სამხედრო გალერეა
სამხედრო გალერეა (რუს. Военная галерея) - პეტერბურგის ზამთრის სასახლის ერთ-ერთი გალერეაა. იმპერატორ ალექსანდრე I- ის მიერ ჩაფიქრებული გალერეის პროტოტიპი იყო ვინდსორის სასახლის ერთ -ერთი დარბაზი, რომელიც ეძღვნებოდა ვატერლოოს ბრძოლის ხსოვნას, რომელშიც კონცენტრირებული იყო ერთა ბრძოლაში მონაწილეთა პორტრეტები. გალერეა შედგება რუსი გენერლების 332 პორტრეტისგან, რომლებიც მონაწილეობდნენ 1812 წლის სამამულო ომში. პორტრეტები დახატა ჯორჯ დოუმ და მისმა თანაშემწეებმა ა. ვ. პოლიაკოვმა და ვ. ა. გოლიკემ.
| სამხედრო გალერეა | |
|---|---|
 | |
| 59°56′00″ ჩ. გ. 30°19′00″ ა. გ. / 59.93333° ჩ. გ. 30.31667° ა. გ. | |
| ქვეყანა |
 რუსეთი |
| მდებარეობა | სანქტ-პეტერბურგი |
 | |
დოუს, პოლიაკოვისა და გოლიკეს მიერ დახატული პორტრეტების გარდა, გალერეაში უკვე 1830 -იან წლებში განთავსებული იყო ალექსანდრე I- ისა და მისი მოკავშირეების დიდი საცხენოსნო პორტრეტები - პრუსიის მეფე ფრიდრიხ ვილჰელმ III და ავსტრიის იმპერატორი ფრანც I. პირველი ორი დაიხატა ბერლინის სასამართლოს მხატვარის ფ. კრუგერის, მესამე - ვენის მხატვრის იპ კრაფტის მიერ. თავდაპირველად გალერეაში განთავსებული იყო დოუ -ს მიერ რუსეთის იმპერატორის საცხენოსნო პორტრეტი - ამ პორტრეტმა გამოიწვია მრავალი პრეტენზია და საბოლოოდ კრუგერის პორტრეტით შეიცვალა [1].
საბჭოთა პერიოდში, გალერეა შეავსეს ოთხი პორტრეტით - ოფიცერი (კაპიტანი ვ.მ. ლავრენტიევი) და სამი ქვედა წოდება (გრენადირი ი.გ. იამნიკი, არაკომერციული ოფიცერი, რომლებიც მონაწილეობდნენ 1812 წლის სამამულო ომში და 1813-1814 წლების საზღვარგარეთულ ექსპედიციებში. ეს პორტრეტები ასევე შესრულებულია ჯორჯ დოუს მიერ. მოგვიანებით გალერეას დაემატა პიტერ ფონ ჰესის ორი ნამუშევარი - "ბოროდინოს ბრძოლა" და "ფრანგების უკან დახევა მდინარე ბერეზინას გასწვრივ".
დარბაზი, სადაც განთავსებული იყო გალერეა, დაპროექტებულია არქიტექტორ კარლ როსის მიერ და აშენებულია 1826 წლის ივნისიდან ნოემბრამდე. მან შეცვალა რამდენიმე პატარა ოთახი ზამთრის სასახლის მთავარი ბლოკის შუაგულში - თეთრ გალერეასა და დიდი ტახტის ოთახს შორის, სასახლის ეკლესიიდან რამდენიმე ნაბიჯის მანძილზე. დარბაზის გახსნის ცერემონია შედგა 1826 წლის 25 დეკემბერს. გალერეის გახსნისას ბევრი პორტრეტი ჯერ კიდევ არ იყო დახატული და კედლებზე იყო მოთავსებული ჩარჩოები, დაფარული მწვანე რეპებით, სახელის ფირფიტებით. როგორც ისინი ხატავდნენ, ნახატები მოთავსებული იყო მათ ადგილას. პორტრეტების უმეტესობა დახატულია ცხოვრებიდან, ხოლო ადრე დახატული პორტრეტები გამოიყენებოდა უკვე გარდაცვლილი ან გარდაცვლილი პერსონაჟებისთვის. 1812 წლის ომის ცამეტი დაღუპული გმირის სურათი ვერ იქნა ნაპოვნი; ამასთან დაკავშირებით, მათთვის დაცული ადგილები დაფარულია მწვანე აბრეშუმით.
