ნიუ-იორკის სატრანზიტო მუზეუმი

ნიუ-იორკის სატრანზიტო მუზეუმი (ინგლ. New York Transit Museum) — მუზეუმი, რომელიც ასახავს ნიუ-იორკის მეტროს, ავტობუსების და სამგზავრო სარკინიგზო სისტემების ისტორიულ არტეფაქტებს. მთავარი მუზეუმი მდებარეობს ბრუკლინის ცენტრში. მანჰეტენის ცენტრალურ ტერმინალში არის პატარა სატელიტური მუზეუმის დანართი. მუზეუმი არის მეტროპოლიტენის სატრანსპორტო ორგანოს თვითდახმარების განყოფილება.

ნიუ-იორკის სატრანზიტო მუზეუმი
40°41′25″ ჩ. გ. 73°59′24″ დ. გ. / 40.690389° ჩ. გ. 73.990000° დ. გ. / 40.690389; -73.990000
დაარსდა 1976; 48 წლის წინ (1976)
ქვეყანა აშშ-ის დროშა ამერიკის შეერთებული შტატები
მდებარეობა მანჰეტენი
ოფიციალური საიტი https://www.nytransitmuseum.org/
Map

ისტორია რედაქტირება

მუზეუმი მდებარეობს მეტროს სადგურზე, რომელსაც თავდაპირველად ერქვა Court Street.[1] ეს სადგური აშენდა როგორც ტერმინალი IND Fulton Street Line- ის ადგილობრივი მატარებლებისთვის და გაიხსნა 1936 წლის 9 აპრილს.[2][3] სადგურს აქვს ერთი ცენტრალური კუნძულოვანი პლატფორმა ორი ბილიკით. ბილიკები მთავრდება პლატფორმის დასავლეთ ბოლოში.

სადგური უნდა ყოფილიყო HH Fulton Street Local– ის ჩრდილოეთ ტერმინალი, რომელიც გადიოდა სამხრეთით (გეოგრაფიულად აღმოსავლეთით) ევკლიდის გამზირამდე. გარდა ამისა, მეორე პროსპექტის მეტროს ერთ-ერთი ალტერნატიული გეგმა მოიცავდა ბრუკლინის სამხრეთ ნაწილს, მანჰეტენზე გამგზავრების მიზნით.[4][5][6] HH– ის საშუალებით მომსახურების გაწევა არასოდეს განხორციელებულა; ერთადერთი მატარებელი, რომლებიც ემსახურებოდა სადგურს, იყო Court Street Shuttle, რომელსაც მგზავრები გადაჰყავდა ჰოიტისა და შერმერჰორნის ქუჩებზე.[3] ბრუკლინის ცენტრში სხვა სადგურების სიახლოვის გამო, სადგური დაიკეტა 1946 წლის 1 ივნისს.[7][8][9] სადგურის დახურვის შემდეგ სადგურის შესასვლელების უმეტესობა დალუქული იყო.[10]

მიუხედავად იმისა, რომ სადგური დახურული იყო საზოგადოებისთვის, არასამთავრობო შემოსავლებიანი მატარებლები დროდადრო დადიოდნენ სადგურზე ,,რელსების გაპრიალების მიზნით".[11] 1960 წლის 15 მარტს ნიუ-იორკის სატრანზიტო სამსახურმა გამოსცადა ახალი გამწმენდი საშუალებები Court Street- ის სადგურის კედლებზე, რომელიც შეღებილი იყო წლების შემდეგ გამოყენების გარეშე.[12]

სადგური ასევე გამოიყენებოდა ფილმების გადასაღებ მოედნად. 1949 წელს დახურვიდან სამი წლის შემდეგ, სადგური გამოიყენებოდა ფილმის Guilty Bystander გადაღებად.[13] 1956 წლის 26 ნოემბერს, სადგური გამოიყენეს FBI Story– ის სცენის გადასაღებ მოედნად.[14] მუზეუმის გახსნის შემდეგ, სადგური კვლავ გამოიყენებოდა ფილმების გადასაღებად.[15] დღემდე, სადგური და მისი დამაკავშირებელი გვირაბები კვლავ გამოიყენება ფილმების გადასაღებად. 2009 წელს გადაიღეს ფილმი The Taking of Pelham 123, რიმეიქი 1974 წლის ფილმისა. სულ ახლახან, მუზეუმი გამოჩნდა Life on Mars– ის ეპიზოდში.

