ნეო...

ნეო... (< ბერძ. neos — ახალი) — რთული სიტყვის შემადგენელი ნაწილი, პრეფიქსი, ნიშნავს ახალს, განახლებულს.

ნეო- „ახალის“ უმარტივესი მნიშვნელობით გვხვდება შემდეგ მაგალითებში:

• ნეაპოლისი — ნეაპოლის თავდაპირველი ბერძნული სახელი „ახალი ქალაქი“;
• ნეოანთროპი — თანამედროვე ტიპის ადამიანი;
• ნეოლოგიზმი — ენაში ახლად შემოღებული სიტყვა;
• ნეონი — ახლად აღმოჩენილი (1898) კეთილშობილი აირი;
• ნეონატი — ახალშობილი ბავშვი;
• ნეოლიბერალიზმი;
• ნეოკლასიციზმი;
• ნეოკონსერვატივიზმი;

რაიმე კონტინუუმის ნაწილების ფორმათა განსასაზღვრავად, ნეო- ხშირად პალეო-სთან კონტრასტში იყენება, შესაბამისად:

• ნეოლითი, „ახალი“ ქვის ხანა, უპირისპირდება „პალეოლითს“.

იდეათა ისტორიაში „ნეო-“ მიუთითებს მივიწყებული თავდაპირველის აღორძინებას ახალი მახასიათებლებით ან ახალი აქცენტით, რაც განასხვავებს ამ იდეას ან მიმდინარეობას მისი ორიგინალისგან. თუმცა ასევე მიიჩნევა, რომ იდენტურობა ძველ ფორმასთან მნიშვნელოვანი ნაწილია ახალისთვისაც:

• ნეო-ევანგელიზმი;
• ნეო-ლუთერანიზმი;
• ნეო-ჰასიდიზმი;
• ნეო-ნაციზმი.

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 379.