1837 წლის 17 დეკემბერს ზამთრის სასახლეში დაწყებულმა ხანძარმა გაანადგურა ყველა დარბაზის გაფორმება, მათ შორის სამხედრო გალერეა. მაგრამ არც ერთი პორტრეტი არ დაშავებულა. გალერეის ახალი გაფორმება გაკეთდა ვ.პ.სტასოვის ნახატების მიხედვით. არქიტექტორმა მოახდინა გარკვეული ცვლილებები, რამაც გალერეას მისცა საზეიმო და მკაცრი და უფრო შთამბეჭდავი გარეგნობა: გალერეის სიგრძე გაიზარდა თითქმის 6 მ -ით.
გალერეა რედაქტირება
სამხედრო გალერეაში უნდა განთავსებულიყო ნაპოლეონის ჯარების წინააღმდეგ საომარ მოქმედებებში 1812-1814 წლებში მონაწილე გენერლები. გენერალური შტაბის ინსპექციის დეპარტამენტმა შეადგინა გენერალთა წინასწარი სიები, რომლებსაც შეიძლება მიენიჭათ სამხედრო გალერეაში შესვლის უფლება [3]. 1819 წლის დეკემბერში, გენერალური შტაბის მიერ სიები გადაეცა სპეციალურ სასერტიფიკაციო კომიტეტს, რომელიც შეიქმნა 1814 წლის 18 აგვისტოს (30), სამხედრო გალერეაში შესვლის ღირსი გენერლების დასადასტურებლად. 1820 წლის აგვისტოში სასერტიფიკაციო კომიტეტმა დაასრულა მუშაობა[1].
თუმცა, ყველა გენერალს, რომელიც აკმაყოფილებს სამხედრო გალერეაში შეყვანის კრიტერიუმებს, არ მიენიჭა მასში წარმომადგენლობის უფლება. მაგალითად, გენერალ-მაიორი გრაფი დიმიტრიევ-მამონოვის კანდიდატურა არ განიხილებოდა, რადგან მისი ოფიციალური სია არ გადაეცა სასერტიფიკაციო კომიტეტს, ორლოვი, რომელმაც მიიღო გენერალ-მაიორის წოდება პარიზის აღებისათვის, 1814 წელს, გაურკვეველი მიზეზის გამო, უარყოფილ იქნა სასერტიფიკაციო კომიტეტის მიერ[1], ხოლო პ.პ. პასეკი პირადად იმპერატორმა ალექსანდრე I- მ სიიდან ამოიღო - ახსნის გარეშე. ამავდროულად, გრაფი A.A. არაკჩეევი, რომელიც ომის დროს ეწეოდა არმიის მომარაგებას და ლოჯისტიკურ დახმარებას, მაგრამ არ მონაწილეობდა საომარ მოქმედებებში, შედიოდა სამხედრო გალერეაში.
გენერალ -ლეიტენანტი ა.ვ. სიბირსკი დაამტკიცეს სამხედრო გალერეაში შესასვლელად 1822 წელს. 1826 წელს მისი გახსნისას პორტრეტი ჯერ კიდევ არ იყო მოხატული და კედელზე მწვანე აბრეშუმით დაფარული ჩარჩო იყო განთავსებული. 1833 წლის 22 ნოემბერს, საიმპერატორო სასამართლოს მინისტრმა, პრინცმა პ. ვ. ვოლკონსკიმ, იმპერატორ ნიკოლოზ I- ის ბრძანებით, ბრძანა არ დაეწყოთ მუშაობა ციმბირის პორტრეტზე. ამავდროულად, გალერეაში ცარიელი ჩარჩო დარჩა. 1836 წლის 3 იანვარს, გენერალ -ლეიტენანტი ა.ბ. ფოკის პორტრეტი განთავსდა სამხედრო გალერეაში, სიბირსკის ჯერ კიდევ დაუსრულებელი გამოსახულების ნაცვლად, „უმაღლესი სარდლობის“ მიერ.