გამოფენები და პროგრამები რედაქტირება

 
26-ე ავტობუსების ფესტივალი ბრუკლინის ხიდის პარკში

1976 წლის 4 ივლისს, ნიუ-იორკის სატრანზიტო გამოფენა გაიხსნა მიწისქვეშა სადგურში, როგორც შეერთებული შტატების ორასი წლისთავის აღნიშვნის ნაწილი. ნაჩვენები იყო ძველი მეტროს ვაგონები, რომლებიც შემონახული იყო, ასევე მოდელები და სხვა ექსპონატები.[16][17] მუზეუმი ხელმისაწვდომი უნდა ყოფილიყო იმ წლის 7 სექტემბრამდე, მაგრამ ის იმდენად პოპულარული აღმოჩნდა, რომ ღია დარჩა და საბოლოოდ მუდმივ მუზეუმად იქცა. შაბათ-კვირას მისი საწყისი გახსნისას მუზეუმის მატარებლები დადიოდნენ 57-ე ქუჩას შორის მეექვსე ავენიუსა და როკავეის პარკს შორის.

1990-იანი წლების შუა პერიოდში მეტროპოლიტენის სატრანსპორტო სამსახურმა (MTA) აიღო კონტროლი ნიუ-იორკის სატრანზიტო ორგანოს მუზეუმზე. მუზეუმი მოიცავს მეტროს, ავტობუსს, რკინიგზას, ხიდსა და გვირაბის ექსპონატებს, ასევე მეტრო, ავტობუსი და სხვა აღჭურვილობის მოდელები და დიორამები. მუზეუმში მოცემულია ლექციების, სემინარების, ფილმების და ტურების პროგრამა ყველა ასაკისთვის. გარდა ამისა, უცხოური პროგრამები მოიცავს MTA– ს ობიექტების, მეტრო სადგურების, ხელოვნების ნიმუშებისა და არქიტექტურის დათვალიერებას, ასევე რკინიგზისა და ავტობუსების ტარების შესაძლებლობას. მუზეუმის ანტრესოლით (ზედა) დონე მოიცავს ექსპონატების უმეტესობას, საპირფარეშოებს, წყლის შადრევნებს, საჩუქრების მაღაზიას და სასადილო ადგილს ვიზიტორებისთვის. ნაჩვენებია მეტროსა და ავტობუსების ისტორიული ექსპლუატაციის ნიმუშები, ასევე ნიუ-იორკის სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურა. ზედა დონის ექსპონატები დროდადრო იცვლება. გარდა ამისა, არის პატარა პრეზენტაციის სკრინინგის ოთახი, რომელიც ჩვეულებრივ აჩვენებს პლაკატებსა და ვიდეოებს საზოგადოებრივი განათლებისთვის უსაფრთხოების შესახებ, მათ შორის მაგალითებს მსოფლიოს სხვა სატრანზიტო სისტემებიდან. საკუთარი საგამოფენო სივრცის გარდა, მუზეუმი პერიოდულად თანამშრომლობს სხვა ადგილობრივ ორგანიზაციებთან, როგორიცაა კონი-აილენდის მუზეუმი, ერთობლივად ატარებენ ისტორიულ თუ თანამედროვე შოუებს, როგორიცაა Five Cents To Dreamland: A Trip to Coney Island.[18]

