რიხარდ ზიგმონდი
რიხარდ ადოლფ ზიგმონდი (ინგლ. Richard Adolf Zsigmondy; დ. 1 აპრილი, 1865 — გ. 23 სექტემბერი, 1929) — ავსტრიელ-უნგრელი ქიმიკოსი. ცნობილია ნივთიერება კოლოიდის შესახებ ჩატარებული გამოკვლევებით, სწორედ ამ თემასთან დაკავშირებული სამეცნიერო ნაშრომებით, 1925 წელს გახდა ნობელის პრემიის ლაურეატი ქიმიის დარგში. მთვარეზე ერთ-ერთ კრატერს, მის პატივსაცემად ეწოდა „ზიგმონდის კრატერი“.
| რიხარდ ზიგმონდი | |
|---|---|
 | |
| დაბ. თარიღი | 1 აპრილი, 1865[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] |
| დაბ. ადგილი | ვენა[8] [9] [10] [11] |
| გარდ. თარიღი | 23 სექტემბერი, 1929[8] [1] [2] [3] [4] [5] [6] [2] (64 წლის) |
| გარდ. ადგილი | გეტინგენი, გერმანია[8] [12] [13] [14] |
| დასაფლავებულია | გიოტინგენის სასაფლაო |
| მოქალაქეობა |
 ავსტრია[15] [2] |
| საქმიანობა | ფიზიკოსი, ქიმიკოსი[16] [17] [18] , გამომგონებელი და პროფესორი |
| მუშაობის ადგილი | გეტინგენის უნივერსიტეტი, ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტი და გრაცის უნივერსიტეტი |
| ალმა-მატერი | ვენის უნივერსიტეტი, ლუდვიგ მაქსიმილიანის მიუნხენის უნივერსიტეტი და ვენის ტექნიკური უნივერსიტეტი |
| მამა | Adolf Zsigmondy |
| ნათესავ(ებ)ი | Jenő Zsigmondy[19] |
| ჯილდოები | ნობელის პრემია ქიმიაში[20] [21] და ლაურა რ. ლეონარდის ჯილდო |
|
გავლენა მოახდინეს | |
ბიოგრაფია რედაქტირება
ადრეული წლები რედაქტირება
ზიგმონდი დაიბადა ვენაში, ავსტრიის იმპერიაში. იყო უნგრელი ირმა სზაკმერის და პოეტის ადოლფ ზიგმონდის ვაჟი. ზიგმონდის ოჯახის წევრები იყვნენ ლუთერანები. მას შემდეგ რაც 1880 წელს ზიგმონდის მამა გარდაიცვალა, მის გაზრდაზე მთლიანი პასუხისმგებლობა დედამისმა აიღო. რიხარდი მის და-ძმებთან ერთად დაინტერესებული იყო მთამსვლელობით. მისი უფროსი ძმებიდან ოტო იყო კბილის ექიმი, ხოლო ემილი ფიზიკოსი. მისი უმცროსი ძმა კარლ ზიგმონდი, ვენაში იყო ერთ-ერთი ცნობილი მათემატიკოსი. რიხარდი სკოლაში დაინტერესებული იყო საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებით, განსაკუთრებით კი ქიმიით და ფიზიკით, იგი სახლის ლაბორატორიაში ხშირად ატარებდა სხვადასხვა სამეცნიერო ექსპერიმენტებს.
მან თავისი აკადემიური კარიერა მედიცინის ფაკულტეტზე ვენის უნივერსიტეტში დაიწყო, თუმცა მოგვიანებით გადავიდა ვენის ტექნიკურ უნივერსიტეტში, ხოლო შემდეგ მიუნხენის უნივერსიტეტში, სადაც მას სურდა რომ ქიმია ვილჰემ ვონ მილერის (1848-1899) მითითებით შეესწავლა. 1889 წელს, მიუნხენის უნივერსიტეტმა მას მიანიჭა დოქტორანტის წოდება.[22]
პირადი ცხოვრება რედაქტირება
1903 წელს რიხარდი დაქორწინდა ლორა ლუის მულერზე. წყვილს მოგვიანებით ეყოლა ორი ქალიშვილი, ანამარია და კეიტი. 1929 წელს გარდაიცვალა გეტინგემში, გერმანიაში.
იყო უნგრელი არქიტექტორის ფრიგეს შულეკის ბიძა, ხოლო მევიოლინის დენიზ ზიგმონდის ნათესავი.
გარე ბმულები რედაქტირება
- რიხარდ ზიგმონდი საიტზე Nobelprize.org including the Nobel Lecture, December 11, 1926 Properties of Colloids
- Mappes, Timo. (2012)Immersionsultramikroskop nach R. Zsigmondy von Winkel-Zeiss, Göttingen. Immersion ultramicroscope with optics as of the 1912 patent. ციტირების თარიღი: 2012-11-02.
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3.0 3.1 SNAC — 2010.
- ↑ 4.0 4.1 Who Named It?
- ↑ 5.0 5.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
- ↑ 6.0 6.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ. — ISBN 978-953-6036-31-8
- ↑ 8.0 8.1 8.2 Зигмонди Рихард // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ http://www.scientificlib.com/en/Chemistry/Biographies/RichardAdolfZsigmondy.html
- ↑ http://www.hunmagyar.org/tor/hcontrib.htm
- ↑ http://fizikaiszemle.hu/archivum/fsz9905/marx1.html
- ↑ http://science.howstuffworks.com/dictionary/famous-scientists/chemists/richard-zsigmondy-info.htm
- ↑ http://www.aggdata.com/download_sample.php?file=nobel.csv
- ↑ http://www.normalesup.org/~adanchin/history/dates_1900.html
- ↑ http://www.encyclopedia.com/topic/Richard_Zsigmondy.aspx
- ↑ Carbert J. Gold-based enamel colours // Gold bulletin — Springer Science+Business Media, Springer Nature, 1980. — Vol. 13, Iss. 4. — P. 144–150. — ISSN 1027-8591; 2190-7579; 0017-1557 — doi:10.1007/BF03215460
- ↑ Karmakar B., Som T., Singh S. P. et al. Nanometal-Glass Hybrid Nanocomposites: Synthesis, Properties and Applications // Transactions of the Indian Ceramic Society — Taylor & Francis, 2010. — Vol. 69, Iss. 3. — P. 171–186. — ISSN 2165-5456; 0371-750X — doi:10.1080/0371750X.2010.11090834
- ↑ NNDB — 2002.
- ↑ Olympedia – Jenő Zsigmondy — 2006.
- ↑ The Nobel Prize in Chemistry 1925 — Nobel Foundation.
- ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
- ↑ Miller, W. V.; Rohde, G. (1889). „Zur Synthese von Indenderivaten“. Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft. 22 (2): 1881–1886. doi:10.1002/cber.18890220227.