საჭადრაკო ოლიმპიადა 1930

13 - 27 ივლისი 1930 ჰამბურგი, გერმანია

1930 წელს ჰამბურგის საჭადრაკო კლუბს 100 წელი შეუსრულდა. ამ თარიღთან დაკავშირებით ფიდემ გადაწყვიტა მორიგი ოლიმპიადა სწორედ ამ ქალაქში ჩაეტარებინა. გერმანიის ამ ქალაქში ბრძოლაში 18 ქვეყნის ნაკრები ჩაება. ჰამბურგში იმდროინდელი მთელი საჭადრაკო ელიტა ჩამოვიდა. არ იყვნენ მხოლოდ მსოფლიოს ექს-ჩემპიონები, ემანუილ ლასკერი და ხოსე რაულ კაპაბლანკა. ლასკერი ამ დროისათვის სერიოზულ ტურნირებში თითქმის აღარ თამაშობდა, ხოლო კაპაბლანკა იმ უბრალო მიზეზით არ იყო რომ, კუბა საჭადრაკო ოლიმპიადებში ჯერ კიდევ არ მონაწილეობდა.

განსაკუთრებულ ინტერესს იწვევდა მსოფლიოს ჩემპიონის, ალექსანდრე ალიოხინის გამოსვლა, რომელიც საფრანგეთის გუნდს ედგა სათვეში. მსოფლიოს ჩემპიონმა მართლაც ჩემპიონურად ითამაშა, 9 პარტია მოიგო ცხრიდან, თუმცა უძლიერეს გუნდებთნ (პოლონეთი, აშშ, უნგრეთი), ფრანგები ალიოხინის გარეშე თამაშობდნენ. ტურნირის მთვარ ფავორიტად პოლონეთის ნაკრები ითვლებოდა, რომლის შემადგენლობაში აკიბა რუბინშტეინი, საველი ტარტაკოვერი და დავიდ პშეპიურკა თამაშობდნენ. ტრადიციულად ძლიერი გუნდი ჰყავდათ უნგრელებს, რომლებსაც კვლავ დაუბრუნდათ გეზა მაროცი. საინტერესო გუნდები ჰყავდათ ამერიკელებს, ავსტრიელებს და ნიდერლანდელებს.

კენჭისყრამ ინება და პირველივე ტურში ორი მთავარი ფავორიტი შეახვედრა ერთმანეთს. პოლონელებმა ქვა ქვაზე არ დატოვეს უნგრელებისაგან და 3,5-0,5 გაიმარჯვეს. ამ მარცხმა ორგზის ოლიმპიური ჩემპიონები არ გატეხა და ორი-სამი ტურის შემდეგ ისინი კვლავ ოქროს მედლების მაძიებელთა შორის იყვნენ. შუა ტურნირში ამერიკელები დაწინაურდნენ, მაგრამ მე-12 ტურში ისინი მშრალად დამარცხდნენ ავსტრიელებთნ და ბრძოლას გამოეთიშნენ. ბოლო ტურის წინ უნგრელები ნახევარი ქულით უსწრებდნენ პოლონელებს. ბოლო ტურში ისინი ნიდერლანდელებთნ დამარცხდნენ, რითც კარგად ისარგებლეს პოლონელებმა. მათ ფინელებს სამ-ნახევარი ქულა აართვეს და ოლიმპიური ჩემპონები გახდნენ. ოლიმპიადაზე პირველად გამოჩნდნენ 17 წლის ერიგ ელისკაზესი (ავსტრია), 21 წლის სალო ფლორი (ჩეხოსლოვაკია), 20 წლის დანიელ ნოტებომი (ნიდერლანდები). პირველი ორი მომავალში დიდოსტატები გახდნენ და მრავალ საერთაშორისო ტურნირებში გამოვიდნენ წარმატებით. ნოტებომი კი 22 წლის ასაკში გარდაიცვალა. დიდი ინტერესი გამოიწვია ოლიმპიადაზე მირ სულთან-ხანის გამოსვლამ. ეს ინდოელი ერთ-ერთ მაჰარაჯას მსახურად ჩამოყვა ინგლისში და იქაურ ტურნირებში დაიწყო გამოსვლა. მოპოვებულმა წამატებებმა იგი ინგლისის ნაკრებში მოახვედრა და არც ოლიმპიადაზე შეურცხვენია თავი (11 ქულა 17-დან).

ტექნიკური შედეგები

მონაწილეობდა 18 ქვეყნის ნაკრები. ტურნირი ჩატარდა წრიული სისტემით.

• 1  პოლონეთი - 48,5
• 2  უნგრეთი - 47
• 3  გერმანია - 44,5
• 4  ავსტრია - 43,5
• 5  ჩეხოსლოვაკია - 42,5
• 6  აშშ - 41,5
• 7  ნიდერლანდები - 41
• 8  ინგლისი - 40,5
• 9  შვედეთი - 40
• 10  ლატვია - 35
• 11  დანია - 31
• 12  საფრანგეთი - 28,5
• 13  რუმინეთი - 28,5
• 14  ლიეტუვა - 22,5
• 15  ისლანდია - 22
• 16  ესპანეთი - 21,5
• 17  ფინეთი - 18
• 18  ნორვეგია - 16

ჩემპიონის და პრიზიორების შემადგენლობა და შედეგები

•  პოლონეთი

აკიბა რუბინშტეინი 15 (13=4-0), საველი ტარტაკოვერი 12 (+9=3-2), დავიდ პშეპიურკა 9 (+7=4-2), კაზიმეჟ მაკარჩიკი 7,5 (+5=5-3), პაულინ ფრიდმანი 5 (+3=4-2)

•  უნგრეთი

გეზა მაროცი 8 (+6=4-2), შანდორ ტაკაჩი 8,5 (+6=5-1), არპად ვაიდა 9 (+7=4-3), კორნელ გავაში 12 (+10=4-0), ანდრე შტეინერი 9,5 (+7=5-2)

•  გერმანია

კარლ აჰუესი 7,5 (+4=7-3), ფრიდრიხ ზემიში 9,5 (+8=3-3), კარლ კარლსი 9,5 (+6=7-1), კურტ რიხტერი 7,5 (+6=3-3), ჰეინრიხ ვაგნერი 10,5 (+8=5-1).

საუკეთესო ინდივიდუალური მაჩვენებელი

#	მოჭადრაკე	ქვეყანა	ქულა	პარტია	პროცენტი
1	აკიბა რუბინშტეინი	პოლონეთი	15	17	88,2
2	სალო ფლორი	ჩეხოსლოვაკია	14,5	17	85,3
3	ისააკ კეჟდენი	აშშ	14	17	82,4
4	ფრენკ ჯეიმზ მარშალი	აშშ	12,5	17	73,5
5	კორნელ გავაში	უნგრეთი	12	14	85,7
6	საველი ტარტაკოვერი	პოლონეთი	12	16	75,0

ლიტერატურა

• Ю. Авербах, Б. Туров Шахматные олимпиады. Москва. изд. ,,ФиС’’ 1974
• Шахматы. Энциклопедический словарь. Москва. изд. ,,Советская Энциклопедия’’ 1990
• Шахматная Энциклопедия. Москва. 2004.
• Ханамирян Г. Всемирные шахматные Олимпиады. 1927-2006. Ереван: 2006

რესურსები ინტერნეტში

• შედეგები