პიეზომეტრი

პიეზომეტრი (ბერძ. piezō — ვაწვები, ვკუმშავ და metreō — ვზომავ) — მოწყობილობა, რომელიც ჰიდროსტატიკური წნევის ზემოქმედებით ზომავს ნივთიერების მოცულობის ცვლილებას. პიეზომეტრიული გაზომვებით ადგენენ ნივთიერებათა კუმშვადობის მონაცემებს, იკვლევენ მათი მდგომარეობის დიაგრამებს, აგრეთვე ფაზურ გადასვლებსა და სხვა ფიზიკურ-ქიმიურ პროცესებს.

განასხვავებენ პიეზომეტრის 2 ძირითად ტიპს:

I ტიპის პიეზომეტრში გამოსაკვლევი ნივთიერების მასა (M) მუდმივია, მისი მოცულობა (V) კი იცვლება წნევისა (p) და ტემპერატურის (T) შეცვლასთან ერთად. მას იყენებენ აირების, სითხეებისა და მყარი სხეულების კუმშვადობის დასადგენად.

II ტიპის პიეზომეტრში M ცვლადია, გამოსაკვლევი ნივთიერების შემცველ ჭურჭლის მოცულობა კი არ იცვლება. დიდი სიბლანტის სითხეებისა და მყარი სხეულების გამოსაკვლევად ამ ტიპის პიეზომეტრს არ იყენებენ.

მაღალი წნევის პირობებში (р ~ 10⁸—10¹⁰ პა) სითხეებისა და მყარი სხეულების კუმშვადობის დასადგენად იყენებენ ყვინთას ან დგუშის ტიპის პიეზომეტრს. თუ (р >~ 10-⁹—10¹⁰ პა) კუმშვადობას საზღვრავენ სხვა ხერხით. მაგ. ; რენტგენული სტრუქტურული ანალიზის მეთოდებით. ჰიდროსტატიკური წნევის ქვეშ სხეულის წრფივი ზომების ცვლილებას ზომავენ წრფივი პიეზომეტრით.

იხილეთ აგრეთვე

დილატომეტრი

ლიტერატურა

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 8, თბ., 1984. — გვ. 57.