სეი სიონაგონი

სეი სიონაგონი (იაპონ. 清少納言) (დ. 965 — გ. 1017) — იაპონელი მწერალი ქალი და დედოფალ სადაკოს სეფექალი. ცხოვრობდა ძველი იაპონიის დედაქალაქში ჰეიანში (კიოტო), ჰეიანის პერიოდი.

სეი სიონაგონი
იაპონ. 清少納言
დაბადების თარიღი	966
დაბადების ადგილი	Heian-kyō
გარდაცვალების თარიღი	1025
გარდაცვალების ადგილი	კიოტო
საქმიანობა	ფრეილინა, პოეტი, ესეისტი, დღიურის ავტორი, მწერალი და ისტორიკოსი
ენა	იაპონური ენა
მოქალაქეობა	იაპონია
Magnum opus	მარტოობის ჟამის ჩანაწერები და Sei Shonagon-shu
მეუღლე	Tachibana no Norimitsu და Fujiwara no Muneyo
შვილ(ებ)ი	Tachibana no Norinaga და Jōtōmoninkomanomyōbu
სეი სიონაგონი ვიკისაწყობში

სეი სიონაგონის ნამდვილი სახელი უცნობია. ძველი იაპონური ტრადიციის მიხედვით სასახლის კართან დაახლოებულ დიდებულებს უწოდებდნენ სახელს, რომელიც მათი წარმომავლობისა და თანამდებობის კომბინაციას წარმოადგენდა. სეი (清) უნდა მომდინარეობდეს კიოჰარას ოჯახიდან, ხოლო სიონაგონი — საიმპერატორო კარზე თანამდებობის სახელიდან (清原). უცნობია მისი რომელი ნათესავიფლობდა ამ თანამდებობას. სავარაუდოდ მისი ნამდვილი სახელი უნდა იყოს კიოჰარა ნაგიკო (清原 諾子).

ბიოგრაფია

იდუმალებითაა მოცული სეი სიონაგონის ბიოგრაფია, თუმცა „სასთუმლის წიგნიდან“ შეგვიძლია შევიტყოთ, რომ იგი სწავლულისა და განთქმული პოეტის კიოჰარა ნო მოტოსუკეს ქალიშვილი ყოფილა. მისი ბაბუა კიოჰარა ნო ფუკაიაბუ ასევე ცნობილი პოეტი ყოფილა.

981 წელს 16 წლის ასაკში ცოლად გაჰყვა საშუალო ჩინის მოხელეს ტაჩიბანა ნორიმიცუს და ვაჟიშვილი შეეძინა. მას ჰყავდა ქალიშვილიც მეორე ქორწინებიდან. მისი მეორე ქმარი იყო ფუჯივარა-მუნეიო. ოცდაშვიდი წლის ასაკში, როდესაც უკვე ქმართან გაყრილილ იყო, იგი გახდა დედოფალ სადაკოს სეფექალი და იმპერატორ იჩიჯოს კარზე მსახურობდა. 18 წლის ულამაზესი დედოფალი სადაკო მისი ანგელოზი და უახლესი მეგობარი გახდა.

სეი სიონაგონს სახელი მოუხვეჭა მისმა ჩანაწერებმა (306 ჩანაწერი), რომელიც „სასთუმლის წიგნის“ სახელითაა ცნობილი (枕草子 მაკურა ნო სოში). წიგნი მოიცავს 986 წელიდან 1000 წლამდე პერიოდს. ეს არის სასახლის კარის ყოფითი სცენების, თავშესაქცევი ამბების, დღესასწაულების, ჭორების, ლექსების, ბუნების სურათების, დაკვირვებების, ფიქრებისა და სევდების კრებული. სეი სიონაგონი ეხება ყველაფერს, რაც მისი დროსათვის საინტერესო იყო, მათ შორის, დედოფლის ამბებსა და პრობლემებს. 1000 წლის მიწურულს დედოფალი სადაკო მშობიარობისას გარდაიცვალა და სეი სიონაგონმა იაპონიის იმპერატორის სასახლე დატოვა. უცნობია 1000 წლის შემდეგ რას საქმიანობდა სეი სიონაგონი. სწავლულების აზრით 1001-1010 წლებში მან თავის ჩანაწერებს თავი მოუყარა და დასრულებული მხატვრული ნაწარმოების სახე მისცა.

ერთ-ერთი გადმოცემის თანახმად სიცოცხლის უკანასკნელი წლები სიღარიბეში გაუტარებია, რაც სადაოა და მისი მეტოქეების მიერ გავრცელებული ჭორი უნდა იყოს. უცნობია სად არის დაკრძალული სეი სიონაგონი, თუმცა რამდენიმე პროვინცია იჩემებს მის საფლავს.

საინტერესო ფაქტები

• ცნობილია, რომ სეი სიონაგონი დაპირისპირებული ყოფილა მწერალ სეფექალთან მურასაკი შიკიბუსთან , რომელიც მსახურობდა დედოფალ შოშისთან. მურასაკი შიკიბუს კალამს ეკუთვნის „ამბავი უფლისწული გენჯისა“ და „მურასაკი შიკიბუს დღიურები“, სადაც სეი სიონაგონის შესახებაც ვკითხულობთ.
• სეი სიონაგონის „სასთუმლის წიგნი“ გახდა ინგლისელი რეჟისორის პეტერ გრინევეის შთაგონების წყარო, რომელმაც 1996 წელს გადაიღო ფილმი სასთუმლის წიგნი. სეი სიონაგონის პროტოტიპის ნაგიკოს როლი შეასრულა ვივიან ვუმ.
• სეი სიონაგონის პატივსაცემად მისი სახელი ეწოდა კრატერს პლანეტა მერკურიზე.
• სეი სიონაგონის ნაწარმოებს ქართველი მკითხველი იცნობს „მარტოობის ჟამს ჩანაწერების“ სახელით (რუსულიდან ქართულად თარგმნა ჯუმბერ თითმერიამ, «საბჭოთა საქართველო» 1983 წელი).