სამების ციხესიმაგრე
სამების ციხესიმაგრე (რუს. Троицкая крепость) — რუსეთის იმპერიის საფორტიფიკაციო ნაგებობა. მდებარეობდა აზოვის ზღვის სანაპიროზე, ტაგან როგის კონცხის დაბოლოებაზე. ციხესიმაგრის მშენებლობა დაიწყო 1698 წელს და ძირითადი სამუშაოები დასრულდა 1709 წელს. სამების ციხესიმაგრის დაარსებიდან სათავეს იღებს ტაგანროგის ისტორიაც.
| სამების ციხესიმაგრე რუს. Троицкая крепость | |
|---|---|
| კოორდინატები | 47°12′18″N 38°57′00″E / 47.205° ჩ. გ. 38.95° ა. გ. |
| მდებარეობა | ტაგანროგი, როსტოვის ოლქი, რუსეთი |
| დაწყების თარიღი | 1698 |
| დასრულების თარიღი | 1709 |
ისტორია რედაქტირება
სამების ციხესიმაგრის მშენებლობა მიმდინარეობდა 1698-1711 წლების პერიოდში. პირველად რუსეთის იმპერიის ქალაქთმშენებლობის ისტორიაში, წინასწარ შემუშავებული გეგმის მიხედვით, გამოიყო ადგილი და დაიწყო ქალაქ ტროიცკის მშენებლობა[1]. ციხესიმაგრე შენდებოდა ინჟინერ ფონ ბორგსდორფის პროექტის მიხედვით, რომლის პროექტიც პეტრე I-ის პირადი ბრძანებით მნიშვნელოვნად შეასწორა რეიონოლდ ტრუზინმა. მშენებლობის ძირითადი სამუშაოები დასრულდა 1709 წლის გაზაფხულზე[1].
სამების ციხესიმაგრე მდებარეობდა ტაგანროგის კონცხის დასასრულში. ციხის კედლები იყო 8 მეტრის სიმაღლისა და კედლის გარშემო 5 მეტრის სიმაღლის ორმო იყო გარშემოვლებული[1].
ციხესიმაგრის კედელთან აშენდა ძლიერი თავდაცვითი ხაზი: სამი ბასტიონი, ორი ნახევარბასტიონი, სამი რეაველინი. ციხესიმაგრეს ორი კარი ჰქონდა — ჩრდილოეთისა (მოსკოვის, მთავარანგელოზის) და სამხრეთის (საზღვაო, ნიკოლსკის) — ორივე კარგად დაცული. ალყის შემთხვევაში დამატებითი თავდაცვითი საშუალება იყო 40 მეტრი სიგანისა და 5 მეტრი სიღრმის თავდაცვითი თხრილი, რომელიც გათხრილი იყო კედლის მთელ სიგრძეზე.
ციხესიმაგრის შიგნით აგებული იყო: მეფის სასახლე, ქალაქის ბინები, სამების ეკლესია, საწყობები, მაღაზიები, ჭები და სხვ.
ოსმალეთის იმპერიასთან დადებული პრუტის სამშვიდობო ხელშეკრულების მიხედვით სამების ციხესიმაგრე მთლიანად დაანგრიეს 1711-1712 წლებში[1]. მისი კვლავ აღორძინება შესაძლებელი გახდა 1769-1770 წლებში, მაგრამ ყირიმის რუსეთთან შერტების შემდეგ, 1783 წლიდან ციხესიმაგრემ დაკარგა თავისი მნიშვნელობა და გაუქმდა ეკატერინე II-ის ბრძანების საფუძველზე, ხოლო აზოვის ფლოტილიის გემები გაიგზავნა სევასტოპოლში[1].
მოგვიანებით ტაგანროგი განვითარდა როგორც სავაჭრო პორტი. ციხესიმაგრე გამოიყენებოდა სხვადასხვა დანიშნულებით და საბოლოოდ მოხდა მისი დემონტაჟი[1]. ციხესიმაგრის ერთადერთი ნაგებობა, რომელმაც ჩვენამდე მოაღწია არის პეტრეს ყაზარმები, რომელიც მდებარეობს ციხესიმაგრის პირველი შესახვევის ნომერ 46-ში.
იხილეთ აგრეთვე რედაქტირება
ლიტერატურა რედაქტირება
- Петровские укрепления Миусского полуострова / Под. ред. И. Е. Павленко. — Таганрог: Изд-во Таганрогского института им. А. П. Чехова, 2014. — 184 с. — ISBN 978-5-87976-902-9.