არქივები რედაქტირება

დოკუმენტები, ფოტოსურათები და არტეფაქტები ინახება როგორც სატრანზიტო მუზეუმში, ასევე ახლომდებარე არქივში, რაც ხელს უწყობს ნიუ-იორკში ტრანსპორტირების მემკვიდრეობის შენარჩუნებას. ისტორიკოსებს და მკვლევარებს, რომელთაც სურთ არქივის მონახულება, შეუძლიათ ამის გაკეთება მუზეუმის საშუალებით. მათი კოლექციის ზოგიერთი სურათი ასევე შეგიძლიათ ნახოთ Historypin– ზე.[19]

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. Plitt, Amy. Highlights of the New York Transit Museum in New York City (June 28, 2011). დაარქივებულია ორიგინალიდან — იანვარი 6, 2017. ციტირების თარიღი: სექტემბერი 9, 2021.
  2. „NEW SUBWAY LINK OPENED BY MAYOR; He Tells 15,000 in Brooklyn It Will Be Extended to Queens When Red Tape Is Cut“. The New York Times. April 9, 1936. ISSN 0362-4331. ციტირების თარიღი: August 15, 2016.
  3. 3.0 3.1 „Two Subway Links Start Wednesday“. The New York Times. April 6, 1936. p. 23. ციტირების თარიღი: October 7, 2011.
  4. Project for Expanded Rapid Transit Facilities, New York City Transit System, dated July 5, 1939
  5. (August 23, 2012) The Wheels That Drove New York: A History of the New York City Transit System. Springer Science & Business Media, გვ. 416–417. ISBN 978-3-642-30484-2. 
  6. Jaffe, Alfred. Borough Subway Relief Still 2 or 3 Years Off გვ. 1, 5 (December 6, 1946). ციტირების თარიღი: October 9, 2015
  7. IND Fulton Street Line. ციტირების თარიღი: February 18, 2016
  8. Foley, A.J.. Sign for the Closing of the Court Street Station, 1946 ; IND Crosstown Line. New York Transit Museum (1946). ციტირების თარიღი: August 28, 2016
  9. Blauvelt, Paul. Shortages Snarl $50,000,000 Tube Links (June 9, 1946). ციტირების თარიღი: October 9, 2015
  10. Canby, Vincent (March 31, 1967). „Now, Subways are for Filming: T.A. Makes Old IND Court St. Station Available“ (PDF). The New York Times. ციტირების თარიღი: August 27, 2016.
  11. Taft, Lyman W.. Finds Many Unused Subway Tunnels Under City Streets (October 13, 1954). ციტირების თარიღი: September 16, 2015
  12. Levey, Stanley (March 16, 1960). „New Cleaner Tested in Subway; Takes Off Dust (and Tiles, Too)“ (PDF). The New York Times. ციტირების თარიღი: August 27, 2016.
  13. Weiler, A.H. (September 4, 1949). „Notes on the Film Scene“ (PDF). The New York Times. ციტირების თარიღი: August 27, 2016.
  14. Katz, Ralph (November 27, 1958). „Old Court Street Station Gets Role in Spy Film-as Bowling Green; Closed IND Station is Reopened For Day as Motion-Picture Set“ (PDF). The New York Times. ციტირების თარიღი: August 27, 2016.
  15. „Old Train Will Come Here From Shut Station July 4“. Wave of Long Island. Fultonhistory.com. July 1, 1976. p. 6. ციტირების თარიღი: July 22, 2016.
  16. „Old Trains Run Weekends to Rockaway Park Station“. Wave of Long Island. Fultonhistory.com. July 22, 1976. p. 8. ციტირების თარიღი: July 22, 2016.
  17. About NYC Transit - History (October 19, 2002). დაარქივებულია ორიგინალიდან — ოქტომბერი 19, 2002. ციტირების თარიღი: სექტემბერი 9, 2021.
  18. Coney Island Museum. Coney Island USA. დაარქივებულია ორიგინალიდან — ივნისი 6, 2017. ციტირების თარიღი: June 8, 2017
  19. Historypin. historypin.com.