლოდან კი ბროდვეის სცენაზე გადაინაცვლა. 50-იანი წლებიდან სიდნი ლუმეტი ტელეარხ „CBS”-ის სატელევიზიო ფილმების რეჟისორად მუშაობდა. ტელევიზიაში მან 10 წელი იმუშავა, შემდეგ კი კინემატოგრაფიაში გადავიდა. მისი კინოკარიერა დაიწყო ფილმით „12 განრისხებული მამაკაცი“. ეს იყო დაძაბული და კლაუსტროფობიული დრამა ნაფიცი მსაჯულების შესახებ, რომელმაც რეჟისორს ოსკარის პირველი ნომინაცია მოუტანა. ამის შემდეგ მან კიდევ ოთხი ნომინაცია მიიღო, თუმცა ვერცერთხელ გახდა გამარჯვებული.
60-იან წლებში ლუმეტმა მყარად დაიმკვიდრა თავი ჰოლივუდში როგორც ერთ-ერთმა წამყვანმა რეჟისორმა. 1964 წელს როდ სტაიგერმა მიიღო ნომინაცია მამაკაცის მთავარი როლისათვის ლუმეტის ფილმში „მევახშე“, შემდეგ კი ლუმეტმა გადაიღო ორი ფილმი შონ კონერით მთავარ როლში „ბორცვი“ და „ანდერსონის ჩანაწერები“. 70-იანი წლებიდან ლუმეტმა დაიწყო თანამშრომლობა ალ პაჩინოსთან. ლუმეტმა ის გადაიღო ფილმებში „სერპიკო” და „ძაღლური შუადღე“. ფილმი რეალურ ამბავზეა გადაღებული და ერთ-ერთი პირველი ერთსქესიან ქორწინებას ეხება. 1974 შემდეგ წელს ლუმეტმა გადაიღო აგატა კრისტის მოთხრობის „მკვლელობა აღმოსავლეთის ექსპრესში“ ეკრანიზაცია, რომელმაც ოსკარის 6 ნომინაცია დაიმსახურა.
1976 წელს გამოვიდა „ქსელი“, სატირული ფილმი ტელევიზიის შესახებ. ფილმმა ოსკარის 10 ნომინაცია მოიპოვა. 1981 წელს გადაიღო ფილმი „ქალაქის უფლისწული“, 1982 წელს კი - „ვერდიქტი, ხოლო 1990 წელს „კითხვები და პასუხები“, ფილმი კორუმპირებულ დეტექტივებზე, 1996 წელს კი კომედია „ინტენსიური თერაპია“.
2005 წელს ამერიის კინოაკადემიამ საპატიო ოსკარი გადასცა. ლუმეტის უკანასკნელი ფილმი იყო 2007 წელს გამოსული კრიმინალური ტრაგედია „სანამ ეშმაკი გაიგებს რომ მკვდარი ხარ“. ლუმეტი 2011 წლის 9 აპრილს, 86 წლის ასაკში ლიმფომისაგან გარდაიცვალა.
ფილმოგრაფია
რედაქტირება- 1957 - 12 განრისხებული მამაკაცი (12 Angry Men)
- 1962 - გრძელი დღე ღამდება (Long Day's Journey Into Night)
- 1964 - მევახშე (The Pawnbroker)
- 1965 - ბორცვი (The Hill)
- 1971 - ანდერსონის ჩანაწერები (The Anderson Tapes)
- 1973 - სერპიკო (Serpico)
- 1974 - მკვლელობა აღმოსავლეთის ექსპრესში (Murder on the Orient Express)
- 1975 - ძაღლური შუადღე (Dog Day Afternoon)
- 1976 - ქსელი (Network)
- 1977 - ეკვუსი (Equus)
- 1981 - ქალაქის უფლისწული (Prince of the City)
- 1982 - ვერდიქტი (The Verdict)
- 1990 - კითხვები და პასუხები (Q & A)
- 1997 - ინტენსიური თერაპია (Critical Care)
- 2007 - სანამ ეშმაკი გაიგებს, რომ მკვდარი ხარ (Before the Devil Knows You're Dead)
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება
შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „სიდნი ლუმეტი“ ვიკისაწყობში.- სიდნი ლუმეტი კინოფილმების ინტერნეტ-მონაცემთა ბაზაში
- სიდნი ჟურნალი „ტაბულა“ ხუთშაბათი, 14 აპრილი, 2011
