მარია ბრაბანტელი (გერმ. Maria von Brabant; ფრანგ. Marie de Brabant) (დ. 13 მაისი 1254 - გ. 12 იანვარი 1322) — ბრაბანტის ჰერცოგ ჰაინრიხ III-ისა და მისი ცოლის, ადელაიდ ბურგუნდიელის ასული. საფრანგეთის დედოფალი 1274-1285 წლებში როგორც ფილიპ III-ის მეორე მეუღლე.

მარია ბრაბანტელი
Maria von Brabant
საფრანგეთის დედოფალი
მმართ. დასაწყისი: 21 აგვისტო 1274
მმართ. დასასრული: 5 ოქტომბერი 1285
წინამორბედი: ისაბელა არაგონელი
მემკვიდრე: ჟანა I ნავარელი
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი: 13 მაისი 1254
გარდ. თარიღი: 12 იანვარი 1322 (67 წლის)
მეუღლე: ფილიპ III, საფრანგეთი
შვილები: ლუი, ევრეს გრაფი
ბლანში, ავსტრიის ჰერცოგინია
მარგარიტა, ინგლისის დედოფალი
მამა: ჰაინრიხ III, ბრაბანტის ჰერცოგი
დედა: ადელაიდ ბურგუნდიელი
რელიგია: კათოლიციზმი

ბიოგრაფია რედაქტირება

ადრეული წლები რედაქტირება

მარია დაიბადა 1254 წლის 13 მაისს ბრაბანტის საჰერცოგოს დედაქალაქ ლუვენში. მამამისი იყო ჰერცოგი ჰაინრიხ III-ისა და მისი ცოლის, ადელაიდ ბურგუნდიელის ნაბოლარა ქალიშვილი.

დედოფალი რედაქტირება

1274 წლის 21 აგვისტოს მარია მიათხოვეს საფრანგეთის დაქვრივებულ მეფე ფილიპ III-ს. მისი მიპრველი მეუღლე, დედოფალი ისაბელა არაგონელი 1271 წელს გადაჰყვა მეხუთე ბავშვზე მშობიარობას. ამ დროისათვის ფილიპს უკვე ჰყავდა ოთხი ვაჟი.

ფილიპი დედამისის, დედა-დედოფალ მარგარიტა პროვანსელის ძლიერი გავლენის ქვეშ იყო. ამასთან საფრანგეთის სამეფო კარზე მარიას, როგორც უცხოელს ცუდი თვალით უყურებდნენ. 1276 წელს ფილიპის ვაჟი, პრინცი ლუი საეჭვო გარემოებაში გარდაიცვალა. ვარაუდობდნენ, რომ იგი მოწამლეს, მთავარი ეჭვმიტანილი კი მისი დედინაცვალი იყო. თუმცა როგორც გაირკვა იგი არა მარიამ, არამედ სამეფო კარის ერთ-ერთმა დიდგვაროვანმა მოწამლა, რომელიც მალევე სიკვდილით დასაჯეს.

ქვრივი დედოფალი რედაქტირება

1285 წელს ფილიპ III გარდაიცვალა, რის შემდეგაც ტახტზე მისი გერი ავიდა და მარიამ მთელი ძალაუფლება დაკარგა. ამის შემდეგ მან მთელი თავისი ცხოვრება შვილებს მიუძღვნა. 1286 წლის 6 იანვარს ფილიპ IV საფრანგეთის მეფედ ეკურთხა.

მარიამ დედოფალ ჟანა ნავარელთან და ბლანკა არტუელთან ერთად 1294 წელს აწარმოა სამშვიდობო მოლაპარაკებები ინგლისთან, რის აღსანიშნავადაც მარიამ ინგლისის მეფე ედუარდ I-ს თავისი ნაბოლარა ქალიშვილი, პრინცესა მარგარიტა მიათხოვა.

მარია ცხოვრობდა სამეფო კარზე ფილიპ IV-სთან და შვილებთან ერთად. 1316 წლიდან იგი მოცილდა სამეფო კარს და ქალაქ გარეთ გადასახლდა, სადაც 1322 წლის 12 იანვარს, 67 წლის ასაკში გარდაიცვალა. 1580 წელს რელიგიური ომების დროს, ჰუგენოტებმა გადაწვეს და მიწასთან გაასწორეს ტაძარი სადაც მარია იყო დაკრძალული.

შვილები რედაქტირება

  1. ლუი (დ. 3 მაისი 1276 - გ. 19 მაისი 1319), ევრეს გრაფი, ცოლად შეირთო მარგარიტა არტუელი, რომელთანაც შეეძინა ხუთი შვილი: 1. მარი, 2. ეტამპის ჰერცოგი შარლი, 3. ნავარის მეფე ფილიპ III, 4. ოვერნის გრაფინია მარგარიტა და 5. საფრანგეთის დედოფალი ჟანა;
  2. ბლანში (დ. 1282 - გ. 1 მარტი 1305), ცოლად გაჰყვა ავსტრიისა და ნოისტრიის ჰერცოგ რუდოლფ III ჰაბსბურგს;
  3. მარგარიტა (დ. 1279 - გ. 14 თებერვალი 1318), ცოლად გაჰყვა ინგლისის მეფე ედუარდ I-ს, რომელთანაც შეეძინა ორი ვაჟი: 1. ნორფოლკის ერლი თომასი და 2. კენტის ერლი ედმუნდი.

ლიტერატურა რედაქტირება

  • Bradbury, Jim (2007). The Capetians, Kings of France 987-1328. Hambledon Continuum.
  • Dunbabin, Jean (2011). The French in the Kingdom of Sicily, 1266–1305. Cambridge University Press.
  • Jordan, William Chester (2009). A Tale of Two Monasteries: Westminster and Saint-Denis in the Thirteenth Century. Princeton University Press.
  • Morris, Marc (2008). Edward I and the Forging of Britain. Windmill Books.
  • Stanton, Anne Rudloff (2001). The Queen Mary Psalter: A Study of Affect and Audience. Volume 91 Part 6. American Philosophical Society.
  • Viard, Jules Marie Édouard (1930). Grandes Chroniques de France. Librairie Ancienne Honoré Champion.