საგის პრეფექტურა
საგის პრეფექტურა (იაპ. 佐賀県) — პრეფექტურაიაპონიაში, რომელიც მდებარეობს კუნძულ კიუსიუზე.[1] საგის პრეფექტურის მოსახლეობა შეადგენს 809 248 ადამიანს (2020 წლის 1 აგვისტოს მონაცემებით) და მას უჭირავს 2 440 კვადრატული კილომეტრის ფართობი. საგას პრეფექტურას ესაზღვრება: ფუკუოკას პრეფექტურა - ჩრდილო-აღმოსავლეთით და ნაგასაკის პრეფექტურა - სამხრეთ-დასავლეთით. საგა არის საგის პრეფექტურის დედაქალაქი და უდიდესი ქალაქი. სხვა, დიდ ქალაქებს შორისაა: კარაცუ, ტოსუ და იმარი .[2] საგის პრეფექტურა მდებარეობს კიუსიუს ჩრდილო-დასავლეთით და მოიცავს ყწლის მსგავსი ტერიტორიას, რომელიც გადაჭიმულია იაპონიის ზღვასა და არიაკის ზღვას შორის.[2] საგას პრეფექტურის დასავლეთი რეგიონი ცნობილია კერამიკისა და ფაიფურის წარმოებით, განსაკუთრებით ცნობილია ქალაქი კარაცუ, იმარი და არიტა .
| საგის პრეფექტურა 佐賀県 | |
|---|---|
 საგის პრეფექტურა იაპონიის რუკაზე | |
| მდებარეობა | |
| ქვეყანა | იაპონია |
| რეგიონი | კიუსიუ |
| კუნძული | კიუსიუ |
| კოორდინატები | 33°17′ ჩ. გ. 130°30′ ა. გ. / 33.283° ჩ. გ. 130.500° ა. გ. |
| ინფორმაცია | |
| ადმინისტრაციული ცენტრი | საგა |
| ISO 3166-2:JP | JP-41 |
| სტატისტიკა | |
| ფართობი | 2 440.68 კმ² (42) |
| მოსახლეობა | (2020) |
| სულ | 809 248 ად. (42) |
| სიმჭიდროვე | 330 ად./კმ² |
| რაიონი | 6 |
| მუნიციპალიტეტი | 20 |
| სიმბოლიკა
 პრეფექტურის ემბლემა | |
| ხე | Cinnamomum camphora |
| ყვავილი | Cinnamomum camphora |
| ფრინველები | Pica pica |
| ადმინისტრაცია | |
| გუბერნატორი | იოშინორი იამაგუჩი |
| ოფიციალური საიტი (იაპონური) | |
ისტორია რედაქტირება
ძველად ნაგასაკის პრეფექტურისა და საგის პრეფექტურის თანამედროვე ჰიზენის პროვინციას უწოდებდნენ.[3] ამჟამინდელი სახელწოდება თარიღდება მეიძის რესტავრაციის პერიოდით. ბრინჯის მოყვანის ტრადიცია აქ უძველესი დროიდან იყო.
ფეოდალური პერიოდი რედაქტირება
კამაკურას პერიოდიდან მურომაშის პერიოდამდე ფიქრობენ, რომ 100-ზე მეტი ფეოდალური კლანი არსებობდა საგის პრეფექტურაში. ამ დრში ასევე დიდი გავლენა მოახდინა სამურაის კლანმა, რომელიც გენკაის ზღვის გასწვრივ მოქმედებდა და მაცურატო ერქვა. სენგუკოს პერიოდის დაწყებიდან, რიუზოჯის კლანი გაფართოვდა და შესაბამისად გაიზარდა მათი კონტროლიც.
თარიღები რედაქტირება
ძველი წელთაღრიცხვით მე -6 საუკუნეში (ჯომონის პერიოდის დასასრული): ნაბატაკეს ნანგრევების სავარაუდო თარიღი კარაცუში
ძვ. წ. I საუკუნე ( იაიოს პერიოდის შუა პერიოდი ): ახლანდელი იოშინოგარის ადგილას აყვავდა სოფლები
665: ბაეკგანგის ბრძოლაში დამარცხების შემდეგ, კიის ციხესიმაგრემ (ახლანდელი კიამაში) ძლიერ დაზიანდა თავდასხმების შედეგად.
733: შეიქმნა ჰიძენ ფუდოკი.
1274: ბუნეის ბრძოლა, მონღოლთა პირველი შეჭრა იაპონიაში
1281: კანის ბრძოლა, მონღოლთა მეორე შემოსევა იაპონიაში
1591: ნაგოიას ციხის მშენებლობა . იაპონელებსა და კორეელებს შორის დაპირისპირების გამო ციხე დაეცა 1598 წელს.
1602: კარატუს ციხისა და საგას ციხის მშენებლობა .
1607: საგა დომენის კონტროლი რიოჟიჯის კლანიდან ნაბეშიმას კლანში გადავიდა.
1771: ნიჯინომასუბარას აჯანყება
1781: კოდოკანის საგა ჰანის სკოლის დაარსება.
1828: სიებოლდის ტაიფუნის შედეგად პრეფექურა ძალიან დაზიანდა, დაიღუპა 10,000-ზე მეტი ადამიანი.
1871 წლის 14 ივლისი: ჰანის სისტემის გაუქმება. ყველა ჰანი პრეფექტურა გახდა.
1871 წლის 14 ნოემბერი: საგის, ჰასუიკეს, ოგის, კაშიმას, კარაცუს და ცუშიმას ნაწილები გაერთიანდნენ და შექმნეს ერთი პრეფექტურა, იმარის პრეფექტურა.