გენერალ -მაიორი, დეკემბრისტული მოძრაობის აქტიური ფიგურა, ს. ვ. ვოლკონსკი შედიოდა სამხედრო გალერეაში განთავსების სიაში. პორტრეტი, დახატული 1823 წელს[2], გადაეცა ჯორჯ დოუს სახელოსნოდან საიმპერატორო სასამართლოს მთავარ მარშალს 1825 წლის 7 სექტემბერს. არსებობს მოსაზრება, როგორც მასობრივ ცნობიერებაში[3], ისე ისტორიკოსებს შორის[4], რომ დეკემბრისტების აჯანყების შემდეგ დახატული პორტრეტი ამოღებულია გალერეიდან და ცარიელი ჩარჩო აბრეშუმით იყო დაფარული. თუმცა, ეს არ შეესაბამება იმ ფაქტს, რომ სამხედრო გალერეის დიზაინი დაიწყო 1826 წლის გაზაფხულზე, სენატის მოედანზე მომხდარი მოვლენებიდან რამდენიმე თვის შემდეგ. სამხედრო გალერეის დარბაზის მშენებლობა დაიწყო 1826 წლის ივნისში, ხოლო ვოლკონსკი სიკვდილით დასაჯეს (რაც შემდეგ შეიცვალა 20 წლიანი მძიმე შრომით). ბუნებრივია, სამამულო ომის დიდების დარბაზში სახელმწიფო დამნაშავის პორტრეტის განთავსება არ იყო დაგეგმილი. დასრულებული პორტრეტი იდგა ზამთრის სასახლის საწყობებში და აღმოაჩინეს მხოლოდ მე -20 საუკუნის დასაწყისში, როდესაც შეიცვალა საზოგადოების და მმართველი წრეების დამოკიდებულება დეკემბრისტების მიმართ[1]. ვოლკონსკის პორტრეტი 1903 წელს გალერეაში განთავსდა ცარიელი ჩარჩოს ნაცვლად[5].
ლიტერატურა რედაქტირება
- Военная галлерея Зимнего Дворца // [Верещагин, Василий Васильевич — Воинская повинность]. — СПб. ; [М.] : Тип. т-ва И. Д. Сытина, 1912. — С. 470. — (Военная энциклопедия : [в 18 т.] / под ред. К. И. Величко … [и др.] ; 1911—1915, т. 6).
- Глинка В. М., Помарнацкий А. В. Военная галерея // Военная галерея Зимнего дворца. — 3-е изд. — Л.: Искусство, 1981.
- Гусаров А. Ю. Памятники в честь победы в Отечественной войне 1812 года. Во славу ратных дел. — М., 2012. — ISBN 978-5-227-03261-4.
- Подмазо А. А. Образы героев Отечественной войны 1812 года: Военная галерея Зимнего дворца. — М.: Русские витязи, 2013. — 864 с. — ISBN 978-5-903389-62-9.
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
- Военная галерея 1812 года на сайте Эрмитажа
- Военная галерея Зимнего дворца в проекте «1812 год» (сайт «Музеи России», www.museum.ru)
- А. А. Подмазо. (2008) Декабристы и военная галерея. museum.ru. ციტირების თარიღი: 2011-04-16.
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ 1.0 1.1 1.2 А. А. Подмазо. Декабристы и военная галерея museum.ru (2008).
- ↑ Загадки Военной галереи Зимнего дворца. II часть Прогулки по Эрмитажу. museum.ru (2003).
- ↑ С. П. Алексеев Портрет (1983).
- ↑ Глинка В. М., Помарнацкий А. В. Военная галерея // Военная галерея Зимнего дворца. — 3-е изд. — Л.: Искусство, 1981.
- ↑ Декабристы и военная галерея museum.ru (2008). — «Ошибка, допущенная чиновниками Главного штаба, состояла в том, что Высочайшее разрешение на написание в галерею было получено в отношении генерал-майора Войска Донского Грекова 8-го. Во время Отечественной войны 1812 г. и Заграничных походов 1813—1814 гг. этот номер носил генерал-майор Пётр Матвеевич Греков, но при перенумерации после войны Донских офицеров и генералов этот номер получил полковник Г. В. Греков (П. М. Греков к этому времени уже умер).». Дата обращения: 16 апреля 2011.