1872 წლის 29 მაისი: იმარის პრეფექტურას სახელი გადაერქვა და დაერქვა საგის პრეფექტურა.
1874 წლის თებერვალი: საგის აჯანყება.[4]
1876 წლის 18 აპრილი: მიძუას პრეფექტურის გაერთიანება.
1883: პრეფექტურიდან ნაგასაკის გამოყოფა.
1889 წლის 1 აპრილი: დაარსდა ქალაქი საგა .
1891: გაიხსნა კიუშუს რკინიგზის ნაგასაკის ხაზი, რომელიც გადის ტოსუდან საგას მონაკვეთამდე.
1895: რკინიგზა გაიხსნა საგიდან ტაკეოსკენ .
1897 წელი: რკინიგზის გახსნა ტაეკოდან ჰაიკისკენ.
1903: საგადან ნიში-კარაცუს მიმართულებით გაიხსნა რკინიგზა.
1932 წლის 1 იანვარი: დაარსდა ქალაქი კარაცუ .
1935: გაიხსნა იაპონიის ეროვნული რკინიგზის საგის ხაზი.
1954: დიდი შოვას შერწყმის დროს შეიქმნა ქალაქები ტოსუ, იმარი, ტაკეო, კაშიმა და თაკუ . ამ ეტაპზე, საგის პრეფექტურაში არის 7 ქალაქი, 8 რაიონი, 18 ქალაქი და 35 სოფელი.
1972: ნიშიკის ნახშირის მაღაროს დახურვის შემდეგ, საგაში მდებარე ნახშირის ყველა მაღარო დაიხურა.
1975: გენკაის ბირთვულმა ელექტროსადგურმა დაიწყო მუშაობა.
1987 წელი: იაპონიის ეროვნული რკინიგზის საგას ხაზი დაიკეტა.
1992: იოშინოგარის ისტორიის პარკი გაიხნა საზოგადოებისთვის.
1998: გაიხსნა საგას აეროპორტი კავასოეში, ახლანდელ ქალაქი საგაში.
2005: დიდი ჰეისეის შერწყმის ფარგლებში, სხვადასხვა მუნიციპალიტეტების რეორგანიზაცია მოხდა.
2006 წელი: განახლდა დიდი ჰეისეის შერწყმის პროცესი.
2007 წლის 1 ოქტომბერი: ქალაქები ჰიგაშიიოკა, კავასოე და კუბოტა გაერთიანდა ქალაქ საგაში.
2011 წლის 12 მარტი:გაიხსნა კიუშუ შინკანსენი .
გეოგრაფია რედაქტირება
გეოგრაფიული მახასიათებლები რედაქტირება
დაბლობები რედაქტირება
საგის ვაკეები
მთები რედაქტირება
სეფურის მთები, ტარას მთები
მთა კიუგა (1,076 მ, უმაღლესი წერტილი საგაში), მთა სეფური (1,056 მ), ტენზანი (1,046 მ), ტარადაკე (996 მ), მთა იჰარა (962 მ), კინზანი (957 მ), რაიზანი (955 მ), ჰაგანეს მთა (900 მ)
მდინარეები და ტბები რედაქტირება
მდინარე ჩიკუგო (15.5 კმ საგაში), მდინარე კასე (57,5 კმ), მდინარე მაცურა (45,3 კმ), მდინარე როკაკუ (43.6 კმ)
ჰოკუზანის კაშხალი, მდინარე კასეს კაშხალი
ზღვები რედაქტირება
აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვა : არიაკის ზღვა, ისაჰაიას ყურე
იაპონიის ზღვა : გენკაის ზღვა, კარაცუს ყურე, იმარის ყურე,
კუნძულები რედაქტირება
გენკაის ზღვა: ტაკაშიმა, კაშივაჯიმა, ოგავაჯიმა, კაკარაჯიმა, მაწუშიმა, მადარაჯიმა, კაბეშიმა, მუკუშიმა, იროჰას კუნძულები [5]
არიაკის ზღვა: ოკინოშიმა
ტყეები რედაქტირება
ნიჯი-ნო-მაწუბარა [5]
გამოქვაბულები რედაქტირება
ნანაცუღამას გამოქვაბულები [5]
2008 წლის 31 მარტის მონაცემებით, პრეფექტურის მთლიანი ტერიტორიის 11% ბუნებრივ პარკებად იყო დასახელებული, კერძოდ გენკაის კვაზი-ეროვნული პარკი და ჰაჩიმანდაკეს, კავაკამი-კინრიუს, კუროკამიიამას,სეფური-კიტაიამას, ტარაკადესა და ტენძანის პრეფექტურის ბუნებრივი პარკები . [6]
გამოყენებული ლიტერატურა რედაქტირება
- Japan Encyclopedia. Harvard University Press.
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Nussbaum, Louis-Frédéric. (2005). "Fukuoka-ken" in Japan Encyclopedia, p. 218 Google წიგნებში.
- ↑ 2.0 2.1 Nussbaum & Roth (2005), "Saga prefecture", p. 804.
- ↑ Nussbaum & Roth (2005), "Provinces and prefectures", p. 780.
- ↑ Nussbaum & Roth (2005), "Saga no ran", p. 804.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 The Saga Sightseeing Information: Nature. Saga Tourist Federation Information Center (Tourism Division). დაარქივებულია ორიგინალიდან — September 8, 2014. ციტირების თარიღი: 26 September 2012.
- ↑ General overview of area figures for Natural Parks by prefecture. Ministry of the Environment (Japan) (1 April 2014). ციტირების თარიღი: 4 February 2012.